Στρατηγικές Επενδύσεις: Τι ορίζει και γιατί έχει ιδιαίτερη αξία ο νόμος 4864/2021
Η δημοσίευση του νέου νόμου 4864/2021 για την επιτάχυνση στρατηγικών επενδύσεων, σήμανε την αρχή επίλυσης χρόνιων προβλημάτων στον επενδυτικό τομέα, προβλήματα τα οποία οδηγούσαν μόνιμα σε μεγάλα εμπόδια, όπως η δυσχέρεια αξιολόγησης σχεδίων και χρηματοδότησής τους, οι χρονοβόρες διαδικασίες έγκρισης τους, η διάσπαση των κανόνων τους σε πολλούς και διαφορετικούς νόμους, ο συχνός εντοπισμός ασαφειών κ.λπ.
Είναι σημαντικό λοιπόν το γεγονός, ότι ήρθε επιτέλους ένας νόμος που προωθεί την απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών αξιολόγησης και υλοποίησης των στρατηγικών επενδύσεων, ενισχύοντας την ασφάλεια που σταθερά χρειάζονται οι δυνητικοί επενδυτές.
Ως «στρατηγικές επενδύσεις» λέμε τις επενδύσεις εκείνες οι οποίες, λόγω της στρατηγικής τους βαρύτητας για την εθνική ή την τοπική οικονομία, επιφέρουν ποσοτικά και ποιοτικά σημαντικά αποτελέσματα ως προς την αύξηση της απασχόλησης, την παραγωγική ανασυγκρότηση και την ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της χώρας. Έχουν δε ως κύριο χαρακτηριστικό και στόχο την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων, την εξωστρέφεια, την καινοτομία, την ανταγωνιστικότητα και την εξοικονόμηση φυσικών πόρων. Άρα, προσφέρουν υψηλή προστιθέμενη αξία σε ολόκληρους οικονομικούς κλάδους και μπορούν να βάλουν δυνατά μια χώρα μέσα στο διεθνή εμπορικό στίβο, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της!
Τι καινούργιο ορίζει ο νόμος
Αρχικά, σημειώνεται ότι με το νέο νόμο για την επιτάχυνση των στρατηγικών επενδύσεων, η παρακολούθηση της διαδικασίας υλοποίησης κάθε εγκεκριμένης από τη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων (ΔΕΣΕ) επενδυτικής πρότασης, ανατίθεται στη Γενική Γραμματεία Ιδιωτικών Επενδύσεων και Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Στα υπόλοιπα βασικά του σημεία, ο 4864/2021 ορίζει ότι:
- Η Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων (Δ.Ε.Σ.Ε.), αποφασίσει πλέον μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών για τον χαρακτηρισμό ή μη της επενδυτικής πρότασης ως στρατηγικής, καθώς και για τα χορηγούμενα κίνητρα.
- Για τον χαρακτηρισμό μιας επένδυσης ως στρατηγικής, η Δ.Ε.Σ.Ε. λαμβάνει υπόψη κριτήρια όπως η οικονομική βιωσιμότητα και η χρηματοοικονομική επάρκεια της προτεινόμενης επένδυσης, καθώς και η φερεγγυότητα του επενδυτή.
- Πρέπει οπωσδήποτε να αποτυπώνεται στην επένδυση η προστασία του περιβάλλοντος και η εξοικονόμηση ενέργειας, με στόχο φυσικά την επίτευξη χαμηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος και την υιοθέτηση πρακτικών κυκλικής οικονομίας.
- Επίσης, η επένδυση πρέπει αν στοχεύει στην αύξηση και διατήρηση με βιώσιμο τρόπο της απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένης της απασχόλησης εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού και των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού.
- Εισάγονται για πρώτη φορά κεφαλαιακά κίνητρα για νέες κατηγορίες επενδύσεων, όπως η αγροδιατροφή, η τεχνητή νοημοσύνη, η διαχείριση απορριμμάτων, η ρομποτική, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, τα επιχειρηματικά πάρκα και τα IPCEI Projects (Σημαντικά Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος - Important Projects of Common European Interest).
- Επιπλέον, ο νέος νόμος προωθεί τις λεγόμενες «Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας». Είναι σπουδαίας σημασίας, γιατί συμβάλουν στον εκσυγχρονισμού και το αειφόρο μέλλον της χώρας. Προωθούν την πράσινη οικονομία, την καινοτομία, την τεχνολογία, την οικονομία χαμηλού ενεργειακού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος, πχ ηλεκτροπαραγωγή από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, συστήματα παραγωγής «πράσινου» υδρογόνου, εγκαταστάσεις θαλάσσιων, αιολικών ή πλωτών φωτοβολταϊκών πάρκων.
Οικονομική βιωσιμότητα και χρηματοοικονομική επάρκεια των επενδυτικών προτάσεων
Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφερθούν συνοπτικά οι προϋποθέσεις που εξετάζονται με τον 4864/2021 ως προς την χρηματοοικονομική επάρκεια και βιωσιμότητα των σχεδίων και κάποιες από τις οποίες είναι:
- Η ύπαρξη τραπεζικής χρηματοδότησης.
- Η οικονομική κατάσταση του φορέα επένδυσης, μέσω ισολογισμών ή αποσπασμάτων ισολογισμών.
- Η πιστοληπτική ικανότητα του επενδυτικού φορέα, μέσω βεβαίωσης διεθνούς ή εγχώριου οργανισμού αξιολόγησης.
- Η αποδεδειγμένη εμπειρία του φορέα επένδυσης σε αντίστοιχα έργα.
- Το προφίλ των τρίτων μερών που θα υποστηρίξουν τον φορέα κατά την εκτέλεση του αντικειμένου της σύμβασης, ή θα συμμετάσχουν στη χρηματοδότησή του.
- Σε περίπτωση επενδυτικών ή άλλων ταμείων, η προσκόμιση επιστολών επάρκειας κεφαλαίων από χρηματοπιστωτικό ίδρυμα κράτους μέλους της ΕΕ, ή τρίτης χώρας μέλους του Ο.Ο.Σ.Α.
Καθώς αυτό που χρειάζεται η χώρα μας, ειδικά σήμερα, είναι εκσυγχρονισμός και επενδύσεις που ενισχύουν ξεκάθαρα την ανταγωνιστικότητα της σε διεθνές επίπεδο, είναι άμεσης προτεραιότητα να εφαρμοστούν με ταχύτητα, σαφήνεια και απλούστευση οι παραπάνω διαδικασίες. Μόνο έτσι εξάλλου θα μπορέσουμε να περάσουμε από τη χρόνια θεωρία της ανάγκης προσέλκυσης επενδύσεων… στην πράξη.
O Δημήτρης Δημητρίου είναι CEO της εταιρίας CPA Auditors