Αντίστροφη μέτρηση για το κοινωνικό μέρισμα - Τι πρέπει να γνωρίζετε

Η έκτακτη οικονομική ενίσχυση θα δοθεί στις ακόλουθες ομάδες δικαιούχων:

1) Νοικοκυριά με τέσσερα (4) εξαρτώμενα τέκνα και άνω και φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα έως είκοσι χιλιάδες ευρώ (20.000 ευρώ) .

2) Νοικοκυριά στα οποία είτε ο/η υπόχρεος ή ο/η σύζυγος ή μέλος του συμβολαίου συμβίωσης είναι μακροχρόνια άνεργος/η, με τουλάχιστον ένα εξαρτώμενο τέκνο και φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα έως δεκαπέντε χιλιάδες ευρώ (15.000 ευρώ). Σε περίπτωση μονογονεϊκής οικογένειας, ο μοναδικός γονέας αρκεί να είναι μακροχρόνια άνεργος.

3) Νοικοκυριά στα οποία τόσο ο υπόχρεος, όσο και ο/η σύζυγος ή μέλος του συμβολαίου συμβίωσης είναι βραχυχρόνια άνεργοι, με τουλάχιστον ένα εξαρτώμενο τέκνο και φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα έως δεκαπέντε χιλιάδες ευρώ (15.000 ευρώ). Σε περίπτωση μονογονεϊκής οικογένειας, αρκεί ο μοναδικός γονέας να είναι βραχυχρόνια άνεργος.

4) Νοικοκυριά με τουλάχιστον ένα μέλος ΑΜΕΑ, ανεξαρτήτως εισοδήματος. Σημειώνεται ότι ως ΑΜΕΑ λαμβάνονται υπόψη οι δικαιούχοι των επιδομάτων του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ).

Η κοινή υπουργική απόφαση για το κοινωνικό μέρισμα αναφέρει τα εξής:

«Άρθρο 1: Ορισμοί

Δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος έτους 2019: Οι εκκαθαρισμένες αρχικές ή τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που αφορούν στη χρήση 2018 και οι οποίες έχουν υποβληθεί έως 30.11.2019.

Ωφελούμενη μονάδα/ωφελούμενες μονάδες: το νοικοκυριό, απαρτιζόμενο, με βάση τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος έτους 2019, από τον/την υπόχρεο και τον/ την σύζυγο αυτού ή τα μέρη του συμφώνου συμβίωσης, καθώς και τα εξαρτώμενα τέκνα και τα εξαρτώμενα μέλη που συμπεριλαμβάνονται στις δηλώσεις αυτών.

Δικαιούχος: το ενήλικο άτομο που έχει υποβάλει αίτηση για λογαριασμό της ωφελούμενης μονάδας, η οποία έχει κριθεί και πληροί τα κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα. Το ενήλικο αυτό άτομο είναι, σε περίπτωση έγγαμης συμβίωσης ένας εκ των δύο συζύγων ή σε περίπτωση συμφώνου συμβίωσης ένα έκ των δύο μερών.

ΑΜΕΑ: Άτομα με αναπηρία, δικαιούχοι των επιδομάτων του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) για άτομα με αναπηρία, όπως αυτά τα επιδόματα προβλέπονται από τις διατάξεις της περ. ε' της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 4520/2018 (Α΄ 30) και όπως τα άτομα καταγράφονται στα μητρώα της Η.ΔΙ.ΚΑ. Α.Ε. στις 30/11/2019.

Βραχυχρόνια άνεργος: ο εγγεγραμμένος στα μητρώα του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) για χρονικό διάστημα κάτω ή ίσο των δώδεκα (12) μηνών, κατά την 30/11/2019.

Μακροχρόνια άνεργος: ο εγγεγραμμένος στα μητρώα του ΟΑΕΔ για αδιάλειπτο χρονικό διάστημα άνω των δώδεκα (12) μηνών, κατά την 30/11/2019.

Φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα: Το άθροισμα του φορολογητέου εισοδήματος όλων των μελών της ωφελούμενης μονάδας, όπως αυτή ορίζεται ανωτέρω, με βάση τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος έτους 2019, όπως αυτές ορίζονται ανωτέρω.

Ποσό εισοδηματικής ενίσχυσης: Το εφάπαξ ποσό των επτακοσίων (700) ευρώ ανά ωφελούμενη μονάδα. Σε περίπτωση που μία ωφελούμενη μονάδα πληροί τα κριτήρια σε περισσότερες από μία κατηγορίες, δεν μπορεί να λάβει πάνω από μία φορά το εφάπαξ ποσό.

Άρθρο 2: Κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα

Κατηγορίες ωφελούμενων μονάδων:
1) Ωφελούμενες μονάδες με τέσσερα (4) εξαρτώμενα τέκνα και άνω και φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα έως είκοσι χιλιάδες ευρώ (20.000 €).
2) Ωφελούμενες μονάδες στις οποίες είτε ο/η υπόχρεος ή ο/η σύζυγος ή μέρος του συμφώνου συμβίωσης είναι μακροχρόνια άνεργος/η, με τουλάχιστον ένα (1) εξαρτώμενο τέκνο και φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα έως δεκαπέντε χιλιάδες ευρώ (15.000 €). Σε περίπτωση μονογονεϊκής οικογένειας, αρκεί ο μοναδικός γονέας να είναι μακροχρόνια άνεργος.
3) Ωφελούμενες μονάδες στις οποίες τόσο ο υπόχρεος, όσο και ο/η σύζυγος ή μέρος του συμφώνου συμβίωσης είναι βραχυχρόνια άνεργοι, με τουλάχιστον ένα (1) εξαρτώμενο τέκνο και φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα έως δεκαπέντε χιλιάδες ευρώ (15.000 €). Σε περίπτωση μονογονεϊκής οικογένειας, αρκεί ο μοναδικός γονέας να είναι βραχυχρόνια άνεργος.
4) Ωφελούμενες μονάδες με τουλάχιστον ένα μέλος ΑΜΕΑ. Οι ωφελούμενες μονάδες που ανήκουν σε μία από τις ανωτέρω κατηγορίες πρέπει επιπλέον να πληρούν σωρευτικά τα ακόλουθα κριτήρια για να κριθούν δικαιούχοι χορήγησης του κοινωνικού μερίσματος:
α) Ο/η υπόχρεος, ή/και ο/η σύζυγος ή μέρος του συμφώνου συμβίωσης, διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια τα τελευταία επτά (7) έτη, όπως προκύπτει από την υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος κατά την τελευταία επταετία.
β) Τόσο ο/η υπόχρεος, όσο και ο/η σύζυγος ή μέρος του συμφώνου συμβίωσης είναι, με βάση της δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος έτους 2019, φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος.
γ) Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων όλων των μελών της ωφελούμενης μονάδας σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, όπως έχουν δηλωθεί στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1) του έτους 2019, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που προκύπτει από τον κατωτέρω μαθηματικό τύπο:
Ετήσιος τόκος = 20.000*μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο 2018/100.
Το μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο ορίζεται ως το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα καταθέσεων, του ημερολογιακού έτους 2018, όπως δημοσιεύεται στο Στατιστικό Δελτίο Οικονομικής Συγκυρίας της Τράπεζας της Ελλάδος.

Άρθρο 3: Ποσό κοινωνικού μερίσματος

Το ποσό του κοινωνικού μερίσματος ορίζεται σε επτακόσια (700) ευρώ ανά ωφελούμενη μονάδα. Το ποσό καταβάλλεται στον δικαιούχο της ωφελούμενης μονάδας που υπέβαλε αίτηση πρώτος.

Άρθρο 4: Ημερομηνία καταβολής

Το ποσό του κοινωνικού μερίσματος καταβάλλεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2019.

Άρθρο 5: Διαδικασία υποβολής αιτήσεων

Η διαδικασία υποβολής αιτήσεων αποτελείται από τα κάτωθι στάδια:
1. Η αίτηση, η οποία επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 (Α΄ 75) ως προς τα δηλούμενα στοιχεία καθώς και συναίνεσης για τη λήψη φορολογικών δεδομένων που τηρούνται στην ΑΑΔΕ, υποβάλλεται από τον δικαιούχο της ωφελούμενης μονάδας μέσω του διαδικτυακού τόπου του προγράμματος (www.koinonikomerisma.gr), χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς κωδικούς πρόσβασης του πληροφοριακού συστήματος TAXISnet της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).
2. Όλα τα δεδομένα των μελών της ωφελούμενης μονάδας που αφορούν σε στοιχεία ταυτοποίησης, στη σύνθεση του νοικοκυριού, σε φορολογικά, οικονομικά και περιουσιακά στοιχεία, στοιχεία ανεργίας και ΑΜΕΑ, τα οποία είναι κατά περίπτωση αναγκαία και πρόσφορα για τον έλεγχο πλήρωσης των κριτηρίων του άρθρου 2 της παρούσας, υπόκεινται σε επεξεργασία από την ΑΑΔΕ η οποία τα συγκεντρώνει από τους λοιπούς εμπλεκόμενους φορείς (ΕΑΠ, ΟΑΕΔ,ΗΔΙΚΑ) και τα επεξεργάζεται εφαρμόζοντας τα προαναφερθέντα κριτήρια. Κατόπιν εφαρμογής των κριτηρίων, η ΑΑΔΕ διαβιβάζει στην ΗΔΙΚΑ κρυπτογραφημένο αρχείο των δυνητικά δικαιούχων προκειμένου η τελευταία να το χρησιμοποιήσει αυστηρά για την υλοποίηση του παρόντος προγράμματος. Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, η ΗΔΙΚΑ υποχρεούται να καταστρέψει το αρχείο των δυνητικά δικαιούχων.
Όλοι οι εμπλεκόμενοι στη χορήγηση του κοινωνικού μερίσματος φορείς λαμβάνουν τα απαιτούμενα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για την διασφάλιση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των υποκειμένων, σε όλες τις επεξεργασίες που είναι απαραίτητες για τη διαδικασία ελέγχου των κριτηρίων χορήγησης του κοινωνικού μερίσματος. Τα δεδομένα που συγκεντρώνει η Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε. θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά και μόνο για τις ανάγκες επεξεργασίας των αιτήσεων χορήγησης του κοινωνικού μερίσματος. Απαραίτητη είναι η συμπλήρωση αριθμού λογαριασμού IBAN. O αιτών φέρει την ευθύνη για τη συμπλήρωση αριθμού λογαριασμού, ο οποίος είναι έγκυρος και ενεργός και στον οποίο είναι υποχρεωτικά είτε αποκλειστικός δικαιούχος, είτε συνδικαιούχος. Εάν ο ενδιαφερόμενος δεν είναι αποκλειστικός δικαιούχος ή συνδικαιούχος στον αριθμό λογαριασμού που δήλωσε, δεν κρίνεται δικαιούχος του κοινωνικού μερίσματος και δεν πραγματοποιείται η σχετική πληρωμή, ακόμα και αν κατά τα λοιπά πληρούνται τα κριτήρια
χορήγησής του.

Σε περίπτωση που αριθμός IBAN που δηλώθηκε δεν είναι ενεργός, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η πίστωση του λογαριασμού στον οποίο ο ενδιαφερόμενος είναι αποκλειστικός δικαιούχος ή συνδικαιούχος, θα πρέπει ο ίδιος να μεταβεί στο οικείο πιστωτικό ίδρυμα τήρησης του εν λόγω λογαριασμού και να διευθετήσει το ζήτημα μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων. Εάν ο ίδιος IBAN εμφανίζεται να έχει δηλωθεί δύο ή περισσότερες φορές σε διαφορετικές αιτήσεις και για διαφορετικούς δικαιούχους, ισχύει και είναι έγκυρη μόνο η πρώτη χρονικά υποβληθείσα αίτηση.
3. Σε περίπτωση που προκύψει ασυμφωνία στοιχείων μεταξύ ΑΦΜ και ΑΜΚΑ, ο αιτών ή το μέλος του νοικοκυριού στου οποίου τα στοιχεία εμφανίζεται η ασυμφωνία, πρέπει εντός της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων να αιτηθεί την αλλαγή στοιχείων του ΑΜΚΑ του στα ΚΕΠ και κατόπιν αυτού να προχωρήσει στην ολοκλήρωση της διαδικασίας υποβολής της αίτησης.
4. Μετά την οριστική υποβολή της αίτησης, ο αιτών ενημερώνεται αυτόματα για την έγκριση ή την απόρριψή της.
5. Η αίτηση δύναται να ακυρωθεί από τον αιτούντα εντός της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων -ανεξάρτητα του αν έχει υποβληθεί οριστικά ή όχικαι να υποβληθεί νέα.

Άρθρο 6: Χρόνος υποβολής αιτήσεων και πληρωμών

1. Οι αιτήσεις για την καταβολή του κοινωνικού μερίσματος, κατά τον τρόπο που ανωτέρω περιγράφεται, υποβάλλονται από την 17η Δεκεμβρίου έως την 26η Δεκεμβρίου 2019.

2. Για τη μηχανογραφική διαδικασία χορήγησης του κοινωνικού μερίσματος ορίζεται ως αρμόδιος φορέας η Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (εφεξής Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε.).

3. Η καταβολή του κοινωνικού μερίσματος γίνεται εφάπαξ με πίστωση σε τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου, ο οποίος υποδεικνύεται στην κατά τα ανωτέρω υποβαλλόμενη αίτησή του και όπως ανωτέρω εξειδικεύεται. Η Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε. συντάσσει αναλυτική κατάσταση δικαιούχων, η οποία περιλαμβάνει τα πλήρη στοιχεία των δικαιούχων, τον αριθμό τραπεζικού λογαριασμού σε μορφή IBAN, το πιστωτικό ίδρυμα στο οποίο τηρείται ο λογαριασμός και το ποσό κοινωνικού μερίσματος που αντιστοιχεί σε κάθε δικαιούχο. Η ηλεκτρονική μορφή της κατάστασης αυτής είναι επεξεργάσιμη από την εταιρία
«Διατραπεζικά συστήματα Α.Ε.» (ΔΙΑΣ Α.Ε.) προς την οποία και διαβιβάζεται. Επίσης, διαβιβάζεται συγκεντρωτική κατάσταση δικαιούχων σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή που περιλαμβάνει το συνολικό ποσό κοινωνικού μερίσματος, ολογράφως και αριθμητικώς, ανά τράπεζα ή πιστωτικό ίδρυμα. Οι ανωτέρω καταστάσεις εγκρίνονται από τον αρμόδιο διατάκτη του Υπουργείου Οικονομικών.

4. Η ανωτέρω έντυπη συγκεντρωτική κατάσταση αποστέλλεται στη Διεύθυνση Λογαριασμών και Ταμειακού Προγραμματισμού του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (Γ.Λ.Κ.), η οποία εκδίδει, βάσει αυτής, ειδική εντολή προς την Τράπεζα της Ελλάδος για χρέωση του λογαριασμού του Δημοσίου 200 «Ελληνικό Δημόσιο Συγκέντρωση Εισπράξεων Πληρωμών» με πίστωση των τραπεζικών λογαριασμών των οικείων τραπεζών ή πιστωτικών ιδρυμάτων, μέσω των οποίων διενεργούνται οι πληρωμές των δικαιούχων. Η ανωτέρω εντολή κοινοποιείται στη Διεύθυνση Προϋπολογισμού και Δημοσιονομικών Αναφορών και στη Διεύθυνση Οικονομικής Διαχείρισης της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών και στη ΔΙΑΣ Α.Ε.

5. Για την πληρωμή του κοινωνικού μερίσματος, η ειδική εντολή πληρωμής της προηγούμενης παραγράφου επέχει θέση απόφασης ανάληψης υποχρέωσης.

6.α. Η εμφάνιση των σχετικών πληρωμών στη δημόσια ληψοδοσία πραγματοποιείται με την έκδοση συμψηφιστικών χρηματικών ενταλμάτων από τη Διεύθυνση Οικονομικής Διαχείρισης της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών.
β. Δικαιολογητικά για την έκδοση των σχετικών χρηματικών ενταλμάτων ορίζονται τα ακόλουθα:
i) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών για την έκδοση του συμψηφιστικού χρηματικού εντάλματος, που εκδίδεται με μέριμνα της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών,
ii) Συγκεντρωτική κατάσταση της παραγράφου 3.
iii) Αντίγραφα της ειδικής εντολής προς την Τράπεζα της Ελλάδος και της αναγγελίας της Τράπεζας για τη χρέωση του λογαριασμού 200.

7. Η Διεύθυνση Λογαριασμών και Ταμειακού Προγραμματισμού, οι συμβαλλόμενες τράπεζες και τα λοιπά πιστωτικά ιδρύματα δεν θεωρούνται δημόσιοι υπόλογοι και ευθύνονται μόνο για τυχόν λάθη από δική τους υπαιτιότητα.

Άρθρο 7: Αχρεωστήτως καταβληθέντα Αναδρομικότητα και συμψηφισμός πληρωμών

1. Με την επιφύλαξη τυχόν προστίμων που προβλέπονται από άλλες διατάξεις, στα φυσικά πρόσωπα που δηλώνουν ψευδή στοιχεία στην αίτησή τους, επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία σε περίπτωση υποβολής ψευδούς δηλώσεως.

2. Τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά καταλογίζονται σε βάρος του ανοικείως λαβόντος, με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών ή του νομίμως εξουσιοδοτημένου από αυτόν οργάνου και εισπράττονται κατά τις διατάξεις του ΚΕΔΕ.»