ΕΕ: Διαβούλευση για το κράτος δικαίου έως τις 8 Μαρτίου - Η διασύνδεση με το Ταμείο Ανάκαμψης

Η έκθεση για το κράτος δικαίου βρίσκεται στο επίκεντρο του νέου ολοκληρωμένου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για το Κράτος Δικαίου, ενός προληπτικού εργαλείου που αποσκοπεί στην προαγωγή του κράτους δικαίου και στην πρόληψη της εμφάνισης ή της επιδείνωσης προβλημάτων.

Στόχος της διαβούλευσης είναι η συλλογή τεκμηριωμένων στοιχείων σχετικά με τις εξελίξεις στο πεδίο, τις οποίες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αξιοποιήσει για την αξιολόγηση.

Στην προηγούμενη έκθεση για το κράτος δικαίου, η Κομισιόν είχε διεξαγάγει επιτυχώς την πρώτη στοχευμένη διαβούλευση, στο πλαίσιο της οποίας υπέβαλαν γραπτές παρατηρήσεις πάνω από 200 ενδιαφερόμενα μέρη.

Στα ενδιαφερόμενα μέρη συγκαταλέγονται οργανισμοί της ΕΕ, εθνικές και ευρωπαϊκές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και επαγγελματικές ενώσεις.

Η πρώτη έκθεση για το κράτος δικαίου που δημοσιεύτηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2020 αποτελούσε μια από τις βασικές πρωτοβουλίες του προγράμματος εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2020 και εστίαζε στα συστήματα απονομής δικαιοσύνη, στα πλαίσια για την αντιμετώπιση της διαφθοράς, στην ελευθερία και πολυφωνία στα μέσα μαζικής επικοινωνίας και στους θεσμικούς ελέγχους και ισορροπίες.

Η δεύτερη ετήσια έκθεση για το κράτος δικαίου θα έχει πρόσθετη χρησιμότητά στη βάση του νέου μηχανισμού της ΕΕ που επιτρέπει τη διακοπή – υπό προϋποθέσεις- της χρηματοδότησης κυβερνήσεων που δεν σέβονται το κράτος δικαίου, από πόρους της ΕΕ και από χρηματοδοτικές δράσεις όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης.

Οι ευρωβουλευτές κατάφεραν να διασφαλίσουν ότι οι νέοι κανόνες δεν θα εφαρμόζονται μόνο σε περίπτωση άμεσης κατάχρησης κονδυλίων της ΕΕ, όπως περιπτώσεις διαφθοράς ή απάτης, αλλά θα ισχύουν επίσης για συστημικές πτυχές που συνδέονται με τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ, τις οποίες πρέπει να σέβονται όλα τα κράτη μέλη, όπως η ελευθερία, η δημοκρατία, η ισότητα και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των μειονοτήτων.

Οι διαπραγματευτές του Κοινοβουλίου επέμειναν επίσης ότι η φορολογική απάτη και η φοροδιαφυγή θα πρέπει να θεωρούνται πιθανές παραβάσεις, συμπεριλαμβάνοντας τόσο μεμονωμένες περιπτώσεις, όσο και εκτεταμένα και επαναλαμβανόμενα φαινόμενα.

Επιπλέον, κατάφεραν να συμπεριλάβουν συγκεκριμένους όρους που αποσαφηνίζουν το πιθανό πεδίο εφαρμογής των παραβάσεων με την παράθεση συγκεκριμένων παραδειγμάτων, όπως η απειλή κατά της ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας, η μη διόρθωση αυθαίρετων/παράνομων αποφάσεων και ο περιορισμός των ένδικων μέσων.