Κορωνοϊός: Δημοσιονομική ευελιξία ζητά από την ευρωζώνη η Ελλάδα
Η κρίση του κορωνοϊού πλήττει την ελληνική οικονομία σε μια περίοδο που η χώρα είχε βρει τον βηματισμό της, προσέλκυε επενδύσεις, είχε σταθερή ανάπτυξη και πάνω από όλα καλή δημοσιονομική πορεία. Το χτύπημα είναι τέτοιο που η Ελλάδα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα απόνερα του ιού και την κάμψη του οικονομικού κλίματος χωρίς τη στήριξη της ευρωζώνης.
Αυτό είναι κάτι που τόσο ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, τόνισε χθες από τη Γερμανία, όσο και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, κατά τη σημερινή του συνεργασία με τον επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ.
«Δημοσιονομικοί στόχοι οι οποίοι μπορεί να τέθηκαν σε άλλες συγκυρίες ενδεχομένως να μην μπορούν να επιτευχθούν», τόνισε ο πρωθυπουργός από το Βερολίνο. Και η δήλωση αυτή σχετίζεται με το ότι οι ιδιαιτερότητες της κρίσης που ενέσκηψε αιφνιδίως είναι μεγάλες. Ο κορωνοϊός πλήττει οικονομικά την Ελλάδα και στο εσωτερικό μέτωπο και στο εξωτερικό. Με την παράλυση που έχει επέλθει σε κάθε είδους τουριστική δραστηριότητα, από τα Airbnb έως τη διεξαγωγή συνεδρίων και από τα τουριστικά λεωφορεία έως τις κρουαζιέρες, η απώλεια εσόδων για την οικονομία και τα κρατικά ταμεία θα είναι τεράστια. Ομοίως, εξαιρετικό είναι το πλήγμα που δέχεται η εμπορική ναυτιλία με τις τιμές των ναύλων να έχουν υποστεί βίαιη πτώση παρόμοια με εκείνη του 2008. Αν κανείς υπολογίσει πως αθροιστικά τουρισμός και ναυτιλία εισφέρουν το 18% του ΑΕΠ είναι προφανές πως η επίπτωση του κορωνοϊού στους κλάδους αυτούς λειτουργεί σαν βαρίδι.
Αλλά ο ιός κατέφερε σημαντικό πλήγμα και στο επενδυτικό κλίμα σε μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο για την ελληνική οικονομία. Αξίζει να σημειωθεί πως στο τέταρτο τρίμηνο του 2019 οι επενδύσεις στην Ελλάδα σημείωσαν ετήσια αύξηση 14,4%, επίδοση που είχε να καταγραφεί από τις προ μνημονιακές εποχές. Ωστόσο, η έκρηξη της αβεβαιότητας λόγω του ιού και των υφεσιακών του επιπτώσεων φαίνεται πως θα φρενάρουν την πορεία αυτή τους επομένους μήνες. Είναι ενδεικτικό πως το ΧΑΑ σήμερα έχασε όλα τα κέρδη του 2019 και βρέθηκε σε επίπεδα που ήταν το Νοέμβριο του 2018. Το δε δεκαετές ομόλογο εκτινάχθηκε, με το spread να διπλασιάζεται σε σχέση με 20 ημέρες πριν και να διαμορφώνεται στις 275 μονάδες βάσης.
Η κυβέρνηση θεωρεί πως με τις υφιστάμενες συνθήκες η παγκόσμια και η ελληνική οικονομία οδεύουν σε μια επώδυνη επιβράδυνση, οι επιπτώσεις της οποίας θα λειανθούν μόνον εάν η ευρωζώνη δράσει με ταχύτητα και συντονισμένα, ενεργοποιώντας όλη την ευελιξία που προβλέπουν οι ευρωπαϊκές συνθήκες και το πλαίσιο λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει πως χωρίς κάποιας μορφής δημοσιονομική και νομισματική χαλάρωση δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στην νέα αυτή πρόκληση. Για τον λόγο αυτό η Ελλάδα ζητάει το κόστος αντιμετώπισης του κορωνοϊού, αλλά και το κόστος διαχείρισης του μεταναστευτικού να εξαιρεθεί από τον υπολογισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος. Ήτοι εάν η Ελλάδα πρέπει εφέτος να καταγράψει πρωτογενές πλεόνασμα 6,5 δισ. ευρώ, ήτοι τα έσοδα της να είναι 6,5 δισ. ευρώ μεγαλύτερα από τα έξοδά της (εξαιρουμένων των δαπανών για τόκους), να μην ληφθούν υπόψη στα έξοδα τα κόστη στήριξης όσων πληγούν από τον κορωνοϊό, αλλά και τα κόστη διαχείρισης του μεταναστευτικού. Αυτή η μορφή στήριξης θα συνιστούσε μια σημαντική δημοσιονομική χαλάρωση.
Αλλά η Ελλάδα δεν στέκεται μόνον σε αυτό. Προσβλέπει στη στήριξη της ΕΚΤ ώστε να υπάρξει επαρκής ρευστότητα στην αγορά. Αυτό σημαίνει πως περιμένει η ΕΚΤ να παράσχει επαρκή ρευστότητα στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, μέσω των τακτικών και πιθανώς εκτάκτων πηγών χρηματοδότησης. Ακόμη, αναμένει πως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα στηρίξει πρόσθετα projects στην Ελλάδα, χορηγώντας φθηνά δάνεια για παραγωγικές επενδύσεις που θα στηρίξουν τα επίπεδα απασχόλησης. Επιπρόσθετα σημαντική θα ήταν η ταχεία χρήση των εσόδων από τα κέρδη των ομολόγων SMPs και ANFAs για επενδυτικούς σκοπούς.