Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο: «Αναποτελεσματικά» πολλά προγράμματα δαπανών της ΕΕ

Στον τομέα της συνοχής, οι ελεγκτές εξέτασαν τις πληροφορίες σχετικά με τις επιδόσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ). Διαπίστωσαν ότι η έμφαση παρέμεινε στις χρηματοοικονομικές εισροές και εκροές, και όχι στα αποτελέσματα. Οι ελεγκτές επισήμαναν επίσης πόσο δύσκολο εξακολουθεί να είναι οι δραστηριότητες που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο να φθάσουν και να επηρεάσουν ανθρώπους που είναι αποκομμένοι από την αγορά εργασίας, όπως οι νέοι που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης.

«Ορισμένες τιμές-στόχος, όπως αυτή που ορίζει η στρατηγική «Ευρώπη 2020» για τη μείωση του αριθμού των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού στην ΕΕ, είναι μάλλον απίθανο να επιτευχθούν, μετά μάλιστα και την επιδείνωση της κατάστασης εξαιτίας της πανδημίας», σημειώνεται στην έκθεση.

Κατά τους ελεγκτές, η πανδημία δεν άφησε ανεπηρέαστο ούτε τον τομέα της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Οι περιορισμοί στις μετακινήσεις και στη διά ζώσης μάθηση είχαν σοβαρές επιπτώσεις στο Erasmus+, το πρόγραμμα που επελέγη για έλεγχο στον συγκεκριμένο τομέα. Οι ελεγκτές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι, αν και το Erasmus+ είναι ένα δημοφιλές πρόγραμμα, ιδιαίτερα επωφελές για τους μεμονωμένους συμμετέχοντες, υπάρχει ακόμη περιθώριο βελτίωσής του. Ενδεικτικά προτείνονται η προσαρμογή του οδηγού του προγράμματος ώστε να καταστεί περισσότερο εύληπτος, η απλούστευση της διαδικασίας υποβολής αίτησης και η μέριμνα για την ισότητα των φύλων. Η κινητικότητα που υποστηρίζεται από το πρόγραμμα προσφέρει πολλές μορφές προστιθέμενης αξίας, εκ των οποίων όλες επηρεάστηκαν αρνητικά από την πανδημία. Οι ελεγκτές διαπίστωσαν επίσης ότι η καινοτόμος επίδραση άλλων δράσεων στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+, οι οποίες απέβλεπαν στη στήριξη καινοτόμων πρακτικών και ήταν συχνά επιτυχείς αυτές καθαυτές, σπάνια γινόταν αντιληπτή πέραν των δικαιούχων φορέων.

Στον τομέα των φυσικών πόρων, οι ελεγκτές επέλεξαν το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ). Το ΕΤΘΑ στηρίζει τους στόχους της κοινής αλιευτικής πολιτικής (ΚΑΠ), όπως λόγου χάριν η αντιμετώπιση της μη βιώσιμης αλιείας και η πρόληψη της υποβάθμισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Πρόκειται για άλλη μία περίπτωση κατά την οποία διαπιστώσαμε ότι οι πληροφορίες της Επιτροπής σχετικά με τις επιδόσεις επικεντρώνονται ως επί το πλείστον στη χρηματοδοτική συνεισφορά του ταμείου στους στόχους της ΚΑΠ και όχι στα αποτελέσματα. Λίγα είναι τα διαθέσιμα στοιχεία σχετικά με τη συμβολή του ΕΤΘΑ στους περιβαλλοντικούς στόχους.

Για την αξιολόγηση των επιδόσεων στον τομέα «Η Ευρώπη ως παγκόσμιος παράγοντας», οι ελεγκτές ανέλυσαν τον Μηχανισμό Προενταξιακής Βοήθειας ΙΙ (ΜΠΒ ΙΙ), ένα μέσο που παρέχει προενταξιακή βοήθεια στις υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες. Από τα στοιχεία που ανέφερε η Επιτροπή για τους διάφορους δείκτες προκύπτουν πενιχρές επιδόσεις. Μεταξύ άλλων, οι ελεγκτές διαπίστωσαν στασιμότητα ως προς τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις που επιδιώκονται .

Στον τομέα «ασφάλεια και ιθαγένεια», οι ελεγκτές ανέλυσαν τις επιδόσεις του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας-Σύνορα και Θεωρήσεις, ενός μέσου που παρέχει στήριξη σε διασυνοριακά μέτρα. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο δείκτης που καθορίστηκε για τη μέτρηση της προόδου ως προς τον πρωταρχικό στόχο του μέσου ήταν εξαιρετικά ευρύς, γεγονός που δεν επέτρεπε την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τις συνολικές επιδόσεις του μέσου.