Διεθνής Διαφάνεια: Αδυναμίες εμφανίζει η Ελλάδα στην καταπολέμηση της δωροδοκίας

Στην έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας με τίτλο “Exporting Corruption2020: Assessing Enforcement of the OECD Anti-Bribery Convention” (“Εξάγοντας διαφθορά 2020: αξιολογώντας την εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΟΣΑ κατά της δωροδοκίας”) διαπιστώνεται ότι η ενεργή επιβολή μέτρων και κυρώσεων κατά της δωροδοκίας αλλοδαπών δημοσίων λειτουργών σε διεθνείς επιχειρηματικές συναλλαγές μειώθηκε σημαντικά συγκριτικά με το 2018. Το μερίδιο των παγκόσμιων εξαγωγών από χώρες οι οποίες επιβάλλουν ενεργά μέτρα κατά της δωροδοκίας αλλοδαπών δημόσιων λειτουργών και τη σχετική νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες μειώθηκε κατά περισσότερο από το ένα τρίτο.

Μόνο 4 από τις 47 χώρες, οι οποίες αντιστοιχούν στο 16,5% των παγκόσμιων εξαγωγών, έχουν ενεργά εφαρμόσει την νομοθεσία εναντίον αλλοδαπής δωροδοκίας αλλοδαπών, συγκριτικά με 7 χώρες και το 27% των παγκόσμιων εξαγωγών το 2018.

Οι μεγαλύτεροι παραβάτες

Σύμφωνα με την έκθεση, οι μεγαλύτεροι παγκόσμιοι εξαγωγείς με το χειρότερο ιστορικό είναι η Κίνα, η Ιαπωνία, η Ολλανδία, η Νότια Κορέα, το Χονγκ Κονγκ, ο Καναδάς, η Ινδία και το Μεξικό.

Για την ακρίβεια, οι περισσότερες χώρες που έχουν αξιολογηθεί (34 από τις 47) δεν εφάρμοσαν σε ικανοποιητικό βαθμό τους νόμους τους για την δωροδοκία αλλοδαπών προσώπων.

«Τα χρήματα που χάθηκαν σε δωροδοκίες αλλοδαπών προσώπων συνιστούν σπατάλη εκατομμυρίων δολαρίων, τα οποία διαφορετικά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε ζωτικές υπηρεσίες, όπως η φροντίδα της υγείας», είπε η Delia Ferreira Rubio, Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας. «Πάρα πολλές κυβερνήσεις επιλέγουν να κλείνουν τα μάτια τους, όταν οι εταιρίες τους χρησιμοποιούν τη δωροδοκία ως μέσο, για να κερδίσουν δουλειές στις ξένες αγορές. Οι G20 χώρες και άλλες σημαντικές οικονομίες έχουν την υποχρέωση να θέσουν τους κανόνες σε εφαρμογή.»

Η Κίνα, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας του κόσμου, απέτυχε να διεξάγει έστω και μια έρευνα για την δωροδοκία αλλοδαπών μεταξύ του 2016 και 2019, παρότι κινεζικές εταιρείες εμφανίζονται σε πολλά σκάνδαλα και έρευνες άλλων χωρών.

Δύο ακόμη κράτη που δεν είναι μέλη του ΟΟΣΑ αλλά έχουν πολύ σημαντικές εξαγωγές, το Χονγκ Κονγκ και η Ινδία, δεν άνοιξαν ούτε μία έρευνα για αλλοδαπή δωροδοκία από το 2016 έως το 2019. Η Σιγκαπούρη ξεκίνησε μόνο μία έρευνα και ολοκλήρωσε μόνο μια υπόθεση (με υποβολή κυρώσεων) τα τελευταία τέσσερα χρόνια.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελβετία και το Ισραήλ είναι οι μοναδικές από τις χώρες που έχουν αξιολογηθεί και εξακολουθούν ενεργά να επιβάλουν μέτρα κατά της αλλοδαπής δωροδοκίας.

Από το 2018, 4 χώρες, που αντιστοιχούν στο 12.4%των παγκόσμιων εξαγωγών, υποβιβάστηκαν στην κατάταξη, ενώ 6 χώρες, που αντιστοιχούν στο 6.8% των παγκόσμιων εξαγωγών, βελτιώθηκαν.

Η Γερμανία, η οποία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας με 7.6% των παγκόσμιων εξαγωγών, διεξήγαγε λιγότερες έρευνες και έκλεισε λιγότερες υποθέσεις σχετικών με χρηματισμό στο εξωτερικό. Παρομοίως, η Ιταλία, που περιλαμβάνεται στις 10 κορυφαίες εξαγωγικές χώρες, επέδειξε πτώση, όπως και η Νορβηγία.

Αντιστρόφως, η Γαλλία και η Ισπανία, οι οποίες αντιστοιχούν στο 3.6% των παγκόσμιων εξαγωγών αντιστοίχως, βελτίωσαν την απόδοση τους.

Η Ελλάδα

Η Ελλάδα έμεινε σταθερή στην κατάταξή της ως χώρα που εμφανίζει περιορισμένη εφαρμογή της Σύμβασης, με την τεχνική καταγραφή μιας νέας υπόθεσης στο υπό διερεύνηση χρονικό διάστημα, αλλά με αρκετές συναφείς πληροφορίες και σημαντικές (και κυμαινόμενες) μεταβολές σε κανονιστικό επίπεδο. Να σημειωθεί ότι, για τις ανάγκες της έκθεσης, ως νέες υποθέσεις λογίζονται εκείνες στις οποίες είτε διεξάγεται ποινική έρευνα είτε έχουν επιβληθεί ποινές, αποκλειομένων των περιπτώσεων αθώωσης ή αυτών που απλώς συνεχίζονται από προηγούμενο διάστημα. Πρέπει, επίσης, να σημειωθεί ότι η καταγραφή στοιχείων αντιμετωπίζει δυσκολίες, ελλείψει ολοκλήρωσης των ενιαίων συστημάτων στατιστικής της Δικαιοσύνης.

«Είναι πολύ σημαντικό για την χώρα μας να επιδείξει επιχειρησιακή ικανότητα και κανονιστική ετοιμότητα για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στις διεθνείς επιχειρηματικές συναλλαγές, προκειμένου να ωφεληθεί τόσο το κοινωνικό σύνολο όσο και η διεθνής αξιοπιστία της χώρας. Οι ελληνικές αρχές δεν πρέπει να κλείνουν τα μάτια στη δωροδοκία που διαπράττουν οι ελληνικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό.», τόνισε η Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος, Δρ. Άννα Δαμάσκου.

Συστάσεις

Η Διεθνής Διαφάνεια καλεί όλες τις χώρες που έχουν υπογράψει τη Σύμβαση του ΟΟΣΑ κατά της Δωροδοκίας, καθώς και τους άλλους μεγάλους παγκόσμιους εξαγωγείς, να κάνουν περισσότερα για την καταπολέμηση της δωροδοκίας στο εξωτερικό, μεταξύ των οποίων τα ακόλουθα:

• Να τερματιστεί το απόρρητο αναφορικά με τα στοιχεία ιδιοκτησίας των εταιρειών, που λειτουργεί ως εμπόδιο στη διερεύνηση της αλλοδαπής δωροδοκίας.
• Να δημοσιεύονται τα αποτελέσματα των υποθέσεων, ώστε να καταδεικνύεται πώς αντιμετωπίζεται η διεθνής διαφθορά.
• Να σταματήσει να αντιμετωπίζεται η αλλοδαπή δωροδοκία ως έγκλημα χωρίς θύματα και να ενσωματωθεί η αποζημίωση των παθόντων στην διαδικασία εφαρμογής της Σύμβασης.
• Να ενισχυθούν οι νόμοι και τα συστήματα διερεύνησης και επιβολής κυρώσεων για την αντιμετώπιση πολύπλοκων διεθνών υποθέσεων διαφθοράς.
• Να εξεταστεί η καθιέρωση αυξημένης ευθύνης των μητρικών εταιρειών για τις ενέργειες των θυγατρικών τους, προκειμένου να αποτρέπεται η δωροδοκία αλλοδαπών και το σχετικό ξέπλυμα χρήματος.