ΚΙΝΑΛ για Τράπεζα Πειραιώς: Χρηματιστηριακή χειραγώγηση και ξεπούλημα έναντι πινακίου φακής

Η ερώτηση των βουλευτών του ΚΙΝΑΛ είναι εξαιρετικά εκτενής και αποβλέπει στο να καταδεχθεί ποιοι έχουν διενεργήσει σημαντικής αξίας συναλλαγές σε μετοχές της Πειραιώς ή σε παράγωγα από την 1η Ιουνίου 2020 έως σήμερα, αλλά και ποιες εκ των συναλλαγών αυτών παραβιάζουν τους κανόνες περί κατάχρησης προνομιακής πληροφορίας ή χειραγώγησης της αγοράς.

Οι βουλευτές του ΚΙΝΑΛ ζητούν από τον υπουργό Οικονομικών και ιστορικά στοιχεία από πόσες και ποιες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου έχουν γίνει με αποκλεισμό ή περιορισμό του δικαιώματος των παλαιών μετόχων σε εθνικό επίπεδο και σε διεθνές επίπεδο.

Η ερώτηση έχει ως εξής:

«ΕΡΩΤΗΣΗ – ΑΙΤΗΣΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ

Προς Τον Υπουργό Οικονομικών κ. Χ. Σταϊκούρα

ΘΕΜΑ: «Ποιοι κερδοσκόπησαν από τις αποφάσεις της διοίκησης της Τράπεζας Πειραιώς με την ανοχή της Κυβέρνησης και ποιοι θα αποκτήσουν το έλεγχό της μετά την αύξηση μετοχικό κεφαλαίου;»

Η Κυβέρνηση, με τις πράξεις και τις παραλείψεις της, επέτρεψε να ζημιωθεί το Δημόσιο κατά πολύ πάνω από 2 δις ευρώ μετά την μετατροπή των μετατρέψιμων ομολογιών (CoCos) σε μετοχές της πρώην Τράπεζας Πειραιώς A.E. -από τον Ιανουάριο του 2021 και μετά της Πειραιώς Financial Holdings Α.Ε.- που είχαν καλυφθεί και διακρατατούσε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Μάλιστα επέτρεψε να διεξαχθεί μια αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (ΑΜΚ) της εταιρείας με τρόπο που όχι μόνο αυξάνει περισσότερο το κόστος για τη δημόσια περιουσία αλλά εξανεμίζει και κάθε πιθανότητα να μπορέσει να μετριαστεί ένα μέρος της ζημίας, αφού στην ουσία «κονιορτοποιεί» ένα μεγάλο μέρος του αριθμού των μετοχών της εταιρείας που διακρατά το ΤΧΣ και αντιστοιχούν στο 61,34% του συνόλου των μετοχών της.

Ωστόσο, πέρα από της σκανδαλώδεις επιπτώσεις για το δημόσιο συμφέρον, οι επιλογές και η επικοινωνία της διοίκησης της εταιρείας με την ανοχή του ΤΧΣ και της Κυβέρνησης πιθανώς έδωσαν το χώρο σε «επενδυτές» να κερδοσκοπήσουν με αθέμιτο τρόπο και μάλιστα μετά και την πρόσφατη Γενική Συνέλευση των μετόχων της Πειραιώς Financial Holdings, να έχουν τη δυνατότητα, έναντι πινακίου φακής, να πάρουν τον έλεγχο της Τράπεζας και να διαχειριστούν ενεργητικό ύψους 70 δις ευρώ.

Στις 26/10/2020 οπότε και η αξία της μετοχής υποτιμήθηκε σε μία μόνο συνεδρίαση κατά -24,26% (από 0,9480 σε 0,7180 ευρώ) η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς ενημέρωσε την επενδυτική κοινότητα «σε συνέχεια δημοσιευμάτων του ηλεκτρονικού τύπου … ότι η Τράπεζα Πειραιώς σε διαρκή βάση αξιολογεί διάφορες επιλογές με στόχο την επιτάχυνση εξυγίανσης του ισολογισμού της προς όφελος των μετόχων της» και λίγο αργότερα ότι «σε απάντηση ερωτημάτων από επενδυτές … ότι, παρά το γεγονός πως αξιολογεί σε διαρκή βάση διάφορες επιλογές για την επιτάχυνση της εξυγίανσης του ισολογισμού της, δεν σχεδιάζει να προχωρήσει σε αύξηση κεφαλαίου στο αμέσως προσεχές διάστημα».

Επιπλέον στις 27/10/2021, η Τράπεζα Πειραιώς ενημέρωσε «το επενδυτικό κοινό, μετά από σχετικό ερώτημα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, πως δεν υπάρχει καμιά εποπτική ανάγκη αύξησης του μετοχικού της κεφαλαίου (ΑΜΚ) και ότι η Τράπεζα έχει συνολικό δείκτη κεφαλαίων 16,1% έναντι εποπτικής απαίτησης 11,25%» και ότι «δημοσιεύματα που αναφέρουν ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας εκτιμά ότι απαιτείται ΑΜΚ €2 δις είναι απολύτως ψευδή, όπως μας ενημέρωσε σχετικά το Ταμείο».

Λίγες όμως μέρες αργότερα, στις 13/11/2020, δημοσιοποιείται η σύσταση της ΕΚΤ κατόπιν αιτήματος της εταιρείας να μην καταβάλει το τοκοχρεολύσιο των CoCos ενώ στις 19 Νοεμβρίου 2020 ανακοινώνεται η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας Πειραιώς για τη σύγκληση Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης για τις 10/12/2020 με βασικό θέμα ημερήσιας διάταξης την έγκριση της διάσπασης της Τράπεζας, με απόσχιση του κλάδου τραπεζικής δραστηριότητάς της και εισφορά του σε νέα εταιρεία που θα συσταθεί και θα λάβει άδεια λειτουργίας πιστωτικού ιδρύματος. Στις 30/12/2020 η Τράπεζα Πειραιώς ανακοινώνει την έγκριση από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.

Στις 16/3/2021 και αφού αυξήθηκε κατά 26,17% σε μία μόνο συνεδρίαση η τιμή της μετοχής, εν όψει της προγραμματισμένης ανακοίνωσης των θετικών αποτελεσμάτων χρήσης 2020 και του Στρατηγικού Σχεδιασμού της, η διοίκηση της εταιρείας ταυτόχρονα ανακοίνωσε «την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Πειραιώς Financial Holdings κατά περίπου €1,0 δισ. μέσω δημόσιας προσφοράς με κατάργηση δικαιωμάτων προτίμησης» και στη συνέχεια συγκάλεσε έκτακτη γενική συνέλευση στις 7/4/2021 με θέματα την παροχή εξουσιοδότησης προς το Διοικητικό Συμβούλιο να αυξάνει το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας με δυνατότητα περιορισμού ή κατάργησης του δικαιώματος προτίμησης των υφιστάμενων μετόχων, αύξηση της ονομαστικής αξίας κάθε υφιστάμενης κοινής ονομαστικής μετοχής με ταυτόχρονη μείωση του συνολικού αριθμού των υφιστάμενων κοινών μετοχών της Εταιρείας δια της συνένωσής τους (reverse split) και μείωση του μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρείας δια μειώσεως της ονομαστικής αξίας κάθε κοινής μετοχής, χωρίς αλλαγή του συνολικού αριθμού των κοινών μετοχών, με σκοπό τον σχηματισμό ειδικού αποθεματικού.

Αποτέλεσμα αυτής της ανακοίνωσης υπήρξε μια ραγδαία αποκλιμάκωση της τιμής της μετοχής αφού οι υφιστάμενοι μέτοχοι άρχισαν να μειώνουν τη συμμετοχή τους εν όψει μιας ΑΜΚ που δυνητικά θα μηδένιζε την αξία των μετοχών τους. Αυτή μάλιστα η καθοδική πορεία δεν μπόρεσε να ανακοπεί ούτε μετά στις 26/3/2021 οπότε σε απάντηση δημοσιευμάτων, αλλά «και κατόπιν σχετικού ερωτήματος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς» η εταιρεία εξέδωσε δελτίο τύπου στο οποίο χορηγούσε πρόσθετες διευκρινίσεις σχετικά με την ΑΜΚ. Μάλιστα επισημαίνεται ότι από τις έξι ημέρες συναλλαγών από τις 16 Μαρτίου έως τις 23 Μαρτίου οι τέσσερις ημέρες είναι αυτές κατά τις οποίες σημειώθηκε ο μεγαλύτερος όγκος συναλλαγών στη χρηματιστηριακή ιστορία της Τράπεζας, βάσει των δημόσιων διαθέσιμων στοιχείων, ενώ πριν την αναστολή της διακύμανσης της μετοχής εν όψει του reverse split αυτή σημείωσε ιστορικό χαμηλό.

Η ανωτέρω πορεία συνδεδεμένη με συγκεκριμένα γεγονότα προφανώς παρουσιάζει πολλά γνωρίσματα που αποπνέουν έντονα την υποψία τόσο της κατάχρησης προνομιακής πληροφορίας ή χειραγώγησης της αγοράς. Μάλιστα σύμφωνα με δημοσιεύματα αναμένεται και η δικαστική προσφυγή επενδυτών απέναντι στις αποφάσεις της διοίκησης της εταιρείας.

Με βάση τα παραπάνω και δεδομένου ότι:

• η Κυβέρνηση οφείλει να προστατεύει το δημόσιο συμφέρον και τους Έλληνες φορολογούμενους, που στήριξαν με δικά τους χρήματα την Τράπεζα Πειραιώς.
• η Κυβέρνηση πρέπει να ερευνήσει και να απαντήσει αν επενδυτές κερδοσκόπησαν εκμεταλλευόμενοι τις αποφάσεις της Διοίκησης της Τράπεζας Πειραιώς, του ΤΧΣ και της ίδιας.
• η Κυβέρνηση πρέπει να διασφαλίσει ότι δεν θα αποκτήσουν είτε παλιοί είτε νέοι μέτοχοι της Τράπεζας Πειραιώς τη διοίκησή της και του τεράστιου ενεργητικού της έναντι πινακίου φακής.

Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:

1. Οι έως σήμερα ενέργειες της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς περιορίστηκαν τελικά μόνο στο ερώτημα που αναφέρεται στο δελτίο της εταιρείας; Αν ναι, προτίθεται να ερευνήσει εις βάθος το ενδεχόμενο οι ακραίες διακυμάνσεις να υποκρύπτουν την κατάχρηση προνομιακής πληροφορίας ή χειραγώγησης της αγοράς από την οποίο ευνοήθηκαν με αθέμιτο τρόπο συγκεκριμένοι επενδυτές; Θα διερευνήσετε επισταμένα τον ρόλο της Διοίκησης της Εταιρείας και του ΤΧΣ σε ενδεχόμενες τέτοιες πρακτικές;
2. Υπήρξαν μειώσεις σημαντικών συμμετοχών κατά την έννοια του άρθρου 9 του ν. 3556/2007 τους τελευταίους έξι μήνες και ποιες; Ποια ήταν η εξέλιξη αυτών των συμμετοχών μετά τη μείωσή τους και οι μέτοχοι που τις κατείχαν απέκτησαν ανάλογα μερίδια της τράπεζας μετά την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου;
3. Σκοπεύετε να αποκλείσετε από την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου κερδοσκόπους που με πιθανά αθέμιτα υπερκέρδη από την πορεία της τιμής του προηγούμενους μήνες σκοπεύουν να αναλάβουν σημαντικά μερίδια του μετοχικού κεφαλαίου στο πλαίσιο της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου και στη συνέχεια τον έλεγχο της Τράπεζας Πειραιώς;
4. Από τα ιστορικά δεδομένα πόσες ΑΜΚ έχουν διενεργηθεί σε εθνικό επίπεδο -πέραν της 3^ης ανακεφαλαιοποίησης των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων το 2015- και σε διεθνές επίπεδο κατά τις οποίες οι παλαιοί μέτοχοι αποκλείστηκαν πλήρως από την ΑΜΚ;
5. Προτίθεστε έστω και τώρα να προβείτε στις αναγκαίες ενέργειες που θα προφυλάξουν το συμφέρον του Ελληνικού Δημοσίου αλλά και των μικρομετόχων της Τράπεζας Πειραιώς;

Και καλείσθε, προς ενημέρωση της Βουλής και δι’ αυτής των Ελλήνων πολιτών, να καταθέσετε:

1. Το προαναφερθέν ερώτημα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς καθώς και κάθε άλλη πράξη την οποία έχει εκδώσει προς διερεύνηση των προαναφερθέντων.
2. Αναλυτικά, τα στοιχεία με σημαντικής αξίας τοποθετήσεις σε μετοχές της εταιρείας ή σε παράγωγα που αναφέρονται στη μετοχή καθώς και το ποια φυσικά η νομικά πρόσωπα τις διενήργησαν καθώς και μέσω ποιων φορέων επενδυτικών υπηρεσιών από την 1η Ιουνίου 2020.
3. Αξιολόγηση βάσει των μεθοδολογικών εργαλείων της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς του ποιες από τις παραπάνω συναλλαγές θα μπορούσαν να παραβιάζουν τους κανόνες περί κατάχρησης προνομιακής πληροφορίας ή χειραγώγησης της αγοράς και το ποιες ενέργειες θα διενεργήσει για τη διερεύνησή τους.
4. Όλα τα τεκμηριωτικά στοιχεία περί μείωσης σημαντικών συμμετοχών κατά την έννοια του άρθρου 9 του ν. 3556/2007 από την 1^η Ιουνίου 2020.
5. Την εξέλιξη αυτών των συμμετοχών μετά την ως άνω μείωση τους έως και την πρόσφατη άρση διαπραγμάτευσης της μετοχής εν όψει του reverse split.
6. Τη λίστα όλων των μετόχων με σημαντικές συμμετοχές που θα προκύψουν μετά την ΑΜΚ.
7. Ιστορικά στοιχεία από πόσες και ποιες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου έχουν γίνει με αποκλεισμό ή περιορισμό του δικαιώματος των παλαιών μετόχων:
   1. σε εθνικό επίπεδο πέραν της 3^ης ανακεφαλαιοποίησης των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων το 2015.
   1. σε διεθνές επίπεδο πιθανώς σε συνεργασία με τις εποπτικές αρχές, τις κεφαλαιαγορές και τις οργανωμένες αγορές άλλων χωρών με τις οποίες συνεργάζεται η ελληνική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και η ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ – ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, αντίστοιχα.

Οι ερωτώντες βουλευτές

Κωνσταντίνος Σκανδαλίδης

Μιχάλης Κατρίνης

Γιώργος Αρβανιτίδης

Απόστολος Πάνας

Χρήστος Γκόκας

Βασίλειος Κεγκέρογλου»