Επικουρική ασφάλιση: Τα πλεονεκτήματα και οι δεσμεύσεις του νέου ταμείου

Κατά την παρουσίαση του νέου συστήματος από τον υπουργό Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη και τον υφυπουργό Πάνο Τσακλόγλου αναλύθηκαν τα πλεονεκτήματα του νέου συστήματος, ενώ διατυπώθηκαν και δεσμεύσεις.

• Η πρώτη δέσμευση αφορά τους σημερινούς ασφαλισμένους την σύνταξη των οποίων θα εγγυηθεί πλήρως ο κρατικός προϋπολογισμός και δεν θα επηρεασθεί – ουδόλως – το ύψος των παροχών. Αντιθέτως ενδέχεται να υπάρξει και μικρή αύξηση.
• Η δεύτερη δέσμευση αφορά τους νέους ασφαλισμένους στο νέο ταμείο για τους οποίους το σύστημα θα εγγυάται -τουλάχιστον- την επιστροφή των εισφορών που έδωσαν στη διάρκεια του εργασιακού τους βίου.

Ο κ. Χατζηδάκης δήλωσε πως «το βλέμμα το δικό μας είναι κυρίως στους νέους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν το δικαίωμα να είναι σίγουροι ότι θα πάρουν σύνταξη και, μάλιστα, η σύνταξη αυτή να είναι ακόμα μεγαλύτερη».

Ο ίδιος τόνισε πως «το ασφαλιστικό σύστημα επηρεάζεται από μια σειρά παραγόντων. Ένας από αυτούς είναι το δημογραφικό».

«Η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους είναι 1,7 προς 1», σημείωσε ο υπουργός Εργασίας, συμπληρώνοντας πως «το 2030 θα έχουμε πάρει από την Ιταλία μια ανεπιθύμητη πρωτιά και θα είμαστε η πιο γερασμένη χώρα στην Ευρώπη».

Ωστόσο, ο κ. Χατζηδάκης σημείωσε πως «το ασφαλιστικό μας δεν είναι πλήρως εναρμονισμένο με τις εξελίξεις στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. Γι’ αυτό βάζουμε τώρα την επικουρική ασφάλιση σε ευρωπαϊκή τροχιά».

Ο ίδιος σημείωσε πως «εισάγουμε τον "ατομικό κουμπαρά" για κάθε νέο ασφαλισμένο. Η εισαγωγή του συστήματος γίνεται σταδιακά. Ξεκινά από αυτούς που θα μπουν στην αγορά εργασίας από 1/1/2022 και τους νέους έως 35 ετών που θα επιλέξουν να μπουν στο σύστημα».

Τα πλεονεκτήματα που αναπτύχθηκαν είναι:

• Οδηγεί σε υψηλότερες επικουρικές συντάξεις για τους νέους ασφαλισμένους, όπως δείχνει η ευρωπαϊκή εμπειρία την οποία ακολουθούμε, με πλήρη διασφάλιση των υφιστάμενων συντάξεων.
• Εισάγει τη λογική του «ατομικού κουμπαρά», δίνοντας στον νέο ασφαλισμένο περισσότερες επιλογές και μεγαλύτερο έλεγχο στο τελικό ύψος της σύνταξής του.
• Βοηθά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των νέων προς το ασφαλιστικό σύστημα συνδέοντάς τους με την σύνταξή τους και απαντώντας στην ανησυχία που εκφράζουν πολλοί νέοι ότι «δεν θα πάρω ποτέ σύνταξη».
• Δημιουργεί καινούρια κουλτούρα αποταμίευσης, με σημαντικά οφέλη για την εθνική οικονομία – Γιατί μέσα από το νέο σύστημα θα δημιουργηθεί και ένας εθνικός «κουμπαράς», οι πόροι του οποίου θα επενδυθούν στην εθνική οικονομία – Οι επενδύσεις σημαίνουν ανάπτυξη, νέες θέσεις εργασίας, αυξημένα έσοδα για το κράτος.
• Ενισχύει τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος αποσυνδέοντας την επικουρική ασφάλιση από τις δυσμενείς δημογραφικές εξελίξεις.

Παραδείγματα συντάξεων με το νέο σύστημα

Εργαζόμενος ιδιωτικού τομέα αμειβόμενος με τον μισθό 1.500 ευρώ και 40 έτη ασφάλισης:

• Μηνιαία επικουρική σύνταξη 353 ευρώ με το σημερινό «παλαιό» σύστημα.
• Μηνιαία επικουρική σύνταξη 505 ευρώ (αύξηση 43%) με το νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα (υποθέτοντας αποδόσεις ίσες με το μέσο όρο των αποδόσεων των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων των χωρών μελών του ΟΟΣΑ – περίοδος αναφοράς 2008-2018).
• Μηνιαία επικουρική σύνταξη 594 ευρώ (αυξημένη κατά 68%) με το νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα (υποθέτοντας αποδόσεις ίσες με την μέση ετήσια απόδοση των αποθεματικών του ΕΦΚΑ που διαχειρίζεται το Μικτό Αμοιβαίο Κεφάλαιο της ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών – περίοδος αναφοράς 2003-2020).

Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Εργασίας, Πάνος Τσακλόγλου τόνισε πως αυτή η μεταρρύθμιση είναι «πολύ σημαντική, διαρθρωτική μεταρρύθμιση».

Ο ίδιος σημείωσε πως «προβλέπεται ότι η μέση επικουρική σύνταξη (σ.σ. του υφιστάμενου επικουρικού κλάδου του e-ΕΦΚΑ) θα μειωθεί από 16% του μέσου μισθού που είναι σήμερα σε λιγότερο από 10% το 2050».

Όπως τόνισε ο κ. Τσακλόγλου «σε παρά πολλές χώρες του ΟΟΣΑ πάνω από το 50% του εργατικού δυναμικού καλύπτεται συμπληρωματικά από κάποιο κεφαλαιοποιητικό σύστημα».

Η απόδοση που δίνουν τα συστήματα αυτά είναι «ικανοποιητικότατη».

Τα συστήματα της νοητής κεφαλαιοποίησης (σ.σ. όπως είναι ο υφιστάμενος επικουρικός κλάδος του e-ΕΦΚΑ) ήταν 1,7%, ενώ των συστημάτων της πραγματικής κεφαλαιοποίησης ήταν 4,2%.

«Έχουμε βάσιμες ελπίδες για υψηλότερες συντάξεις για τη νέα γενιά», τόνισε ο ίδιος.

Οι ατομικοί κουμπαράδες

Ο υφυπουργός Εργασίας υπογράμμισε πως «βασικό χαρακτηριστικό του νέου συστήματος είναι ότι δημιουργούνται ατομικοί κουμπαράδες».

«Υπόχρεοι θα είναι οι μισθωτοί του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και οι δικηγόροι και οι μηχανικοί», σημείωσε ο κ. Τσακλόγλου.

Οι εισφορές για τους μισθωτούς θα είναι 6,5% και από τα μέσα του 2022 θα είναι 6%.

«Κάθε εργαζόμενος θα έχει τον πλήρη έλεγχο των εισφορών του και των αποδόσεων τους», σημείωσε ο κ. Τσακλόγλου.

Το νέο ταμείο

«Η νέα επικουρική ασφάλιση παραμένει δημόσια», τόνισε, ενώ όπως αποκάλυψε ο νέος φορέας θα λέγεται Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ).

Εξήγησε πάντως πως δεν επηρεάζονται καθόλου οι κανόνες του υφιστάμενου συστήματος, ενώ ο κ. Τσακλόγλου επεσήμανε πως «ένα σημαντικό κομμάτι των πόρων του νέου ταμείου θα επενδύονται στην ελληνική οικονομία».

Σύμφωνα με τις μελέτες που έχει στα διάθεση του το Υπ. Εργασίας, θα υπάρξει μία «αργή ωρίμανση του νέου συστήματος» , ενώ το «αποθεματικό» του θα είναι ίσο με το 31% του ΑΕΠ).

Το κόστος μετάβασης εκτιμάται σε 300 εκατ. ευρώ -κατά μέσο όρο- κάθε χρόνο για την πρώτη δεκαετία εφαρμογής του νέου συστήματος, ενώ αναμένεται «αύξηση των εγχώριων επενδύσεων κατά 0,6% ΑΕΠ μεσοσταθμικά την περίοδο 2022-2070» και «αύξηση ΑΕΠ 6-7% το 2070».