Γιατί ο ESM προτείνει πρόωρη εξόφληση του ΔΝΤ
Ως μέρος της άσκησης βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και όχι ως μια πολιτική κίνηση απομάκρυνσης του ΔΝΤ, θα πρέπει να ερμηνεύεται η πρόταση του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ για εξόφληση μέρους του χρέους της Ελλάδος προς το ΔΝΤ από τον ESM στο τέλος του 2018.
Η Ελλάδα στα πλαίσια του πρώτου Μνημονίου έλαβε από το ΔΝΤ δάνεια 22 δισ. ευρώ , ενώ στα πλαίσια του δεύτερου Μνημονίου δανείστηκε 12,8 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 34,8 δισ. ευρώ η Ελλάδα έχει αποπληρώσει ήδη τα 18,8 δισ. ευρώ και απομένουν προς αποπληρωμή16 δισ. ευρώ έως το Δεκέμβριο του 2023.
Η πρόταση του Κλάους Ρέγκλινγκ για πρόωρη εξόφληση μέρους του χρέους της Ελλάδος προς το ΔΝΤ έχει διττό σκοπό. Αφενός να βελτιώσει το προφίλ του ελληνικού χρέους μετά το 2018, αφετέρου να δώσει ένα «γλυκαντικό» στο Ταμείο προκειμένου να μετέχει με ένα τρίτο δάνειο ύψους έως 6 δισ. ευρώ στο τρίτο ελληνικό πρόγραμμα στήριξης.
Η εξαγορά του ελληνικού χρέους προς το ΔΝΤ έχει οικονομικό όφελος για την Ελλάδα, διότι η υποστήριξη του ESM γίνεται με ευνοϊκότερους όρους και έχει μεγαλύτερη χρονική διάρκεια. Η Ελλάδα πληρώνει τόκους για παλαιά δάνεια του ΔΝΤ με επιτόκιο 3,5%, όταν ο ESM δανείζει την Ελλάδα με χαμηλότερο επιτόκιο, το οποίο είναι αυτή τη στιγμή κάτω του 1%.
Η Ελλάδα από σήμερα έως το 2018 θα πρέπει να αποπληρώσει στο ΔΝΤ συνολικά 3,9 δισ. ευρώ. Εξ αυτών τα 1,3 δισ. ευρώ εφέτος, τα 700 εκατ. ευρώ το 2017 και τα 1,9 δισ. ευρώ το 2018. Αυτό σημαίνει πως το ανεξόφλητο υπόλοιπο της Ελλάδος προς το Ταμείο στο τέλος του 2018 θα διαμορφωθεί σε 12,1 δισ. ευρώ.
Εάν η Ελλάδα λάβει νέο δάνειο από το ΔΝΤ ύψους 6 δισ. ευρώ, όπως υπολογίζει ο ESM στην πρόταση του για τη διαχείριση του ελληνικού χρέους τότε το ανεξόφλητο υπόλοιπο της χώρας προς το Ταμείο στο τέλος του 2018 θα είναι περίπου 17,1 δισ. ευρώ.
Ο ESM προτείνει τα 15 δισ. ευρώ από τα 17,1 δισ. ευρώ να εξοφληθούν πρόωρα μέσα στο 2018, με τα λεφτά που περίσσεψαν από την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Αυτό θα αποτελέσει μια μεγάλη «ανάσα» για το ελληνικό χρέος και ειδικά για τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας, καθώς θα μεταθέσει πληρωμές που θα έπρεπε να γίνουν έως το 2027-2028 προς το ΔΝΤ σε βάθος πέραν των 30 ετών και με επιτόκιο πολύ χαμηλότερο.
Η λύση αυτή βολεύει και το ίδιο το Ταμείο που πάντα θέλει να αποπληρώνεται γρηγορότερα. Εάν μάλιστα η πρόταση του ESM σφραγισθεί από το Eurogroup το ΔΝΤ δεν θα έχει κανένα λόγο να μην μετάσχει χρηματοδοτικά στο ελληνικό πρόγραμμα, αφενός διότι τα δάνεια του γίνονται μέρος της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, αφετέρου διότι μέσα στο 2018 θα βρεθεί να έχει έκθεση στην Ελλάδα περίπου 2 δισ. ευρώ.
Πρέπει να τονισθεί πως η Γερμανία και το σύνολο της Ευρωζώνης έχουν κάθε λόγο να στηρίζουν την πρόταση του ESM, καθώς θα κλειδώσει τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα τουλάχιστον έως το 2018.
Αξίζει να τονισθεί πως η Ελλάδα ήδη από το 2013 ζητούσε να χρησιμοποιηθούν δάνεια του ESM για την πρόωρη εξόφληση των ακριβότερων δανείων του ΔΝΤ, ωστόσο αυτό που δεν πέτυχε η κυβέρνηση Σαμαρά μπορεί να το πετύχει η κυβέρνηση Τσίπρα.
Να σημειωθεί πως ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Τζέρρυ Ράις ερωτηθείς για το ζήτημα της πρόωρης εξόφλησης του ΔΝΤ τον περασμένο Οκτώβριο, είχε δηλώσει πως το Ταμείο είναι «πάντα ανοικτό» σε αυτό το ενδεχόμενο, προσθέτοντας πως έχει συμβεί σε αρκετές περιπτώσεις.
Ενδεικτικά η Ισλανδία αποπλήρωσε τον Οκτώβριο του 2015 τις υποχρεώσεις της προς το ΔΝΤ μπροστά από το πρόγραμμα, ενώ το ίδιο είχε πράξει και η Ουγγαρία το 2013.