Τα εμπόδια για θετική αξιολόγηση στο κρίσιμο Eurogroup

Οι εμπειρογνώμονες της ζώνης του ευρώ και οι εκπρόσωποι των θεσμών θα μελετήσουν διεξοδικά το ψηφισθέν νομοσχέδιο για να διαπιστώσουν εαν όλα έχουν τηρηθεί. Δεδομένου ότι στο θέμα των ειδικών μισθολογίων η κυβέρνηση υπαναχώρησε σε σχέση με όσα συμφώνησε με ΔΝΤ, ΕΕ, ΕΚΤ και ΕSM και δεν θα παγώσει τις αποδοχές ενστόλων, ιατρών ΕΣΥ, δικαστών, διπλωματών, κ.α., μπορεί αυτό να κριθεί αρνητικά από το EWG και τους θεσμούς.

Άλλωστε τα θεσμικά όργανα θα ενημερώσουν και την Τρίτη στο Eurogroup τους υπουργούς για την πορεία της εφαρμογής του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και ιδιαίτερα για τα θέματα που σχετίζονται με την πρώτη αξιολόγηση, περιλαμβανομένου του μηχανισμού για τη λήψη μέτρων έκτακτης ανάγκης, ο οποίος θα ενεργοποιείται, εφόσον απαιτείται για την επίτευξη των συμφωνημένων δημοσιονομικών στόχων.

Χωρίς "λευκό καπνό" για το χρέος

Η επικείμενη ψήφιση των επώδυνων δημοσιονομικών μέτρων και των προαπαιτούμενων από τη Βουλή δεν επαρκεί από μόνη της για να οδηγήσει σε μια οριστική διευθέτηση για το ελληνικό χρέος στο Eurogroup. Αυτό διότι η διελκυστίνδα Γερμανίας - ΔΝΤ για το μέγεθος της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους έχει καταστήσει το πρόβλημα δισεπίλυτο και περίπλοκο.

Το ΔΝΤ επιδιώκει η αναδιάρθρωση του χρέους να καλύπτει τις προϋποθέσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους που θέτει το καταστατικό του διαφορετικά έχει ξεκαθαρίσει πως δεν θα μετέχει στο ελληνικό πρόγραμμα. Η Γερμανία από την πλευρά της θέλει η ελάφρυνση χρέους είτε να πάει μετά τις γερμανικές εκλογές το 2017, είτε να μην είναι τόσο μεγάλη και να μην απαιτεί έγκριση από τη γερμανική Βουλή.

Στις διήμερες εργασίες των υπουργών Οικονομικών της G7 στο Σεντάι της Ιαπωνίας ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και η επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε μια απόφαση για το ζήτημα που να επιτρέψει στο μεθαυριανό Eurogroup να λάβει τελεσίδικες αποφάσεις για το βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ελληνικό χρέος.

Έτσι, το θέμα αναμένεται να μεταφερθεί για την προσεχή σύνοδο των ηγετών της G7 ξανά στην Ιαπωνία την προσεχή Πέμπτη και Παρασκευή, όπου η Κριστίν Λαγκάρντ παρουσία του αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα θα έχει την ευκαιρία να συζητήσει για το ελληνικό χρέος με τους ευρωπαίους ηγέτες Ανγκελα Μέρκελ και Φρανσουά Ολάντ.

Κοινοτικές πηγές εκτιμούν ότι το Ταμείο θα προσπαθήσει να κλείσει τη διαφορά επιδιώκοντας να αποσπάσει υποσχέσεις από τους Ευρωπαίους για λύση τον Σεπτέμβριο. Ως εκ τούτου θεωρούν ότι δεν θα υπάρξει συμφωνία άμεσα.

Οι σκέψεις των Ευρωπαίων

Πρέπει να σημειωθεί πως οι προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι από τους Ευρωπαίους για το ελληνικό χρέος έχουν κυρίως βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Όπως για παράδειγμα η εξομάλυνση των λήξεων, ώστε δάνεια που λήγουν σε χρονιές με μεγάλες υποχρεώσεις (όπως το 2019 που λήγουν τα πενταετή ομόλογα ύψους 4 δισ. ευρώ που έβγαλε η Ελλάδα το 2014).

Η Ευρωζώνη προτείνει μία γενική προσαρμογή της στρατηγικής χρηματοδότησης του EFSF/ESM, μέσω και της μεθόδου ανταλλαγής επιτοκίων (swap), ώστε να επιτευχθεί κάποια σταθεροποίησή τους, αλλά όχι στα σημερινά χαμηλά επίπεδα. Επίσης, εξετάζει την κατάργηση της αυξανόμενης διαφοράς των επιτοκίων που σχετίζονται με τα δάνεια του δεύτερου προγράμματος που χρησιμοποιήθηκαν για την επαναγορά ομολόγων, ενώ οι ευρωπαϊκοί θεσμοί προτείνουν την επιβολή ανώτατου ορίου επιτοκίου στο 2%.

Μια από τις λύσεις που φαίνεται αρκετά πιθανή είναι η αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ χρησιμοποιώντας τα αδιάθετα κεφάλαια από το πρόγραμμα του ESM που προορίζονταν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Πάντως, η λύση αυτή δεν βρίσκει σύμφωνα όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Η θέση του ΔΝΤ

Από την πλευρά του το ΔΝΤ ζητά ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής των ελληνικών δανείων. Ειδικότερα ζητεί την αναβολή για μεγάλα χρονικά διαστήματα της πληρωμής κεφαλαίου και τόκων σε όλα τα ευρωπαϊκά δάνεια προς την Ελλάδα, τη διατήρηση των επιτοκίων σε πολύ χαμηλά επίπεδα και την επιμήκυνση των λήξεων ως και το 2080. Συγκεκριμένα προτείνει την παράταση της περιόδου χάριτος στις αποπληρωμές των δανείων EFSF ως 17 χρόνια, των δανείων ESM ως 6 χρόνια και των διμερών δανείων (GLF) κατά 20 χρόνια.

Επιπλέον ζητεί να τεθεί ανώτερο επιτόκιο 1,5% στα δάνεια EFSF και ESM τουλάχιστον ως το 2045 και να εξαλειφθεί το περιθώριο (spread) 0,5% στο Euribor από τα δάνεια GLF. Στο βασικό σενάριο που εξετάζει, θεωρεί ότι η Ελλάδα θα επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% το 2018, το οποίο θα διατηρηθεί αμετάβλητο τα επόμενα χρόνια, και έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις 5 δισ. ευρώ ως το 2030.

Τέλος, εκτιμά ότι εξαιτίας του υψηλού επιπέδου μη εξυπηρετούμενων δανείων και της χαμηλής ποιότητας κεφαλαίων οι τράπεζες θα χρειαστούν και νέα ανακεφαλαιοποίηση, τα οποία θα μπορούσαν να καλυφθούν από τα μη χρησιμοποιηθέντα κεφάλαια (20 δισ. ευρώ) για τις τράπεζες από το τρέχον πρόγραμμα.