Προσθήκες στο μνημόνιο για τη δόση - Δεν θα υπάρξει 4ο μνημόνιο, λέει ο Σόιμπλε

Τις επόμενες ημέρες αναμένεται σειρά τηλεδιασκέψεων μεταξύ της Ε.Ε. και του υπουργείου Οικονομικών προκειμένου να καθοριστεί το «κείμενο θέσεων» που θα αποτελέσει τον οδηγό του τρέχοντος προγράμματος έως και τον Αύγουστο του 2018.

Στην ανακοίνωση του Eurogroup γίνεται λόγος «συμπληρωματικό μνημόνιο συμφωνίας» που συνιστά προϋπόθεση, προκειμένου να συμπληρωθεί το πλαίσιο για την υλοποίηση του συμφωνηθέντος προγράμματος. Όμως, λίγο αργότερα αξιωματούχος της Ε.Ε. έκανε λόγο για κακή μετάφραση του συγκεκριμένου αποσπάσματος.

Δείτε το σχετικό απόσπασμα της ανακοίνωσης

Σχετικά με την εκταμίευση της πρώτης δόσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει ότι θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο, μετά την πλήρη εφαρμογή των προαπαιτούμενων δράσεων και την έγκριση από τα εθνικά Κοινοβούλια.

Όσον αφορά τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, η Κομισιόν διαβεβαιώνει ότι η διοίκηση του Ταμείο θα συστήσει στο εκτελεστικό συμβούλιο να εγκρίνει τη συμφωνία, πριν το τέλος του έτους.

«Η συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Eurogroup αποτελεί ένα αποφασιστικό βήμα σε πολλά επίπεδα, καθώς ανοίγει τον δρόμο για την εκταμίευση της δεύτερης δόσης του προγράμματος ESM (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας) που ανέρχεται σε 10,3 δισ. ευρώ αλλά και για μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους, που θα εφαρμοστούν σταδιακά» αναφέρει παράλληλα η Κομισιόν.

Ωστόσο, η Κομισιόν έσπευσε να διευκρινίσει ότι αναφέρεται σε «συμπληρωμένο» μνημόνιο και όχι «συμπληρωματικό». «Με ένα συμπληρωμένο μνημόνιο συμφωνίας (supplemental Memorandum of Understanding), το οποίο πρόκειται να εγκριθεί σύντομα από το διοικητικό συμβούλιο του ESM, θα συμπληρωθεί το πλαίσιο για την υλοποίηση του προγράμματος» επισημαίνει η Κομισιόν.

Σόιμπλε: Δεν θα υπάρξει τέταρτο μνημόνιο

Όπως έχουν τα πράγματα, η Γερμανία δεν αναμένει ότι θα υπάρξει ένα τέταρτο πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας, δήλωσε σήμερα ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε αφού οι χώρες της ευρωζώνης κατέληξαν στη διάρκεια της νύκτας σε μια συμφωνία με την οποία προτείνεται στην Αθήνα η πιο κατηγορηματική μέχρι σήμερα προσφορά για ανακούφιση του χρέους.

Δόση - προαπαιτούμενα

Η δόση των 10,3 δισ. ευρώ που ενέκρινε το Eurogroup θα σπάσει στα δύο. Τα 7,5 δισ. ευρώ θα εκταμιευθούν στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου και τα υπόλοιπα 2,8 δισ. ευρώ το Σεπτέμβριο.

Για να εκταμιευθεί η δόση των 7,5 δισ. ευρώ θα πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις και να γνωμοδοτήσουν οι θεσμοί πως ο εφαρμοστικός νόμος που ψήφισε η Βουλή στις 22 Μαΐου είναι πλήρης και δεν απαιτούνται τροποποιήσεις. Για να γίνει αυτό, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του Eurogroup, θα πρέπει να επέλθουν τροποποιήσεις σε μια σειρά διατάξεων που αφορούν στο ΕΚΑΣ (το Ταμείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης που προανήγγειλε ο πρωθυπουργός), στην πώληση κόκκινων δανείων, ώστε να συμπεριληφθούν και αυτά που φέρουν την εγγύηση του Δημοσίου, αλλά και στις αποκρατικοποιήσεις όπου ζητείται να υπάρξουν ειδικές διασφαλίσεις για το «ακαταδίωκτο» της διοίκησης του νέου υπερ- ταμείου και να προχωρήσουν οι διαδικασίες για Ελληνικό και Εγνατία.

Αλλά και η δεύτερη υπο - δόση των 2,8 δισ. ευρώ του Σεπτεμβρίου δεν θα είναι απλή υπόθεση. Για να δοθεί θα πρέπει να προηγηθεί έκθεση των θεσμών που θα βεβαιώνει την αρτιότητα του μηχανισμού παρακολούθησης της αποπληρωμής των ληξιπροθέσμων οφειλών του Δημοσίου. Εν συνεχεία θα πρέπει να δρομολογηθούν συγκεκριμένα προαπαιτούμενα που συνδέονται με τις διοικητικές αλλαγές στις τράπεζες, το νέο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων, την νέα Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, αλλά και την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Εάν όλα αυτά προχωρήσουν εγκαίρως θα δοθεί και η δόση.

Η θέση του Μαξίμου

Για επίτευξη πλήρους συμφωνίας και για οριστικό κλείσιμο της αξιολόγησης κάνει λόγο το Μαξίμου σε ενημερωτικό του σημείωμα, στο οποίο και αναλύει το περιεχόμενο της συμφωνίας του Eurogroup. Συγκεκριμένα αναφέρεται:

"1. Στο Eurogroup επιτεύχθηκε "πλήρης συμφωνία (staff level agreement)", δηλαδή έκλεισε η αξιολόγηση.

2. Από την δόση των 10,3 δισ. ευρώ "θα δοθεί μια πρώτη καταβολή τον Ιούνιο (7,5 δισεκατομμύρια ευρώ) για την κάλυψη των αναγκών εξυπηρέτησης του χρέους και για να γίνει εκκαθάριση ενός αρχικού μέρους των ληξιπρόθεσμων οφειλών, που είναι ουσιαστικό μέτρο στήριξης της πραγματικής οικονομίας". Η επόμενη εκταμίευση θα γίνει "μετά το καλοκαίρι" και θα χρησιμοποιηθεί "για την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών και για την κάλυψη των περαιτέρω αναγκών εξυπηρέτησης του χρέους". Δηλαδή στην αγορά θα "πέσουν" 3,5 δισ. ευρώ μέχρι τέλος Οκτωβρίου [700 εκατ. το μήνα]. Το ποσό αυτό, που είναι ίσο με το 2% του ΑΕΠ (ή μισό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων), θα πάει στην πραγματική οικονομία.

3. Το Eurogroup υιοθέτησε τον "μηχανισμό έκτακτης ανάγκης", όπως ακριβώς τον είχε εισηγηθεί η ελληνική πλευρά, αποτρέποντας έτσι την επιβολή των "υπό αίρεση μέτρων" [contingent measures], ύψους 2% του ΑΕΠ, ή 3.6 δις ευρώ.

4. Συμφωνήθηκε ότι "τα Gross Financing Needs [ήτοι οι συνολικές δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους] θα πρέπει να παραμένουν κάτω από το 15% του ΑΕΠ κατά την μεσοπρόθεσμη περίοδο και μετά το πρόγραμμα, και κάτω από το 20% του ΑΕΠ, έπειτα". Η Ελλάδα, δηλαδή δεν θα πληρώνει πάνω από το 15% του ΑΕΠ για τόκους και χρεολύσια το μεσοπρόθεσμο χρονικό διάστημα και στη συνέχεια θα πληρώνει κάτω του 20% του ΑΕΠ. Το ποσοστό αυτό, στο οποίο θα περιλαμβάνονται και τα έντοκα γραμμάτια (τα οποία είναι σταθερά στο ύψος των 14.8 δις το χρόνο), είναι χαμηλό με βάση όλους τους συγκριτικούς δείκτες για χώρες με ανάλογα οικονομικά χαρακτηριστικά. Και μειώνει αποφασιστικά τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας για τα επόμενα χρόνια.

5. Ρυθμίζεται άμεσα το θέμα του χρέους με μέτρα βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Δημιουργείται έτσι ένας σαφής οδικός χάρτης που θα εξομαλύνει τις συνθήκες ρευστότητας στην οικονομία. Και το σημαντικότερο: Ο οδικός χάρτης αρχίζει και τελειώνει εντός του προγράμματος χωρίς να παρατείνει την αβεβαιότητα για μετά.

α. Βραχυπρόθεσμα και εμπροσθοβαρώς θα υπάρξει:

- Ομαλοποίηση των πληρωμών τόκων. Δεν θα υπάρξουν, δηλαδή, τα "βουνά" πληρωμών, όπως του 2022 και 2023 -smoothing ["Εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμής για το EFSF, σύμφωνα με την τρέχουσα σταθμισμένη μέση λήξη"].

- Μείωση επιτοκίων σε συγκεκριμένο κομμάτι του χρέους ["Χρήση της χρηματοδότησης από EFSF /ESM για τη μείωση του κινδύνου από τα επιτόκια χωρίς να συνεπάγεται κανένα επιπλέον κόστος"].

- Σταθεροποίηση των επιτοκίων, προκειμένου να μειωθεί το ρίσκο, μέσω της αξιοποίησης εργαλείων του ESM. Τα σταθερά επιτόκια δημιουργούν ασφαλές επενδυτικό περιβάλλον καθώς αφαιρούν την αβεβαιότητα που προκύπτει από τα κυμαινόμενα.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το Eurogroup "η απόφαση για την εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμής του EFSF και τη μείωση των κινδύνων επιτοκίου θα πρέπει να λαμβάνονται ως θέμα προτεραιότητας".

β. Μεσοπρόθεσμα

- Σύμφωνα με την απόφαση είναι δυνατόν να υπάρξει "μερική εξόφληση των υφιστάμενων δανείων προς την Ελλάδα με τη ενεργοποίηση αχρησιμοποίητων πόρων στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM με σκοπό να μειωθεί το κόστος των επιτοκίων και να επεκταθούν οι διάρκειες". Για παράδειγμα μπορούν να αγοραστούν δάνεια του ΔΝΤ, για τα οποία το σημερινό επιτόκιο είναι περίπου 3%, από τον ESM. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα το επιτόκιο να πέσει στο 0,9%!

- Χρήση των κερδών του 2014 από τον ESM και αποκατάσταση της μεταφοράς των κερδών από τα ομόλογα των προγραμμάτων ANFA και SMP στην Ελλάδα (από το οικονομικό έτος 2017) προς τον ESM για τη μείωση των μελλοντικών ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών.

- Κατάργηση του περιθωρίου επιτοκίου που σχετίζεται με την επαναγορά χρέους του 2ου ελληνικού προγράμματος για το 2018. Δηλαδή να "πάμε" σε επιτόκια back-to-back, γεγονός που σημαίνει ότι η χώρα θα μπορεί να δανείζεται με χαμηλά επιτόκια. Σήμερα όταν ο ESM δανείζεται για τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας η Ελλάδα πληρώνει το μέσο επιτόκιο δανεισμού του ESM. Αν ισχύσει το back-to-back σημαίνει ότι η χώρα θα πληρώνει το επιτόκιο με το οποίο δανείστηκε ο ESM –που είναι αρκετά πιο χαμηλό!

- Εάν κριθεί απαραίτητο μπορεί να υπάρξει κάποια στοχευμένη αναδιαμόρφωση του EFSF [π.χ. επέκταση της μέσης σταθμισμένης διάρκειας, εκ νέου απόσβεση του προφίλ του EFSF, καθώς και μείωση ή αναβολή των πληρωμών τόκων], στο βαθμό που απαιτείται. προκειμένου να κρατηθεί το GFN [Gross Financing Needs] κάτω από το συμφωνηθέν σημείο αναφοράς, για να ικανοποιηθεί το ΔΝΤ, χωρίς, όμως, να συνεπάγεται κανένα επιπλέον κόστος για τις χώρες του προηγούμενου προγράμματος ή για τον EFSF.

γ. Μακροπρόθεσμα

- Συμφωνήθηκε ότι θα υπάρξει "μηχανισμός έκτακτης ανάγκης για το χρέος που θα ενεργοποιηθεί μετά την λήξη του προγράμματος του ESM για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους μακροπρόθεσμα". Δηλαδή θα υπάρχει αυτόματος "κόφτης" [άρα δεν θα υπάρχει διαπραγμάτευση κάθε φορά] και για το χρέος που θα αποφασίζει "μέτρα, όπως η περαιτέρω αναδιαμόρφωση του EFSF και η αναβολή των πληρωμών τόκων"!

- Το ΔΝΤ, που σήμερα συμφωνεί με τις προτάσεις του ESM για τα άμεσα μέτρα, δεσμεύθηκε να κάνει εντός του 2016 "ένα νέο DSA [Ανάλυση Βιωσιμότητας Χρέους]" προκειμένου να διαπιστωθεί αν τα μέτρα που προτείνει ο ESM επαρκούν για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους". Δηλαδή, αν υπάρξουν και άλλες ανάγκες για την υλοποίηση της αναδιάρθρωσης του χρέους, που θα πρέπει να υλοποιηθούν εντός του 2018.

6. Οι συμφωνηθείσες παρεμβάσεις για το χρέος επιτυγχάνουν την έξοδο στις αγορές, μέσω της τόνωσης της επενδυτικής εμπιστοσύνης και της εξάλειψης των συνθηκών αβεβαιότητας στην οικονομία. Άλλωστε η συμφωνία εξασφάλισης της βιωσιμότητας του χρέους είναι προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας. Και εξασφαλίζει, για μακρύ χρονικό διάστημα, την χρηματοδότηση της οικονομίας, υπό πολύ ευνοϊκούς όρους".