Αδυναμίες στον εσωτερικό έλεγχο εισηγμένων επιχειρήσεων διαπίστωσε η ΕΛΤΕ
Αδυναμίες στη λειτουργία των Επιτροπών Ελέγχων μεγάλων επιχειρήσεων εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών, ανέδειξαν δειγματοληπτικοί έλεγχοι της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (ΕΛΤΕ), που διενεργήθηκαν τους τελευταίους μήνες, μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου της Folli Follie. Οι έλεγχοι επικεντρώθηκαν σε 138 επιχειρήσεις δημοσίου συμφέροντος και η ανάλυση της ΕΛΤΕ εστίασε κυρίως στις 25 εταιρείες μεγάλης κεφαλαιοποίησης, οι οποίες μετέχουν στο δείκτη FTSE25 του Χρηματιστηρίου Αθηνών.
Τα ευρήματα των συγκεκριμένων ελέγχων παρουσιάσθηκαν χθες σε εκδήλωση που πραγματοποίησε η ΕΛΤΕ σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών και στην οποία παρέστησαν στελέχη τραπεζών, ελεγκτικών εταιρειών, ορκωτοί ελεγκτές και στην οποία τοποθετήθηκαν εκπρόσωποι της κυβέρνησης, των εποπτικών αρχών και των επιμελητηρίων.
Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας- που προέκυψαν αφενός από τα ερωτηματολόγια που έστειλε η Αρχή στις προαναφερόμενες επιχειρήσεις, αφετέρου από την εξέταση των πρακτικών των Επιτροπών Ελέγχων - παρουσιάσθηκαν στην εκδήλωση από τον Ά Αντιπρόεδρο της ΕΛΤΕ Παναγιώτη Γιαννόπουλο.
Σύμφωνα με τον κ. Γιαννόπουλο από την ανάλυση των στοιχείων προέκυψαν τα εξής:
- Αν και οι απαντήσεις των επιχειρήσεων καταδείκνυαν πως οι Επιτροπές Ελέγχου συμμορφώνονται με το νόμο, η εξέταση των πρακτικών από τις συνεδριάσεις των Επιτροπών Ελέγχων δεν ήταν σε αντιστοιχία με όσα απαντούσαν στα ερωτηματολόγια.
- Στις περισσότερες των περιπτώσεων η Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων διαπίστωσε έλλειψη επαρκούς τεκμηρίωσης – κάτι που όπως αποσαφηνίσθηκε δεν αφορούσε στις τράπεζες- και καταδείχθηκε πως δεν είχε υπάρξει η απαιτούμενη περίσκεψη από την πλευρά των Επιτροπών Ελέγχων.
- Από τον έλεγχο διαπιστώθηκε πως οι μέτοχοι των εταιρειών δεν γνωρίζουν το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι Επιτροπές Ελέγχων στα πλαίσια του συστήματος διακυβέρνησης των επιχειρήσεων.
Όπως είπε σχετικά ο κ. Γιαννόπουλος, τα θέματα της ανεξαρτησίας των Επιτροπών Ελέγχων δεν ήταν επαρκώς τεκμηριωμένα σχεδόν σε καμία από τις εταιρείες του δείγματος. Σημείωσε δε, πως αν και ο ρόλος των Επιτροπών Ελέγχων είναι υποβαθμισμένος από τις ίδιες τις επιχειρήσεις, αυτό πρόκειται να αλλάξει, ξεκαθαρίζοντας πως οι εποπτικές Αρχές, ΕΛΤΕ και Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, θα δώσουν βάρος σε αυτόν τον τομέα και πως η Επιτροπή Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων θα καθιερώσει τηλεφωνικές επικοινωνίες σε τακτική βάση με τους προέδρους των επιτροπών ελέγχου των εισηγμένων εταιρείων.
Την εγρήγορση αυτή επιβεβαίωσε από την πλευρά της και η πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Βασιλική Λαζαράκου, η οποία μιλώντας στην εκδήλωση τόνισε πως η ενίσχυση των Επιτροπών Ελέγχων είναι το μεγάλο ζητούμενο. «Οι Επιτροπές Ελέγχων είναι οι εγγυητές που διασφαλίζουν πως μια εταιρεία λειτουργεί σωστά», ανέφερε.
Στο σημείο αυτό απεκάλυψε πως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς θα φέρει νομοσχέδιο για την εταιρική διακυβέρνηση, το οποίο θα δίνει βάρος στα ανεξάρτητα μέλη των ΔΣ και στις Επιτροπές Ελέγχων. Μάλιστα, τόνισε πως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει αρχίσει να συναντά εισηγμένες επιχειρήσεις και να παρέχει διευκρινήσεις για τον τρόπο λειτουργίας των Επιτροπών Ελέγχων. «Αυτές οι διευκρινήσεις θα δοθούν και γραπτά σε όλες τις εισηγμένες. Πρέπει να διασφαλίσουμε πως υπάρχει αξιόπιστα στην αγορά», είπε η κ. Λαζαράκου.
Επίσημος ομιλητής στην εκδήλωση της ΕΛΤΕ ήταν ο Ολλανδός Πολ Κόστερ, στέλεχος εποπτικών φορέων και ειδικός σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης.
Ο Κόστερ ξεκίνησε την τοποθέτηση του αναδεικνύοντας τον αρνητικό αντίκτυπο που είχε η υπόθεση Folli Follie στην επενδυτική ψυχολογία, δεδομένου ότι η λογιστική παραποίηση ξεπέρασε το 1 δισ. ευρώ. Ωστόσο, αναφέρθηκε σε πλήθος παραδειγμάτων κακών αποφάσεων και σκανδάλων, επικαλούμενος τις περιπτώσεις εταιρειών κολοσσών όπως η Danske Bank, η Bayer και η General Electric, για να τεκμηριώσει ότι τα πράγματα «είναι πολύ χειρότερα σε άλλες χώρες».
Αν και ο Κόστερ απεύθυνε το ερώτημα ποιος παρακολουθούσε τον ορκωτό ελεγκτή και την Επιτροπή Ελέγχων της Folli Follie, αναγνώρισε πως υπάρχουν περιπτώσεις που η ισχύς του βασικού μετόχου ή ενός πανίσχυρου CEO δεν επιτρέπουν στον ορκωτό ελεγκτή και στην Επιτροπή Ελέγχων να «εναντιωθεί» σε αυτό το κυρίαρχο στέλεχος.
«Η σχέση ελεγκτών και Επιτροπών Ελέγχων πρέπει να βελτιωθεί παντού εάν θέλουμε να προστατεύσουμε τους επενδυτές», είπε ο Ολλανδός, προσθέτοντας πως οι επενδυτές πλέον επενδύουν βάσει των κριτηρίων ESG – Περιβαλλοντικά (Environmental), Κοινωνικά (Social) και Εταιρική Διακυβέρνηση (Governance) - , καθώς αυτά αποτυπώνουν την ορθότητα των εταιρικών διαδικασιών σε θέματα όπως οι περιβαλλοντικές πρακτικές, η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού και των πελατών, η ηγεσία της εταιρείας και ο εσωτερικός έλεγχος.
Την εκδήλωση άνοιξε με χαιρετισμό του ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Νίκος Παπαθανάσης, ο οποίος αν και αποσαφήνισε πως τα μηνύματα από τη διεθνή κοινότητα για την ελληνική οικονομία είναι θετικά, κάτι που όπως είπε προεξοφλείται από τα επιτόκια δανεισμού και καταδεικνύεται από τα όσα λένε οι επενδυτές στις συναντήσεις τους με την κυβέρνηση, ωστόσο αναγνώρισε πως η χώρα βρίσκεται χαμηλά στους παγκόσμιους δείκτες ανταγωνιστικότητας.
«Προσπαθούμε με επιθετική αντιμετώπιση των προβλημάτων να επιλύσουμε τα θέματα. Η ανάπτυξη είναι ένα ζήτημα που δεν χαρίζεται», τόνισε με νόημα ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων.