Κατά του κατακερματισμού της οικονομικής διπλωματίας οι θεσμοί – Αναμένουν νομοσχέδιο από το ΥΠΕΞ

Στην έκτη έκθεση μεταμνημονιακής εποπτείας που έδωσαν στη δημοσιότητα προχθές, Τετάρτη, οι θεσμοί αναφέρουν πως αναμένουν το νέο στρατηγικό σχέδιο για την οικονομική διπλωματία να οριστικοποιηθεί σύντομα από την ελληνική κυβέρνηση και να ενσωματώνει νέες βραχυπρόθεσμες προτεραιότητες, όπως παρεμβάσεις για τη διασφάλιση των οδών εισαγωγής (import routes) για βασικά προϊόντα, μέτρα για την υποστήριξη της ανάπτυξης εργαλείων ηλεκτρονικού εμπορίου και ηλεκτρονικού μάρκετινγκ για επιχειρήσεις και την παροχή καθοδήγησης σε επιχειρήσεις, ώστε να αποδώσουν καλύτερα την περίοδο ανάκαμψης μετά την κρίση του κορωνοϊού.

«Είναι απαραίτητο να προχωρήσει γρήγορα η έγκριση της νομοθεσίας σχετικά με τη νέα εντολή του υπουργείου Εξωτερικών και η δημιουργία νέων δομών διακυβέρνησης για να επιτευχθεί ο διυπουργικός συντονισμός που απαιτείται για τη διευκόλυνση του εμπορίου και την εξασφάλιση αποτελεσματικής εποπτείας και συντονισμού υπό το εν λόγω υπουργείο με όλες τις εμπλεκόμενες κυβερνητικές υπηρεσίες», σημειώνεται χαρακτηριστικά στην έκτη έκθεση μεταμνημονιακής εποπτείας.

Οι συστάσεις των θεσμών για γρήγορη νομοθέτηση δεν είναι τυχαίες. Η τεχνική βοήθεια που από το 2012 έχει λάβει η χώρα μας από την Ευρώπη έχει αναδείξει την ανάγκη η Ελλάδα να εκπονήσει μια συνεκτική και συνεπή στρατηγική εξωστρέφειας, ξεκινώντας από τη συγκρότηση ενός ενοποιημένου διοικητικού σχήματος με συγχώνευση των συναρμόδιων φορέων, ώστε να μην υπάρχουν αλληλοεπικαλύψεις αρμοδιοτήτων και σπατάλη πόρων.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη αρχικά κινήθηκε προς αυτή την κατεύθυνση της συγκέντρωσης των φορέων εξωστρέφειας υπό μια στέγη και με το Προεδρικό Διάταγμα 81/2019 μετέφερε τον Ιούλιο του 2019 την Γενική Διεύθυνση Διεθνούς Εμπορικής και Οικονομικής Πολιτικής (ΓΔΔΟΕΠ) του πρώην υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης στο υπουργείο Εξωτερικών.

Το επόμενο βήμα που έπρεπε να γίνει ήταν η αλλαγή του Οργανισμού του υπουργείου Εξωτερικών, ώστε να υπάρξει η πλήρη ενσωμάτωση του ειδικευμένου σε θέματα εξωστρέφειας προσωπικού της Γενικής Διεύθυνσης Διεθνούς Εμπορικής και Οικονομικής Πολιτικής σε αυτό. Ωστόσο, αυτό δεν έχει γίνει ακόμη, κάτι που πηγές αποδίδουν σε συντεχνιακά συμφέροντα.

Σύμφωνα με τις εν λόγω πηγές, η Γενική Διεύθυνση Διεθνούς Εμπορικής και Οικονομικής Πολιτικής βρίσκεται τους τελευταίους δέκα μήνες αποκομμένη διοικητικά και οργανικά από την κεντρική διοίκηση του υπουργείου χωρίς να έχει γίνει καμία απολύτως προσπάθεια ενσωμάτωσης της.

Είναι ενδεικτικό πως στελέχη της ΓΔΔΟΕΠ που εξακολουθούν να εργάζονται απρόσκοπτα επί της παρακολούθησης και συνομολόγησης των Διεθνών Εμπορικών Συμφωνιών που συνάπτει η χώρα μας στο πλαίσιο της Κοινής Εμπορικής Πολιτικής της ΕΕ, δεν έχουν καν πρόσβαση στο ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης εγγράφων του υπουργείου Εξωτερικών (ΣΗΔΕ), ενώ ο όποιος συντονισμός πραγματοποιείται με την ανταλλαγή απλής ηλεκτρονικής αλληλογραφίας.

Και αυτή η κατάσταση έχει προκαλέσει σοβαρές δυσλειτουργίες. Έως τον Ιανουάριο 2020 δεν υπήρχε η δυνατότητα εκπροσώπησης της Ελλάδας στα όργανα της ΕΕ, στις συνεδριάσεις σχετικά με την κοινή εμπορική πολιτική ή σε άλλους Διεθνείς Οργανισμούς (ΜΕΑ ΟΟΣΑ και Γενεύης), λόγω αδυναμίας υπηρεσιακών μετακινήσεων των αρμοδίων υπαλλήλων και υπηρεσιακών προϊσταμένων.

Αν και από τις αρχές Μαρτίου είχε καταρτιστεί ένα προσχέδιο νόμου για το νέο οργανισμό του υπουργείου Εξωτερικών που προέβλεπε την οργανική συγχώνευση της ΓΔΔΟΕΠ με τη Β Γενική Διεύθυνση του υπουργείου Εξωτερικών και την ένταξη του προσωπικού σε υφιστάμενους κλάδους του ΥΠΕΞ, ωστόσο μετά το Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής του Μαΐου προέκυψε μια διαφορετική εκδοχή του εν λόγω νομοσχεδίου που ουσιαστικά κρατά τους εργαζόμενους στην Γενική Διεύθυνση Διεθνούς Εμπορικής και Οικονομικής Πολιτικής εκτός των υφιστάμενων δομών του υπουργείου Εξωτερικών.

Η μη ομαλή και ισότιμη ένταξη του προσωπικού της ΓΔΔΟΕΠ στη δομή του υπουργείου Εξωτερικών έχει ήδη περιέλθει σε γνώση των θεσμών που από την πλευρά τους επιθυμούν η οικονομική διπλωματία να οικοδομηθεί σε νέα στέρεα βάση και να ακολουθήσει τις υποδείξεις της τεχνικής βοήθειας που έχει λάβει η χώρα. Στη βάση αυτή θέλουν ο νέος Οργανισμός του υπουργείου Εξωτερικών να αναθεωρηθεί με γνώμονα το συμφέρον της χώρας και όχι με γνώμονα συντεχνιακά συμφέροντα. Δεν δικαιολογούν δε την εκδηλωμένη αντίδραση στελεχών του ΥΠΕΞ στο να μην αφομοιωθούν στο υπουργείο οι πολύπειροι τεχνοκράτες της ΓΔΔΟΕΠ που διαθέτουν ειδική γνώση σε πεδία υψηλής τεχνογνωσίας, όπως η εξωτερική εμπορική πολιτική της χώρας, διαπραγμάτευση και εφαρμογή εμπορικών και επενδυτικών συμφωνιών ΕΕ με τρίτες χώρες, κ.α..

Εν πολλοίς το θέμα θα αποτελέσει αντικείμενο και της έβδομης μεταμνημονιακής αξιολόγησης της Ελλάδος κατά την οποία οι θεσμοί θα αξιολογήσουν εάν η κυβέρνηση προχώρησε στα δέοντα στον τομέα της οικονομικής διπλωματίας ή όχι.