«Διακριτική» η νέα παρουσία του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα

Προϋπόθεση για τα παραπάνω είναι η νέα έκθεση βιωσιμότητας του χρέους που θα συντάξουν τα στελέχη του Ταμείου να θεωρηθεί από το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Ταμείου συμβατή με το καταστατικό του οργανισμού και επαρκής για να δοθεί ένα νέο πρόγραμμα στην Ελλάδα πριν από το τέλος του 2016. Η εν λόγω έκθεση θα καταρτιστεί μάλλον στις αρχές του φθινοπώρου και αφού πρώτα ληφθούν ή τουλάχιστον προσδιοριστούν από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) τα μέτρα για τη βραχυπρόθεσμη ελάφρυνση του χρέους.

Προσερχόμενος σήμερα στο Ecofin ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ ρωτήθηκε για το εάν είναι σίγουρος ότι το ΔΝΤ θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα. Η απάντηση που έδωσε γεννά προβληματισμό: «Όχι, έχουν τους δικούς τους κανόνες. Αργότερα εντός του έτους θα κάνουν νέα ανάλυση χρέους, θα εκτιμήσουν τα μέτρα που έχουν τεθεί στο τραπέζι και θα αποφασίσουν. Δεν υπάρχει κάποια εγγύηση – πάντα όταν έχουμε συμφωνία λένε ότι θα τη μεταφέρουν στο εκτελεστικό τους συμβούλιο για αποφάσεις».

Σε κάθε περίπτωση ως αντάλλαγμα για τη «διακριτική» παρουσία του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα φαίνεται πως έχει δοθεί από την Ευρωζώνη η συμπερίληψη των δανείων του Ταμείου στα μεσοπρόθεσμα μέτρα διασφάλισης της βιωσιμότητας του χρέους που θα ληφθούν μέχρι το τέλος του προγράμματος, ήτοι τον Αύγουστο 2018. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με συγκλίνουσες πληροφορίες τα αδιάθετα κεφάλαια από το πρόγραμμα του ESM θα κατευθυνθούν για την πρόωρη εξόφληση του ΔΝΤ. Έτσι, και η έκθεση του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα (εκείνη την περίοδο τοποθετείται στα 16 δισ. ευρώ) θα περιορισθεί σημαντικά και θα αντικατασταθεί χρέος που έχει κυμαινόμενο επιτόκιο 3,6% (δάνεια ΔΝΤ) με χρέος που έχει επιτόκιο 1,2% (δάνεια ESM).

Στη βάση αυτή, ο Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τομέα του ΔΝΤ Πόουλ Τόμσεν αναγνώρισε κατά τη συνέντευξη Τύπου του Eurogroup πως τα χρήματα του ΔΝΤ είναι «ακριβά» σε σχέση με του ESM, προσέθεσε ωστόσο πως οποιαδήποτε πρόταση για ανταλλαγή χρέους (swap) θα συζητηθεί όταν κατατεθεί.

Σε κάθε περίπτωση το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι ο μεγάλος κερδισμένος του χθεσινού Eurogroup, δεδομένου ότι πέτυχε να επιβάλει τις θέσεις του σχεδόν σε όλα τα ζητήματα.

Το Ταμείο φρόντισε πριν από το Eurogroup να δημοσιοποιήσει την προκαταρκτική έκθεση βιωσιμότητας του χρέους όπου μαξιμαλιστικά ζητούσε εμπροσθοβαρή και άνευ όρων ελάφρυνση του χρέους κατά 50% σε όρους καθαρής παρούσας αξίας έως το 2060.

Με τη θέση του αυτή πίεσε και εξασφάλισε μια λύση για το ελληνικό χρέος που εμφανίζει το Ταμείο ως τον θετικό καταλύτη της συμφωνίας, αλλά και η οποία περιορίζει την έκθεση του Ταμείου στον ελληνικό κίνδυνο.

Πάντως, αν και το Ταμείο εμφανίζεται να έχει κερδίσει διαπραγματευτικά ακόμη και έναντι της Γερμανίας, οι χθεσινές αποφάσεις της Ευρωομάδας εξυπηρετούν τα συμφέροντα και των δύο πλευρών. Είναι ενδεικτικό πως η διακηρυγμένη θέση του ΔΝΤ για πρωτογενή πλεονάσματα 1,5% του ΑΕΠ μετά το 2018 δεν πέρασε και η Ευρωζώνη διατήρησε τη γραμμή για πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα.

«Όλοι δείχνουμε ευελιξία», ήταν η απάντηση του Πόουλ Τόμσεν όταν ρωτήθηκε για την αλλαγή στάση του Ταμείου στο ζήτημα της εμπροστοβαρούς μείωσης του χρέους. Η ίδια λογική ακολουθήθηκε δε και στο θέμα των πλεονασμάτων, όπου το Ταμείο εμφανιζόταν να υιοθετεί απόλυτη στάση.