Πλήθος προαπαιτούμενων φέρνει το συμπληρωμένο Μνημόνιο

Το νέο Μνημόνιο, το οποίο αντικαθιστά εκείνο του Αυγούστου 2015 προσδιορίζει στα 5,6 δισ. ευρώ τα πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα έως το 2018, ενώ αποσαφηνίζει ρητά πως ο μηχανισμός διόρθωσης δημοσιονομικών αποκλίσεων δεν υποκαθιστά τη μόνιμη εκ των προτέρων αποτίμηση των δημοσιονομικών κενών και την υιοθέτηση πολιτικών προσαρμογής που στοχεύουν στο να αποτρέψουν την πιθανότητα αποκλίσεων από τους δημοσιονομικούς στόχους.

Οι αποκρατικοποιήσεις

Σε σχέση με τις ιδιωτικοποιήσεις και την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας στο Μνημόνιο τονίζεται πως η πρόοδος μπορεί να επιταχυνθεί αν η Διοίκηση του νέου Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων προστατεύει τα Διοικητικά Συμβούλια των θυγατρικών εταιρειών (ΤΑΙΠΕΔ, ΤΧΣ, ΕΤΑΔ) από αθέμιτες παρεμβάσεις. «Έχει γίνει κατανοητό πως οι εξαιρέσεις από τη συνολική ακίνητη περιουσία και τις κρατικές εταιρείες του Ελληνικού Δημοσίου θα γίνουν σε στέρεες βάσεις και αφού συμφωνηθούν από κοινού από τους θεσμούς και τις ελληνικές αρχές», σημειώνεται.

Σύμφωνα με το νέο Μνημόνιο η κυβέρνηση και οι θεσμοί θα έχουν συμφωνήσει εντός του Ιουνίου στα πρόσωπα που θα είναι υποψήφιοι για το Εποπτικό Συμβούλιο του υπερταμείου και θα είναι υπεύθυνα ώστε στη συνέχεια να επιλέξουν τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας ΑΕ. Μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου πρέπει να έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές και ο εσωτερικός κανονισμός της εν λόγω εταιρείας.

Όπως ξεκαθαρίζεται, εντός του Σεπτεμβρίου πρέπει να έχει μεταφερθεί στην Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας ΑΕ το δεύτερο χαρτοφυλάκιο επιχειρήσεων, ενώ μέχρι τα τέλη Ιουλίου θα πρέπει να μεταβιβαστεί στο ΤΑΙΠΕΔ το 5% των μετοχών του ΟΤΕ, από το 10% που κατέχει συνολικά το Δημόσιο. Τον ίδιο μήνα το ΤΑΙΠΕΔ καλείται να έχει ολοκληρώσει την αξιολόγηση των 23 περιφερειακών αεροδρομίων και των περιφερειακών λιμένων, αλλά και να προχωρήσει η αναδιοργάνωση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) ώστε να ολοκληρωθεί στη συνέχεια η μεταβίβαση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων στη Fraport.

Εντός του Σεπτεμβρίου το ΤΑΙΠΕΔ καλείται να προκηρύξει το διαγωνισμό για την 35ετή παραχώρηση της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων αξόνων, αλλά και να έχει συμφωνήσει το μοντέλο συντήρησης του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου.

Οι παρεμβάσεις στη φορολογία

Οι παρεμβάσεις που πρέπει να υλοποιήσει τους επομένους μήνες η κυβέρνηση στο μέτωπο της φορολογίας είναι πολυπληθείς και σύνθετες και οι περισσότερες εξ αυτών φέρνουν επιβαρύνσεις για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με το νέο Μνημόνιο έως το τέλος Ιουνίου θα πρέπει το υπουργείο Οικονομικών να επεναξετάσει όλες τις φοροαπαλλαγές των επιχειρήσεων ώστε να καταργηθούν στη συνέχεια όσες είναι αναποτελεσματικές ή άδικες. Έως το τέλος του μήνα θα πρέπει να υπάρξουν και συγκεκριμένες προτάσεις για την αντικατάσταση του συστήματος αντικειμενικών αξιών από εμπορικές αξίες από τον Ιούνιο του 2017.

Το νέο Μνημόνιο προβλέπει την άμεση ενεργοποίηση αναγκαστικών μέτρων είσπραξης για οφειλέτες οι οποίοι δεν πληρώνουν ρυθμισμένες οφειλές ή δημιουργούν νέα ληξιπρόθεσμα χρέη. Επίσης προβλέπει την είσπραξη ασφαλιστικών εισφορών από τη φορολογική διοίκηση, κάτι που θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2017.

Έως τον Σεπτέμβριο 2016 απαιτείται να υπάρξει απλοποίηση του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, κωδικοποίηση και απλοποίηση των κανόνων ΦΠΑ, αλλά και αναμόρφωση του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων περιλαμβανομένων αλλαγών στις διαδικασίες πλειστηριασμού περιουσιακών στοιχείων οφειλετών. Για τους μεγάλους οφειλέτες προβλέπεται η δημοσιοποίηση καταλόγου με τα ονόματα τους και κατηγοριοποίηση τους ανάλογα με την οικονομική τους δυνατότητα και τις πιθανότητες αποπληρωμής των χρεών τους.

Στο Μνημόνιο γίνεται λόγος για δυνατότητα εθελοντικής αποκάλυψης καταθέσεων, σε συνδυασμό με διασταυρώσεις στοιχείων και υποβολή αιτημάτων παροχής στοιχείων από το εξωτερικό.

Οι δανειστές ζητούν την κατάργηση του προνομιακού καθεστώτος φορολόγησης των επιχειρήσεων του κλάδου της ναυτιλίας, την αναθεώρηση του καθεστώτος προνομιακής φορολόγησης για τον κλάδο της ναυτιλίας υπό τις υποδείξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την παράταση έως το 2018 της προσωρινής εθελοντικής συνεισφοράς της ναυτιλιακής κοινότητας.

Ακόμη, το νέο Μνημόνιο προβλέπει την τροποποίηση της φορολογίας εισοδήματος των επιχειρήσεων σε σχέση με συγχωνεύσεις, εξαγορές και εταιρικούς λογαριασμούς αποθεματικών, καθώς και την αύξηση του ορίου τζίρου για την εξαίρεση από τον ΦΠΑ από τις 10.000 που είναι σήμερα στις 25.000 ευρώ.

Τέλος, γίνεται αναφορά στην ενεργοποίηση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων από την 1η Ιανουαρίου 2017 με προσδιορισμό του διοικητικού της συμβουλίου τον Ιούλιο του 2016.

Η εξοικονόμηση από το ασφαλιστικό

Αλλά και οι παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό μέτωπο είναι πολλές και επώδυνες, καθώς όπως αποκαλύπτεται θα έχουν ορίζονται το 2025 και όχι το 2019 όπως υποστήριζε η κυβέρνηση.

Το συμπληρωμένο Μνημόνιο προβλέπει ότι η ασφαλιστική μεταρρύθμιση πρέπει να αποδώσει εξοικονόμηση 3% του ΑΕΠ μέχρι το 2025 και όχι 2,2% του ΑΕΠ μέχρι το 2019 όπως ήταν έως σήμερα γνωστό.

Το Μνημόνιο επισημαίνει κάποιες εκκρεμότητες οι οποίες πρέπει να κλείσουν έως το Σεπτέμβριο στο ασφαλιστικό και οι οποίες σχετίζονται με τον περιορισμό των ελάχιστων εισφορών των ιδιοκτητών των τουριστικών καταλυμάτων, την κατάργηση των εξαιρέσεων στις κατώτερες εισφορές για την υγειονομική περίθαλψη και την προς τα κάτω αναθεώρηση των εκπτώσεων στις καταβολές των εφάπαξ. Επίσης προβλέπεται ότι έως τον Δεκέμβριο θα πρέπει να υπάρξει ενοποίηση κανόνων αναπηρίας και αναπηρικών συντάξεων, χωρίς αύξηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης.

Εντός του Σεπτεμβρίου θα πρέπει να ολοκληρωθεί και η μεταρρύθμιση των προνοιακών επιδομάτων όλης της γενικής κυβέρνησης, και στην βάση αυτή γίνεται ειδική αναφορά στα οικογενειακά επιδόματα και τα επιδόματα αναπηρίας. Στόχος είναι η εξοικονόμηση 0,5% του ΑΕΠ ετησίως, προκειμένου να επιτραπεί η εφαρμογή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, σε εθνική βάση.

Σε σχέση με τις αλλαγές στα εργασιακά το Μνημόνιο αναφέρει πως στόχος του νέου προγράμματος είναι η διαφύλαξη της προόδου που έχει γίνει στο παρελθόν και η βελτίωση της ισορροπίας μεταξύ ευελιξίας και δικαιοσύνης.

Όπως τονίζεται εντός του Ιουλίου η επιτροπή εμπειρογνωμόνων που έχει συσταθεί θα πρέπει να καταθέσει ένα σχέδιο έκθεσης για το θεσμικό πλαίσιο ων συλλογικών συμβάσεων, της συνδικαλιστικής δράσης και των ομαδικών απολύσεων, και μετά από διαβούλευση με το ILO αλλά και τους κοινωνικούς εταίρους, θα πρέπει να καταθέσει ένα τελικό κείμενο, βάσει του οποίου θα ευθυγραμμιστεί η εργατική νομοθεσία με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.

Ηχηρές προειδοποιήσεις

Στο νέο Μνημόνιο και στην έκθεσης συμμόρφωση που το συνοδεύει διατυπώνονται πολλές προειδοποιήσεις για τους κινδύνους και τα ρίσκα που θα μπορούσαν να εκτροχιάσουν το πρόγραμμα.

Όπως ξεκαθαρίζεται, απαιτείται συνεπής εφαρμογή των συμφωνημένων πολιτικών για πολλά χρόνια και διαρκής πολιτική δέσμευση, καθώς και διαρκής διαβούλευση με την Κομισιόν και το ΔΝΤ για όλες τις ενέργειες σχετικά με τους στόχους του Μνημονίου.

Στη βάση αυτή αποσαφηνίζεται πως ενδεχόμενη αποτυχία της κυβέρνησης να υλοποιήσει πλήρως το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, ενδεχόμενο αρνητικό αντίκτυπο της προσφυγικής κρίσης στον τουρισμό και στο εμπόριο, πιθανή επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου, πιθανή διατήρηση των capital controls για διάστημα μεγαλύτερο του αναμενομένου, αλλά και πιθανή αδυναμία στην διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και στην εξυγίανση και την ενίσχυση των ισολογισμών των τραπεζών θα εκτροχίαζαν το πρόγραμμα.