Το «αίνιγμα» της νομισματικής πολιτικής και ο κίνδυνος του πληθωρισμού
Τους τελευταίους μήνες υπάρχει μια αυξανόμενη ομάδα οικονομικών αναλυτών που εκφράζουν ανησυχίες για την αύξηση του πληθωρισμού σε διεθνές επίπεδο.
Μεγάλο μέρος των αναλυτών αυτών επικεντρώνεται στη συνέχιση της χαλαρής πολιτικής της ΕΚΤ , αλλά και τα αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας.
Παρά την απότομη αύξηση του ρυθμού αύξησης του χρήματος, οι κεντρικές τράπεζες εξακολουθούν να συμμετέχουν σε προγράμματα αγοράς περιουσιακών στοιχείων μεγάλης κλίμακας και να διατηρούν τα επιτόκια τους σε χαμηλά επίπεδα.
Η σημερινή κατάσταση είναι παρόμοια με εκείνη του 2004, όταν ο τότε πρόεδρος της Fed Άλαν Γκρίνσπαν παρατηρούσε ότι οι αποδόσεις των δεκαετών κρατικών ταμείων δεν συνδέονταν με τις κινήσεις του επιτοκίου των ομοσπονδιακών κεφαλαίων.
Αυτό το είχε χαρακτήρισε ως «αίνιγμα» («conundrum»), επειδή το πραγματικό βραχυπρόθεσμο επιτόκιο δεν δημιουργούσε τόσο μεγάλη αύξηση στα μακροπρόθεσμα επιτόκια, όσο θα περίμενε κανείς με βάση την προηγούμενη εμπειρία.
Με απλά λόγια η ενίσχυση της νομισματικής πολιτικής δεν είχε τόσο μεγάλη επίδραση στα μακροπρόθεσμα επιτόκια όσο είχε σε προηγούμενες περιόδους. Κατά το 2004, το επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων απέκλινε σημαντικά, όπως συμβαίνει σήμερα.
Όταν το πραγματικό επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων αποκλίνει σημαντικά από το επίπεδο που προτείνεται από τους κανόνες πολιτικής, η βραχυπρόθεσμη επίδραση των επιτοκίων στον πληθωρισμό είναι πολύ μικρότερη, τουλάχιστον από την άποψη των συμμετεχόντων στην αγορά που προσπαθούν να αξιολογήσουν την πολιτική της κεντρικής τράπεζας.
Και αυτή η αντίληψη μπορεί να έχει οδηγήσει τους συμμετέχοντες στην αγορά να αναμένουν μικρότερες μακροπρόθεσμες μεταβολές επιτοκίων με βάση τον πληθωρισμό και ως εκ τούτου χαμηλότερα μακροπρόθεσμα επιτόκια.
Σήμερα, η ΕΚΤ , αλλά κυρίως η Fed αποκλίνουν από τους κανόνες νομισματικής πολιτικής. Έχουν ξεπεράσει τη δική τους πορεία για μελλοντική καθοδήγηση (guidance). Αλλά η ιστορία μας λέει ότι αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ αόριστον. Τελικά, η ΕΚΤ και Fed θα πρέπει να επιστρέψουν στη χάραξη πολιτικής με συγκεκριμένους κανόνες και όταν το κάνουν το «αίνιγμα» , στο οποίο αναφερόταν ο Άλαν Γκρίνσπαν θα πρέπει να εξαφανιστεί. Όσο πιο γρήγορα συμβεί αυτό τόσο πιο ομαλή θα είναι η ανάκαμψη.