Τι προβλέπει η συμφωνία του Eurogroup για τη δόση και το χρέος

Το Eurogroup αποφάσισε να υλοποιηθεί μια δέσμη μέτρων για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους που θα εφαρμοστεί υπό προϋποθέσεις και σε τρία στάδια (βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο, μακροπρόθεσμο). Στόχος είναι οι χρηματοδοτικές ανάγκες για την εξυπηρέτησή του χρέους να παραμείνουν κάτω από το επίπεδο του 15% του ΑΕΠ κατά τη διάρκεια του προγράμματος και μετά τη λήξη του προγράμματος κάτω από το 20% του ΑΕΠ.

Όσον αφορά το βραχυπρόθεσμο στάδιο, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης συμφώνησαν σε μια δέσμη μέτρων που θα εφαρμοστούν μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και ως τη λήξη του προγράμματος.

Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την ομαλοποίηση των αποπληρωμών των δανείων του EFSF, υπό τον μέσο όρο των ωριμάνσεων και τη μείωση του ρίσκου των επιτοκίων μέσω της διαφοροποιημένης στρατηγικής του ESM και του EFSF, χωρίς ζημιές για τις χώρες που ήταν σε πρόγραμμα (Κύπρος, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία).

Στο μεσοπρόθεσμο επίπεδο, το Eurogroup τονίζει ότι μετά το 2018, και εφόσον εφαρμοστεί επιτυχώς το πρόγραμμα, θα εφαρμοστεί μια ακόμη δέσμη μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη μεγαλύτερη εξομάλυνση για τα δάνεια του EFSF και τη σταδιακή επιστροφή των κερδών των ομολόγων που διακρατούν οι κεντρικές τράπεζες (ANFAs και SMPs). Στο μακροπρόθεσμο επίπεδο, και αν αυτό χρειαστεί, τα μέτρα του μεσοπρόθεσμου επιπέδου θα μπορούσαν να επαναληφθούν.

Μετά από την επιμονή του ΔΝΤ το Eurogroup κατέληξε και σε ένα μηχανισμό έκτακτης ανάγκης για τη λήψη περαιτέρω μέτρων για το χρέος που θα ενεργοποιείται εάν και όποτε χρειαστεί. Την ενεργοποίηση του μηχανισμού αυτού θα αποφασίζει το Eurogroup και εφόσον επιβεβαιώνεται πως η Ελλάδα εκπληρώνει τους όρους του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Ο μηχανισμός θα μπορούσε να αφορά μέτρα όπως η περαιτέρω αναδιαμόρφωση των δανείων του EFSF καθώς και το πλαφόν και την αναβολή των πληρωμών τόκων.

Η δόση

Η εκταμίευση του ποσού των 10,3 δισ. ευρώ θα γίνει τμηματικά. Τα 7,5 δισ. ευρώ θα εκταμιευθούν κατά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου, εφόσον έχουν εφαρμοστεί πλήρως όλα τα προαπαιτούμενα, και θα αξιοποιηθούν για την κάλυψη των αναγκών εξυπηρέτησης του χρέους και την αποπληρωμή μέρους των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου. Οι επόμενες εκταμιεύσεις θα πραγματοποιηθούν μετά το καλοκαίρι και θα αφορούν την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Επιπλέον, θα πραγματοποιηθεί μια πρόσθετη εκταμίευση για τις ανάγκες εξυπηρέτησης του χρέους, υπό την αίρεση ότι θα εκπληρωθούν προαπαιτούμενα που σχετίζονται α) με τις ιδιωτικοποιήσεις, συμπεριλαμβανομένου του νέου Ταμείου Αποκρατικοποίησεων, β) τις διοικήσεις των τραπεζών, γ) την ανεξάρτητη αρχή δημοσίων εσόδων και δ) τον τομέα της ενέργειας.

Η παρουσία του ΔΝΤ

Όσον αφορά στη συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα, το Eurogroup χαιρέτισε την πρόθεση της διοίκησης του ΔΝΤ να υποστηρίξει στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του την έγκριση ενός νέου προγράμματος με την Ελλάδα, πριν από το τέλος του έτους.

Η ανακοίνωση του Eurogroup

Η δήλωση του Eurogroup για την Ελλάδα αναφέρει αναλυτικά τα εξής:

«To Εurogroup καλωσορίζει το staff-level agreement που συμφωνήθηκε μεταξύ της Ελλάδας και των θεσμών.

Παράλληλα το Eurogroup τονίζει με ικανοποίηση τη συμφωνία μεταξύ των ελληνικών αρχών και των θεσμών για τον προληπτικό μηχανισμό, όπως συμφωνήθηκε στο ανακοινωθέν της 9ης Μαΐου και ειδικότερα την πιθανή υιοθέτηση μόνιμων διαρθρωτικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για τα έσοδα, που θα συμφωνηθούν με τους θεσμούς. Αυτός παρέχει περαιτέρω διασφαλίσεις ότι η Ελλάδα θα επιτύχει τους στόχους του ESM για τα πρωτογενή πλεονάσματα (3,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα).

Παράλληλα το Eurogroup καλωσορίζει την νομοθέτηση από την ελληνική βουλή των περισσότερων prior actions της πρώτης αξιολόγησης και ιδιαίτερα την υιοθέτηση παραμετρικών δημοσιονομικών μέτρων που αντιστοιχούν στο 3% του ΑΕΠ που θα επιτρέψουν να επιτευχθούν οι στόχοι του 2018, αλλά και το άνοιγμα της αγοράς για την πώληση δανείων, όπως επίσης την δημιουργία του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων που θα είναι πλήρως ανεξάρτητο.

Το Eurogroup έδωσε εντολή στο EWG να επιβεβαιώσει τις επόμενες ημέρες την πλήρη εφαρμογή όλων των προαπαιτουμένων και ειδικότερα τις διορθώσεις στη νομοθεσία για το άνοιγμα της αγοράς πώλησης δανείων, της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης αλλά και την ολοκλήρωση όλων των προαπαιτούμενων από το μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων.

Μετά την πλήρη εφαρμογή όλων των προαπαιτούμενων και υπό την αίρεση της έγκρισης από τα εθνικά κοινοβούλια ο ESM αναμένεται να εγκρίνει το συμπληρωματικό ΜοU και την δεύτερη δόση του προγράμματος.

Η δεύτερη δόση του προγράμματος ανέρχεται στα 10,3 δισ. ευρώ και θα δοθεί στην Ελλάδα σε δόσεις, η πρώτη εκ των οποίων θα καταβληθεί τον Ιούνιο (7,5 δισ.) ώστε να καλύψει ανάγκες εξυπηρέτησης χρέους αλλά και να επιτρέψει την αρχική κάλυψη καθυστερούμενων οφειλών ως μέσου για την στήριξη της πραγματικής οικονομίας. Οι επόμενες δόσεις που θα καταβληθούν για την κάλυψη καθυστερούμενων οφειλών και την κάλυψη περαιτέρω υποχρεώσεων για το χρέος θα καταβληθούν μετά το καλοκαίρι.

Οι δόσεις για την εκκαθάριση οφειλών θα είναι υπό την αίρεση αναφοράς των ευρωπαϊκών θεσμών για την πορεία της εκκαθάρισης. Οι δόσεις για την περαιτέρω εξυπηρέτηση του χρέους θα σχετίζονται με ορόσημα που αφορούν τις ιδιωτικοποιήσεις, συμπεριλαμβανομένου του νέου Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων, της εταιρικής διακυβέρνησης στις τράπεζες, τη ΓΓΔΕ, τον ενεργειακό κλάδο. Tα ορόσημα θα αξιολογηθούν από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και θα επαληθευτούν από το EWG και ο ESM.

Σε συνέχεια της ανακοίνωσης της 9ης Μαΐου και υπό την προοπτική της πλήρους ολοκλήρωσης όλων των προαπαιτούμενων από την Ελλάδα και την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, το Eurogroup εξέτασε τη βιωσιμότητα του ελληνικού δημοσίου χρέους.

To Εurogroup αξιολόγησε τη βιωσιμότητα του χρέους σε σχέση με το δείκτη των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών (GFN): Με βάση το κύριο σενάριο αυτές οι δαπάνες θα πρέπει να παραμείνουν κάτω από το 15% του ΑΕΠ μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος μεσοπρόθεσμα και ακολούθως κάτω από το 20% του ΑΕΠ.

Το Eurogroup τονίζει το μεσοπρόθεσμο στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ για το 2018 και υπογραμμίζει την τη σημασία μιας δημοσιονομικής πορείας σε συνάφεια με τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις στο πλαίσιο της ΕΕ.

Το Εurogroup θυμίζει τις παρακάτω γενικές κατευθυντήριες αρχές για πιθανά επιπρόσθετα μέτρα για το χρέος που συμφωνήθηκαν στις 9 Μαίου:

1.Τη διευκόλυνση πρόσβασης στις αγορές για να αναπληρωθεί το κρατικό χρέος με ιδιωτικό

2. Tην εξομάλυνση του προφίλ πληρωμών

3. Kίνητρα για τη διαδικασία αναπροσαρμογής ακόμα και μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος

4. Ευελιξία για αβέβαιες εξελίξεις στην αύξηση του ΑΕΠ και τα επιτόκια στο μέλλον.

Στις 9 Μαΐου το Eurogroup επαναβεβαίωσε ότι το ονομαστικό κούρεμα εξαιρείται και πως όλα τα μέτρα που θα αναληφθούν θα ευθυγραμμίζονται με τους νόμους της ΕΕ και των ESM και EFSF.

Με γνώμονα αυτές τις αρχές και υπό την προϋπόθεση ολοκλήρωσης του τεχνικού μέρους της όλης εργασίας από το EWG, το Eurogroup συμφώνησε σήμερα σε ένα πακέτο μέτρων για το χρέος, τα οποία θα εφαρμοστούν σταδιακά, ώστε να καλύψουν τις μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες και θα είναι προκαθορισμένα πλήρως ευθυγραμμισμένο με το πρόγραμμα του ESM.

Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, το Eurogroup συμφωνεί σε ένα πρώτο πακέτο μέτρων, που θα τεθεί σε εφαρμογή μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης έως και το τέλος του προγράμματος και θα περιλαμβάνουν:

• Χαλάρωση του «προφίλ» αποπληρωμών των δανείων του EFSF βάσει των τρέχοντων σταθμισμένων ωριμάνσεων.
• Χρήση της διευρυμένης στρατηγικής χρηματοδότησης των ESM/EFSF για να μειωθεί ο κίνδυνος των επιτοκίων χωρίς να επιβαρύνονται οικονομικά οι χώρες που συμμετείχαν αρχικά στο πρόγραμμα.
• Επιβολή ορίου στην αύξηση επιτοκιακού περιθωρίου που αφορούν την επαναγορά χρέους του 2ου ελληνικού προγράμματος για το 2017.

Το Eurogroup ζήτησε από τις διοικήσεις ESM και EFSF να θέσουν σε εφαρμογή αυτά τα μέτρα βάσει των κανονισμών τους, αφού έχει γίνει πρώτα προπαρασκευαστική εργασία από το EWG και όπου κριθεί απαραίτητο, να προετοιμαστεί η λήψη αποφάσεων από τα αρμόδια όργανα των ESM και EFSF.

Η απόφαση για τη χαλάρωσης του προφίλ πληρωμών των δανείων του EFSF και της μείωσης του κινδύνου των επιτοκίων είναι δράσεις που πρέπει να αναληφθούν κατά προτεραιότητα.

Σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, το Eurogroup αναμένει την πιθανή εφαρμογή του δεύτερου μέρους των προαπαιτούμενων μέτρων, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος του ESM

Αυτά τα μέτρα θα τεθούν σε εφαρμογή εάν η επικαιροποιημένη ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους την οποία θα συντάξουν οι θεσμοί στο τέλος του προγράμματος δείξει ότι είναι απαραίτητα ώστε να επιτευχθεί το όριο του GFN. Tα μέτρα υπόκεινται στη θετική αξιολόγηση των θεσμών και του Eurogroup για την εφαρμογή του προγράμματος.

• Κατάργηση της αύξησης του επιτοκιακού περιθωρίου για την αποπληρωμή της δόσης για το χρέος του 2018.
• Χρήση των κερδών του 2014 από τα ελληνικά ομόλογα από τον λογαριασμό του ESM, την παροχή στην Ελλάδα των κερδών από ANFA και SMPs (από το δημοσιονομικό έτος 2017) και την χρήση τους ως «μαξιλάρι» για τη μείωση των μελλοντικών χρηματοδοτικών αναγκών.
• Διαχείριση παθητικού – πρόωρη μερική αποπληρωμή των υπαρχόντων επισήμων δανείων προς την Ελλάδα, με μείωση του επιτοκιακού κόστους και επέκτασης της περιόδου ωρίμανσης.
• Εφόσον απαιτηθεί αναδιάρθρωση για ορισμένα δάνεια του ESFF (π.χ. παράταση του χρόνου αποπληρωμής, αναδιάρθρωση των αποσβέσεων του EFSF και της επιτοκιακής διαφοράς) ώστε το ύψος του GFN να παραμείνει στο επίπεδο που έχει ορισθεί, για να είναι σύμφωνο το ΔΝΤ αλλά χωρίς εξτρά επιβάρυνση του EFSF ή των κρατών που συμμετείχαν αρχικά στο πρόγραμμα.

Μακροπρόθεσμα το Eurogroup είναι πεπεισμένο ότι η εφαρμογή αυτής της συμφωνίας στα βασικά χαρακτηριστικά για το χρέος, μαζί με την επιτυχημένη ολοκλήρωση του προγράμματος από την Ελλάδα και την επίτευξη των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα, θα φέρει το ελληνικό χρέος σε βιώσιμο μονοπάτι τόσο σε μεσοπρόθεσμο όσο και σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα και θα επιτρέψει τη σταδιακή επιστροφή στις αγορές.

Την ίδια στιγμή το Eurogroup συμφωνεί σε έναν προληπτικό μηχανισμό για το χρέος που θα τεθεί σε εφαρμογή μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος και θα διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του χρέους σε μακροχρόνιο ορίζοντα ακόμη και στην περίπτωση που υπάρξει το χειρότερο σενάριο. Το Eurogroup θα εξετάσει την ενεργοποίηση του μηχανισμού εάν χρειαστούν επιπλέον μέτρα για το χρέος ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι για τις χρηματοδοτικές ανάγκες. Αυτός θα είναι υπό την αίρεση του Eurogroup, το οποίο και θα επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα συμμορφώνεται με τις δεσμεύσεις του SGP. Αυτός ο μηχανισμός θα περιλαμβάνει μέτρα για περαιτέρω αναδιάρθρωση των δανείων του EFSF αλλά και την αναβολή πληρωμών επιτοκίων. Επίσης το Eurogroup δεσμεύεται για μακροχρόνια τεχνική βοήθεια με στόχο την αύξηση της ελληνικής ανάπτυξης.

Το Eurogroup αναγνωρίζει ότι μετά από το ιδιαίτερα εκτεταμένο χρονικό διάστημα για την εξέταση της βιωσιμότητας του χρέους δεν μπορούν να γίνουν περαιτέρω προβλέψεις, μόνο υποθέσεις, με δεδομένη και την υψηλή αβεβαιότητα για τις μακροοικονομικές εξελίξεις.

Με την προοπτική της επερχόμενης επιτυχούς ολοκλήρωσης της πρώτης αξιολόγησης και της συμφωνίας για την ανακούφιση χρέους, το Eurogroup καλωσορίζει την πρόθεση του ΔΝΤ να προτείνει στο διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου να εγκρίνει την επίτευξη χρηματοδοτικής συμφωνίας πριν από το τέλος του 2016, δεδομένο που θα βοηθήσει στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων δημοσιονομικών και δομικών μεταρρυθμίσεων.

Αναγνωρίζεται πως σε συνάφεια με τους κανόνες του ΔΝΤ η έγκριση αυτής της συμφωνίας θα βασιστεί σε μία νέα ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους και της αξιολόγησης των πιθανών μέτρων ανακούφισης του χρέους που καταγράφηκαν παραπάνω.

Η πιθανή ελάφρυνση του χρέους θα εφαρμοστεί μετά το τέλος του προγράμματος στα μέσα του 2018 και ο τρόπος θα αποφασιστεί από το Eurogroup και με βάσει την αναθεωρημένη ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους και σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, υπό την αίρεση της πλήρους εφαρμογής του προγράμματος.

Το Eurogroup παραμένει έτοιμο, όπως συμβαίνει σταθερά, να στηρίξει την ολοκλήρωση μελλοντικών αξιολογήσεων βάσει του πακέτου μέτρων που συμφωνήθηκαν σήμερα, συμπεριλαμβανομένου του προληπτικού μηχανισμού.

Το Eurogroup επαναλαμβάνει ότι η εφαρμογή του προγράμματος, καθώς και των στόχων, θα εξετάζονται σε σταθερά χρονικά διαστήματα με βάση τα στοιχεία που θα παρέχουν οι θεσμοί».