Οι εξελίξεις στον κλάδο των αερομεταφορών και οι πράσινες πτήσεις της AEGEAN

Πόσο έτοιμος είναι ο κλάδος των αερομεταφορών να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, μετά την πανδημία;

Η συζήτηση για περισσότερο πράσινες αερομεταφορές και συνολικά για την προσαρμογή του κλάδου στις απαιτήσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης έχει ήδη ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια, με την πανδημία και τη δραματική πτώση της κίνησης να έχει μόνο προσωρινά μετριάσει την ένταση. Και παρόλο που ο κλάδος των αεροπορικών μεταφορών αντιμετώπισε άνευ προηγουμένου προκλήσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 σήμερα που η κίνηση ανακάμπτει εξακολουθεί να τοποθετείται ήδη με πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει πανευρωπαϊκά αλλά και παγκοσμίως.

Παρόλο που το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των αερομεταφορών ευθύνεται μόλις για το 1/10 της συνεισφοράς συνολικά του κλάδου των μεταφορών και ήδη για περισσότερα από τα 10 τελευταία χρόνια έχει καταφέρει να μειώσει τις εκπομπές αερίων ενώσω παράλληλα αναπτύσσεται, οι προσαρμογές που θα κληθεί να πραγματοποιήσει είναι σημαντικές και διατρέχουν οριζόντια την αλυσίδα αξίας των αερομεταφορών. Ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε και τη πρόοδο που πέτυχε ο κλάδος σε μακροσκοπικό επίπεδο καθώς τα σημερινά αεροσκάφη καταναλώνουν περίπου 80% λιγότερο καύσιμο ανά χιλιομετρική θέση από ότι τα πρώτα εμπορικά jets το 1960.

Όμως καθώς οι τεχνολογικές λύσεις που θα μηδενίσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα στις αεροπορικές μεταφορές δεν είναι ακόμη εφαρμόσιμες, σε μεγάλη κλίμακα, πρέπει να αναζητηθούν πρακτικές λύσεις και μέσα από τη σύνθεση ιδεών να διαμορφωθούν και να υλοποιηθούν από κοινού οι κατάλληλες πολιτικές.

Για το λόγο αυτό και παρά την ένταση των επιπτώσεων της πανδημίας σε παγκόσμιο επίπεδο το 2020 και το 2021, η AEGEAN, όπως και ο κλάδος των αερομεταφορών, συνεχίζει να δεσμεύεται με τους μακροχρόνιους στόχους βιωσιμότητας που έχουν ως σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος και συνεχίζει να υλοποιεί εντατικά τη στρατηγική βιωσιμότητας που διαθέτει.

Η πρωτοβουλία “Destination 2050 – A Route to Net Zero European Aviation” - που βασίζεται στα συμπεράσματα της Διάσκεψης του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή και στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία - έχει ως στόχο τις μηδενικές εκπομπές ρύπων διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2050 και η AEGEAN κινείται με υπευθυνότητα προς αυτή την κατεύθυνση έχοντας ως βασικά εργαλεία την ανανέωση του στόλου της, την επένδυση σε νέες τεχνολογίες, και τις συνεχείς βελτιώσεις σε επιχειρησιακό επίπεδο. Παράλληλα διερευνά και τις δυνατότητες για μια συστηματική χρήση εναλλακτικών καυσίμων (Sustainable Aviation Fuels - SAF) στις πτήσεις της, εκεί φυσικά όπου συντρέχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις.

Το 2020 επιτεύχθηκε από τον αεροπορικό κλάδο το ορόσημο των 300,000 πτήσεων με SAF ενώ έγιναν επιτυχείς δοκιμές από κατασκευαστές αεροσκαφών/κινητήρων με τη χρήση 100% SAF, ανοίγοντας το δρόμο για την αποκλειστική χρήση τους, όταν φυσικά διασφαλιστεί η προμήθειά του σε επαρκείς ποσότητες (προς το παρόν επιτρέπεται χρήση μέχρι 50% ενώ ο στόχος που έχει τεθεί μέχρι το 2030 είναι της τάξης του 5% )

Στη μετά-COVID 19 εποχή, η ανάκαμψη των αεροπορικών εταιρειών είναι στενά συνδεδεμένη με τη χρήση τεχνολογιών και καυσίμων φιλικότερων προς το περιβάλλον. Στην Ελλάδα είμαστε εξαιρετικά υπερήφανοι για την πραγματοποίηση της πρώτης δοκιμαστικής πτήσης με μείγμα βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων (SAF) από την AEGEAN ήδη από τον Ιούλιο του 2021 και μάλιστα σε μια εξαιρετικά δύσκολα χρονική στιγμή για την εταιρεία αλλά και τον κλάδο.

Τι είναι τα βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα (Sustainable Aviation Fuels) και πώς μπορούν να κάνουν τις πτήσεις μας περισσότερο “πράσινες”;

Τα βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα προσομοιάζουν στη χημική τους σύσταση με τα παραδοσιακά ορυκτά αεροπορικά καύσιμα, γι αυτό και μπορούν να χρησιμοποιηθούν χωρίς μετατροπές στους υφιστάμενους κινητήρες των αεροσκαφών, ωστόσο παράγονται από βιομάζα ή ανακυκλωμένο άνθρακα και για την παραγωγή τους ικανοποιούνται αυστηρά πρότυπα βιωσιμότητας όσον αφορά τη χρήση γης, νερού και ενέργειας ώστε να αποτελούν μια πραγματικά βιώσιμη εναλλακτική έναντι των παραδοσιακών καυσίμων. Τα καύσιμα SAF δεσμεύουν το διοξείδιο του άνθρακα (C0₂) κατά τη διάρκεια παραγωγής τους, μπορούν να αναμιγνύονται με συμβατικά ορυκτά καύσιμα και συμβάλουν στην μείωση των εκπομπών σε μεγάλα ποσοστά, περίπου 80% σε σχέση με συμβατικά καύσιμα, κατά τον κύκλο ζωής τους.

Βέβαια τη δεδομένη χρονική στιγμή, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις και εμπόδια σχετικά με την χρήση SAF στον αεροπορικό κλάδο που καθυστερούν, επιβραδύνουν ή και καθιστούν απαγορευτική τη διευρυμένη χρήση τους. Όμως πρόκειται για μια άμεσα και πρακτικά εφαρμόσιμη λύση που μπορεί να συμβάλει στην προσπάθεια για την απανθρακοποίηση του κλάδου, για την οποία μάλιστα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναλαμβάνει σχετικές πρωτοβουλίες. Σε αντίθεση με άλλους τομείς, ο κλάδος των αερομεταφορών εξαρτάται από τα ορυκτά καύσιμα ως πηγή ενέργειας γι αυτό και απαιτούνται συγκεκριμένες ενέργειες αλλά και κίνητρα για την επιτάχυνση της παραγωγής, της διανομής και της χρήσης των βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων.

Οι ποσότητες SAF που είναι διαθέσιμες στην ευρωπαϊκή αγορά είναι πολύ μικρές, ενώ στη παρούσα φάση και η ζήτηση δεν είναι αρκετά μεγάλη. Αυτή τη στιγμή η συνολική ποσότητα SAF που παράγεται είναι <1% σε σχέση με τους στόχους που ζητείται να υιοθετηθούν από τον κλάδο για το 2025-2030 να είναι άνω του 5%.

Αυτό φυσικά απαιτεί συλλογική προσπάθεια τόσο από τα κράτη, τους επενδυτές και παραγωγούς καυσίμων όσο και τις ίδιες τις αεροπορικές αλλά και τους ίδιους τους επιβάτες οι οποίοι πρέπει να επιβραβεύουν με την προτίμησή τους τις αεροπορικές που τα χρησιμοποιούν. Η AEGEAN παρά τις πρωτοφανείς οικονομικές και επιχειρησιακές δυσκολίες που αντιμετώπισε λόγω της πανδημίας, προχώρησε σε τέτοιες ενέργειες και εντάσσει σταδιακά τα βιοκαύσιμα στην επιχειρησιακή της λειτουργία.

Τι κάνει η AEGEAN για να πραγματοποιούνται και στην Ελλάδα περισσότερο “πράσινες” πτήσεις;

Στην AEGEAN, συστηματικά τα τελευταία χρόνια και με συνέπεια, έχουμε θέσει σε εφαρμογή ένα φιλόδοξο πρόγραμμα βιωσιμότητας που εκκινεί από δράσεις ανακύκλωσης, αντικατάστασης των προϊόντων και υλικών συσκευασίας που χρησιμοποιούνται κατά την πτήση ή στα lounges και στις εγκαταστάσεις της εταιρείας, καλύτερης αξιοποίησης των αεροσκαφών, ελαχιστοποίησης κατανάλωσης νερού και ενέργειας, μείωσης θορύβου κ.λπ. και κορυφώνεται φυσικά με την αντικατάσταση του στόλου μας από τα νέα υπερσύγχρονα αεροσκάφη Α320neo και Α321neo, που μειώνουν σημαντικά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

Πρακτικά το πρόγραμμα ανανέωσης του στόλου μας, αποτελεί και τη μεγαλύτερη φιλοπεριβαλλοντική δράση της εταιρείας μειώνοντας σημαντικά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα από τη δραστηριότητά της. Τα νέα αεροσκάφη εξασφαλίζουν 19-23% χαμηλότερο αποτύπωμα CO₂ σε σχέση με τα προηγούμενης γενιάς Airbus και έως 50% χαμηλότερο αποτύπωμα CO₂ από τα πρώτα και τότε νέα αεροσκάφη της εταιρείας το 1999, σηματοδοτώντας μια ουσιαστική πράξη σεβασμού και φροντίδας προς το περιβάλλον.

Μάλιστα κατά τη διάρκεια της πανδημίας η AEGEAN προχώρησε επίσης στην ανανέωση και του turbo prop στόλου της με αεροσκάφη τύπου ATR 72 – 600 . Τα ATR72-600 αντικαταστούν κυρίως τα Q400 Bombardier αεροσκάφη της εταιρείας επιφέροντας επιπλέον 25%-30% εξοικονόμηση στο αποτύπωμα διοξειδίου του άνθρακα των δρομολογίων προς τα περιφερειακά αεροδρόμια εσωτερικού καθώς και σε δρομολόγια άγονων γραμμών.

Μετά και την ανανέωσή του στόλου μας που έχει εκκινήσει έναν νέο κύκλο βιωσιμότητας για την εταιρεία, διερευνούμε όλο και περισσότερο και άλλους τρόπους που θα μπορούσαν μελλοντικά να καταστήσουν τις πτήσεις μας περισσότερο πράσινες, είτε αυτό σημαίνει χρησιμοποιώντας συστηματικά βιοκάυσιμα (SAF), είτε καταργώντας ή ελαχιστοποιώντας ακόμη περισσότερο τη χρήση πλαστικού, είτε παρέχοντας στους επιβάτες μας τη δυνατότητα αντιστάθμισης των εκπομπών τους, είτε διευρύνοντας ακόμη περισσότερο το πρόγραμμα ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης που διαθέτουμε.

Αυτονόητα οι κυριότερες δράσεις που στοχεύουν στη μείωση των ρύπων σχετίζονται με την κατανάλωση καυσίμων, γι’ αυτό και εστιάζονται στην αποδοτικότερη διαχείριση της εναερίου κυκλοφορίας, στις στρατηγικές βελτιστοποίησης μιας διαδρομής, στις επιχειρησιακές/πτητικές διαδικασίες (διαδικασίες προσγείωσης / απογείωσης) και σε συνεργατικές προσπάθειες με αεροδρόμια και Αρχές.

Παράλληλα η AEGEAN συμμετέχει πάνω από δέκα χρόνια σε συστήματα εμπορίας εκπομπών άνθρακα και παρακολουθεί ενεργά όλες τις εξελίξεις του σχεδίου Fitfor55 της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την πράσινη μετάβαση ενώ παρακολουθεί στενά και τις μακροπρόθεσμες τεχνολογικές εξελίξεις που αφορούν σε αεροσκάφη επόμενης γενιάς, τα οποία πιθανώς θα κάνουν χρήση καυσίμων πιο φιλικών στο περιβάλλον, όπως το υδρογόνο και/ή χρήση ηλεκτρικής ενέργειας.

Μετά την έξοδο από την πανδημία καθίσταται πλέον αναγκαίο να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες για να κερδηθεί στην πράξη το στοίχημα για βιώσιμη, σταθερή, ανάπτυξη του τουρισμού και της χώρας μας και για περισσότερο πράσινες και βιώσιμες μεταφορές που θα συμβάλουν στη διασφάλιση για ένα καλύτερο και βιώσιμο μέλλον για όλους. Από την πλευρά της η AEGEAN έχει δεσμευτεί ότι θα συνεχίζει να αναπτύσσεται και να αυξάνει το οικονομικό της αποτύπωμα της όσο το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα θα μειώνεται.