Πώς θα λάβει η Ελλάδα τα 31 δισ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης

Στο πλαίσιο των τελικών αποφάσεων στις οποίες κατέληξε σήμερα τα ξημερώματα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Κορυφής η Ελλάδα δικαιούται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης επιχορηγήσεις ύψους 19 δισ. ευρώ και δάνεια 12 δισ. ευρώ (σ.σ θα λάβει ακόμη 38 δισ. ευρώ από το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, τον Κοινοτικό Προϋπολογισμό της περιόδου 2021-2027)·

Το 70% των επιχορηγήσεων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, ήτοι τα 13,3 δισ. ευρώ θα αναληφθούν κατά τα έτη 2021 και 2022. Το υπόλοιπο 30% θα δεσμευτεί πλήρως έως το τέλος του 2023.

Κατά κανόνα, ο μέγιστος όγκος των δανείων για κάθε κράτος μέλος δεν θα υπερβαίνει 6,8% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος του, ήτοι όπως προαναφέρθηκε θα είναι για την Ελλάδα στα 12 δισ. ευρώ.

Για να λάβουν τα εν λόγω δάνεια και επιχορηγήσεις τα κράτη μέλη θα πρέπει πρώτα να καταρτίσουν εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που θα καθορίζουν τη μεταρρυθμιστική και επενδυτική ατζέντα τους για τα έτη 2021-2023. Τα σχέδια αυτά θα αναθεωρηθούν και θα προσαρμοστούν ανάλογα με τις ανάγκες το 2022, ώστε να ληφθεί υπόψη η τελική κατανομή των κονδυλίων για το 2023.

Η Ελλάδα βρίσκεται ήδη στην διαδικασία κατάρτισης ενός τέτοιου σχεδίου με την ευθύνη κατάρτισης να την έχει η γνωστή «Επιτροπή Πισσαρίδη».

Σε κάθε περίπτωση, το Συμβούλιο Κορυφής αποφάσισε πως τα σχέδια αποκατάστασης και ανθεκτικότητας θα αξιολογούνται από την Ευρωπαΐκή Επιτροπή εντός δύο μηνών από την υποβολή τους. Αυτή η αξιολόγηση θα επικεντρώνεται στο εάν τηρούνται τα κριτήρια συνοχής -με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις-, στο εάν επιτυγχάνεται η ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού, η δημιουργία θέσεων εργασίας και η οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητα του κράτους μέλους.

Η αποτελεσματική συμβολή στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, αλλά και η τήρηση των αρχών του κράτους δικαίου, θα είναι επίσης απαραίτητη προϋπόθεση για μια θετική αξιολόγηση.

Η αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων αποκατάστασης και ανθεκτικότητας θα εγκρίνεται εν συνέχεια από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με ειδική πλειοψηφία μετά από πρόταση της Κομισιόν, μέσω εκτελεστικής πράξης την οποία το Συμβούλιο θα προσπαθεί να εγκρίνει εντός 4 εβδομάδων από την υποβολή της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η θετική αξιολόγηση των αιτήσεων πληρωμής θα υπόκειται στην ικανοποιητική εκπλήρωση των σχετικών ορόσημων και στόχων εκ μέρους του κράτους μέλους. Αυτή η εκπλήρωση θα πιστοποιείται και από την Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή (διακυβερνητικό όργανο). Εάν εντός της εν λόγω Επιτροπής δεν υπάρχει συμφωνία απόψεων για το εάν θα πρέπει να δοθούν στο κράτος μέλος χρήματα από δάνεια και επιχορηγήσεις, τότε το θέμα της εκταμίευσης θα πηγαίνει ξανά στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Από τα παραπάνω προκύπτει πως η χρήση των χρημάτων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης θα είναι συνδεδεμένη με προϋποθέσεις, οι οποίες ωστόσο θα είναι πιο χαλαρές και ευέλικτες σε σχέση με τα προαπαιτούμενα που εμπεριέχονταν στα μνημόνια και τις δανειακές συμβάσεις που στο παρελθόν είχε συνομολογήσει η Ελλάδα.