Υπουργείο Εργασίας: Αλλαγές στη χορήγηση εφάπαξ - Οι προϋποθέσεις και ποιους αφορά

Οι ασφαλισμένοι, ανεξάρτητα από το αν έχουν έναν ή περισσότερους φορείς και χωρίς να εξετάζεται πλέον αν πληρούν τις προϋποθέσεις για να πάρουν το βοήθημα, θα λάβουν το ποσό αντιστοιχεί στις εισφορές τους για όσο χρόνο τις πλήρωναν.

Βάσει της σχετικής εγκυκλιου, θα επιστρέφονται εισφορές από το εφάπαξ στις περιπτώσεις που δεν θεμελιώνεται δικαίωμα σύνταξης, ενώ μέχρι πρότινος όσοι δεν είχαν συμπληρώσει τουλάχιστον μια τριετία τις έχαναν.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της έντυπης έκδοσης του «Ελεύθερου Τύπου», η νέα ρύθμιση θα εφαρμοστεί για τις νέες αλλά και για τις εκκρεμείς αιτήσεις που έχουν υποβάλει οι ασφαλισμένοι, επιταχύνοντας τη χορήγηση εφάπαξ από όλα σχεδόν τα (23 στο σύνολο) Ταμεία Πρόνοιας, καθώς καταργείται το στάδιο της εξέτασης των προϋποθέσεων για τη λήψη του βοηθήματος και μένει μόνον ο υπολογισμός του ποσού που δικαιούται ο κάθε ασφαλισμένος.

Προϋπόθεση

Η βασική προϋπόθεση για το εφάπαξ είναι η έκδοση κύριας σύνταξης γήρατος ή αναπηρίας. Η όποια καθυστέρηση θα έχει πλέον να κάνει με το χρόνο αναμονής για την κύρια σύνταξη. Ωστόσο, αν δεν ψηφιζόταν το νέο καθεστώς, οι ασφαλισμένοι θα συνέχιζαν να περιμένουν το εφάπαξ για πολλούς μήνες και μετά την έκδοση της κύριας σύνταξης.

Σε περιπτώσεις θανάτου (ασφαλισμένου χωρίς λήψη σύνταξης ή συνταξιούχου που δεν έχει πάρει εφάπαξ) την παροχή δικαιούνται οι επιζώντες συγγενείς πρώτου ή δεύτερου βαθμού, δηλαδή σύζυγοι, τέκνα, αδέλφια, γονείς, και ελλείψει αυτών καταβάλλεται σε δικαιούχους, σύμφωνα με τις διατάξεις περί κληρονομικής διαδοχής.

Σε περίπτωση δικαιούχων αδελφών ή γονέων, δεν θα εξετάζεται αν έχουν ασφαλιστεί για μια 20ετία, όπως ίσχυε με προγενέστερες διατάξεις.

Όπως σημειώνει το δημοσίευμα, εξακολουθεί να μην προβλέπεται όμως η προκαταβολή του εφάπαξ χωρίς να έχει εκδοθεί η κύρια σύνταξη, όπως δεν έχει προβλεφθεί η χορήγηση μέρους του εφάπαξ με την προσωρινή σύνταξη. Οι δύο αυτές παραλείψεις επιβάλλεται να αποκατασταθούν, καθώς υπάρχουν χιλιάδες συντάξεις που εκκρεμούν από το 2016 με τον νόμο Κατρούγκαλου και σε αυτές περιλαμβάνονται ασφαλισμένοι με 40 και πλέον χρόνια, που όμως καλούνται να ζήσουν μόνον με μια προσωρινή σύνταξη των 728 ευρώ.

Με τη νέα ρύθμιση του άρθρου 31 του νόμου 4670/2020, που μπαίνει σε ισχύ, καταργούνται χρονοβόρα στάδια, και από τη στιγμή που θα βγαίνει η απόφαση για τη σύνταξη θα πρέπει να πληρώνεται άμεσα και το εφάπαξ, ει δυνατόν και ταυτόχρονα με τα αναδρομικά της οριστικής σύνταξης.

Οι αλλαγές για το εφάπαξ εφαρμόζονται από σήμερα, Πέμπτη, με την εγκύκλιο που υπέγραψε χθες ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννης Βρούτσης.

Ποιοι έχουν προτεραιότητα

Κατά προτεραιότητα, το εφάπαξ θα καταβάλλεται στις εξής τέσσερις ειδικές κατηγορίες:

1 Στους δικαιούχους που λόγω ασθένειας, χρόνιας πάθησης ή άλλης βλάβης έχουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%.

2 Στους δικαιούχους που είναι γονείς ή νόμιμοι κηδεμόνες ατόμων που έχουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%.

3 Στους δικαιούχους που λόγω τυφλότητας συνταξιοδοτούνται με σύνταξη γήρατος, με μόνη προϋπόθεση την 15ετή ασφάλιση.

4 Στους δικαιούχους που λαμβάνουν επίδομα παραπληγίας ή τετραπληγίας.

Τα νέα ποσά

Το εφάπαξ βαίνει μειούμενο για τα έτη συνταξιοδότησης που συμπληρώνονται από 1ης/1/2014 και μετά, καθώς με το νόμο 4387/2016 οι εισφορές δεν έχουν ανταποδοτικότητα. Στο Δημόσιο, για παράδειγμα:

• Με 35 έτη συνταξιοδότησης το 2018, το εφάπαξ έφτανε στα 30.670 ευρώ στην κατηγορία των πτυχιούχων ΑΕΙ (Π.Ε.), 29.268 ευρώ στους υπαλλήλους με πτυχίο ΤΕΙ (Τ.Ε.), 26.088 ευρώ στους απόφοιτους λυκείου (Δ.Ε.) και 22.345 ευρώ στους υπαλλήλους Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης (δημοτικό.)
• Με 35 έτη συνταξιοδότησης το 2020, το εφάπαξ για τις ίδιες κατηγορίες είναι 27.680 ευρώ για υπαλλήλους Π.Ε., 26.414 ευρώ για Τ.Ε., 23.544 ευρώ για Δ.Ε. και 20.076 ευρώ για τους Υ.Ε.
• Με 35 έτη συνταξιοδότησης το 2021, και σύμφωνα με έναν ρυθμό μείωσης 5%, το εφάπαξ θα βγει κατ’ εκτίμηση στα 26.296 ευρώ για υπαλλήλους Π.Ε., στα 25.093 ευρώ για Τ.Ε., στα 22.367 ευρώ για Δ.Ε. και 19.073 ευρώ για τους Υ.Ε. Τα ποσά είναι μικρότερα στα λιγότερα χρόνια, για παράδειγμα στα 21.205 ευρώ για την Π.Ε. κατηγορία με 30 χρόνια.

Πιο πάνω από το Δημόσιο είναι τα εφάπαξ του ΟΤΕ, με σχεδόν 44.000 ευρώ, του ΟΣΕ με ποσά πάνω και από τα 55.000 ευρώ, και άλλων φορέων όπως της ΔΕΗ, της ΕΡΤ κ.λπ.

Αναδρομικές εισφορές εξαμήνου για επιστήμονες

Με την ίδια εγκύκλιο έρχονται από τον Ιούλιο οι νέες εισφορές για το εφάπαξ των γιατρών, δικηγόρων και μηχανικών.

Τα νέα μηνιαία ποσά θα ισχύουν από την 1η Ιουλίου 2020 και είναι 26 ευρώ στην 1η κατηγορία, 31 ευρώ στη 2η και 37 ευρώ στην 3η κατηγορία.

Οι εισφορές θα χρεωθούν με αναδρομικά εξαμήνου, ήτοι από 1ης/1/2020, και στην πρώτη ειδοποίηση όλοι οι επιστήμονες θα πληρώσουν την κατώτατη εισφορά των 26 ευρώ με 156 ευρώ, ενώ από τον Ιούλιο θα διαλέξουν υψηλότερη αν θέλουν.

Ακόμη, προβλέπονται βελτιώσεις στον υπολογισμό του εφάπαξ του Ταμείου των Αξιωματικών Εμπορικού Ναυτικού (ΤΠΑΕΝ) και Κατωτέρων Πληρωμάτων Εμπορικού Ναυτικού (ΤΠΚΠΕΝ) και ορίζεται ότι, όπου δεν συμπληρώνεται η εικοσαετία για χορήγηση της εφάπαξ παροχής, θα χρησιμοποιείται ο πραγματικός χρόνος ασφάλισης από το 1994 ως το 2013 έστω και εάν υπολείπεται της εικοσαετίας.