Κατατέθηκε στη Βουλή το προσχέδιο του Προϋπολογισμού - Τι προβλέπει

Στο εισαγωγικό σημείωμα που συνοδεύει το προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2020 ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και ο αρμόδιος υφυπουργός Δημοσιονομικής Πολιτικής Θόδωρος Σκυλακάκης αναφέρουν πως το 2020 θα σηματοδοτήσει μια ριζική στροφή της οικονομικής πολιτικής από την υπερφορολόγηση και την αποεπένδυση, προς την ανάπτυξη, την απασχόληση και την αύξηση των διαθέσιμων εισοδημάτων όλων των πολιτών.

«Ο προϋπολογισμός του 2020 προβλέπει σημαντική αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης από το 1,5% που παρατηρήθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2019 στο 2,8%. Η πρόβλεψη αυτή είναι συντηρητική και θα αναθεωρηθεί μόλις υπάρξουν επαρκείς ενδείξεις για την πορεία της οικονομίας το δεύτερο εξάμηνο του 2019, στη διάρκεια του οποίου έχει ήδη υπάρξει πολύ σημαντική βελτίωση του οικονομικού κλίματος, όπως μετράται από τους αντίστοιχους δείκτες.

Προβλέπει επίσης περαιτέρω μείωση της ανεργίας και σημαντική αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης που αντανακλά στην αύξηση των διαθέσιμων εισοδημάτων όλων των πολιτών, μέσω της μείωσης των συντελεστών στη φορολογία εισοδήματος και της αναθέρμανσης της οικονομικής δραστηριότητας. Επιτυγχάνει τέλος το συμφωνηθέν κατά πρόγραμμα πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5%», σημειώνουν οι κ.κ. Σταϊκούρας και Σκυλακάκης.

Οι δύο υπουργοί σημειώνουν μεταξύ άλλων πως ο προϋπολογισμός του 2020 λαμβάνει ταυτόχρονα μέτρα διεύρυνσης της φορολογικής βάσης και του εξορθολογισμού των δαπανών και των εσόδων της Γενικής Κυβέρνησης. Επίσης προβλέπει την αναδιάρθρωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, με την ενίσχυση του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους του και την αποκάλυψη της πραγματικής του έκτασης, με τον τερματισμό της πλασματικής εικόνας που χαρακτήριζε την παρουσίαση της εκτέλεσής του τα τελευταία χρόνια.

«Με τις δράσεις αυτές ο προϋπολογισμός του 2020 όχι μόνο καλύπτει το δημοσιονομικό κενό που κληρονόμησε η νέα κυβέρνηση για το τρέχον και το επόμενο έτος, αλλά δημιουργεί ταυτόχρονα τον δημοσιονομικό χώρο για τη σημαντική μείωση των φορολογικών συντελεστών, την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων και την πυροδότηση ενός ενάρετου κύκλου οικονομικής προόδου για τα επόμενα χρόνια», αναφέρουν οι δύο υπουργοί.

Το μακροοικονομικό σενάριο

Ο νέος προϋπολογισμός θέτει στόχο για ανάπτυξη 2,8% το 2020, από 2% εφέτος, τοποθετώντας στα 197 δισ. ευρώ το ΑΕΠ το επόμενο έτος.

Για την ιδιωτική κατανάλωση προβλέπει αύξησή της κατά 1,8%. Ο σημαντικότερος παράγοντας ο οποίος θα μπορούσε να επιδράσει καταλυτικά στην αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης είναι η πιστωτική επέκταση η οποία εξακολουθεί να παραμένει σε αρνητικό έδαφος. Η εκτίμηση είναι πως σταδιακή υποχώρηση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα διευκολύνει τις εμπορικές τράπεζες ώστε να αυξήσουν τις χορηγήσεις δανείων, με άμεσα θετικό αντίκτυπο στην ιδιωτική κατανάλωση. Η εκτίμηση για αύξηση της δημόσιας κατανάλωσης της τάξης του 0,6% ευθυγραμμίζεται πλήρως με την πρόβλεψη του Προγράμματος Σταθερότητας 2019-2022. Αποτελεί δε μέγεθος το οποίο τα τελευταία έτη, στο πλαίσιο των προγραμμάτων προσαρμογής, ήταν ουσιαστικά απόλυτα ελεγχόμενο.

Η εκτίμηση για σημαντική αύξηση των επενδύσεων το 2020 στηρίζεται κυρίως στη συμβολή του ιδιωτικού τομέα (+15,8%), ενώ και για τις δημόσιες επενδύσεις εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί η ανάκαμψη και το 2020 με ρυθμό της τάξης του 7,6%. Η αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων το 2020 αφορά σε όλες τις κατηγορίες επενδύσεων (εξοπλισμός, κατασκευές, κατοικίες κλπ).

Οι προβλέψεις για το 2020 αναθεωρούν προς τα κάτω το σενάριο του Προγράμματος Σταθερότητας, τόσο για τις εξαγωγές (0,3 εκατοστιαίες μονάδες) όσο και για τις εισαγωγές (0,5 εκατοστιαίες μονάδες). Η αναθεώρηση ως προς τις εξαγωγές αξιολογείται ως ρεαλιστική, ενδεχομένως και συντηρητική, λόγω της μείωσης της ζήτησης που αναμένεται στις χώρες της ευρωζώνης, του διεθνούς εμπορικού πολέμου και της ανάκαμψης ανταγωνιστικών ως προς τον τουρισμό αγορών (π.χ. Τουρκία).

Οι δημοσιονομικοί στόχοι

Στο σενάριο βάσης του προσχέδιου του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2020 το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε όρους ενισχυμένης εποπτείας προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 7 δισ. ευρώ ή 3,56% του ΑΕΠ. Αντίστοιχα, σε δημοσιονομική βάση το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 6,722 δισ. ευρώ ή 3,4% του ΑΕΠ.

Το χρέος της Κεντρικής Διοίκησης εκτιμάται πως θα διαμορφωθεί στα 350,960 δισ. ευρώ ή 184,7% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος τον 2019, έναντι 358,949 δισ. ευρώ ή 194,3% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2018, παρουσιάζοντας μείωση κατά 9,6 ποσοστιαίες μονάδες έναντι τον 2018. Το 2020 το ύψος του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 352,660 εκατ. ευρώ ή 178,7% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 6% ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2019.

Τα καθαρά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού, σε δημοσιονομική βάση, προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 53,964 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 322 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019. Οι συνολικές δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2020 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν (σε δημοσιονομική βάση) σε 57,009 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 707 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση για το 2019.

Ως προς το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για το έτος 2020 προβλέπεται η διάθεση πόρων ύψους 6,750 δισ. ευρώ, με κατανομή της συνολικής δαπάνης μεταξύ των έργων που θα συγχρηματοδοτηθούν από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ύψους 6 δισ. ευρώ και εκείνων που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους, ύψους 750 εκατ. ευρώ.

Αναπτυξιακές και Κοινωνικές Πολιτικές

Το προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2020 ενσωματώνει αναπτυξιακές και κοινωνικές πολιτικές συνολικού ύψους 1,2 δισ. ευρώ. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι εξής:

• Χορήγηση επιδόματος ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που θα γεννηθεί από την 1η Ιανουαρίου του 2020, με εξαιρετικά διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια που καλύπτουν το 90% των οικογενειών.
• Μετάπτωση στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ του 13% των ειδών βρεφικής ηλικίας και των κρανών ασφαλείας.
• Μείωση τον εισαγωγικού συντελεστή φορολογίας εισοδήματος στο 9% και αύξηση του αφορολόγητου ορίου για κάθε παιδί.
• Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων πλήρους απασχόλησης κατά περίπου μια μονάδα βάσης.
• Μείωση τον φόρου εισοδήματος Νομικών Προσώπων από 28% στο 24% από τη χρήση τον 2019.
• Μείωση της φορολογίας των κερδών που θα διανεμηθούν το 2020 από 10% σε 5%.
• Αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές για τρία έτη και του φόρου υπεραξίας ακινήτων.
• Επιστροφή μέρους των δαπανών για ανακαινίσεις, ενεργειακή και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων που εξοφλούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, η οποία δεν θα επιφέρει επιπλέον δημοσιονομική επιβάρυνση στον Προϋπολογισμό του 2020.

Για να μην επηρεάσουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα οι προαναφερόμενες αναπτυξιακές και κοινωνικές πολιτικές το προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2020 ενσωματώνει και παρεμβάσεις βελτίωσης του δημοσιονομικού αποτελέσματος, αντιστοίχου ύψους. Αυτές αφορούν στα εξής:

• Δραστική αναπροσαρμογή των ορίων δαπανών τον Τακτικού Προϋπολογισμού με σκοπό τον περιορισμό της υποεκτέλεσης που παρουσιάστηκε τα προηγούμενα έτη και τη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου για την ελάφρυνση τον φορολογικό βάρους των πολιτών.
• Θεσμοθέτηση νέου Ειδικού Αποθεματικού για την εξυπηρέτηση των δαπανών αυξημένης αβεβαιότητας που αφορούν, κυρίως τους τομείς παιδείας, υγείας, κοινωνικής πρόνοιας, άμυνας και ασφάλειας των πολιτών. Το Ειδικό Αποθεματικό Θα χρησιμοποιείται για τη συστηματική ενίσχυση των Υπουργείων σε όλη τη διάρκεια του έτους.
• Αναδιαμόρφωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων με μεταφορά 250 εκατ. ευρώ από το εθνικό σκέλος στο συγχρηματοδοτούμενο, ενισχύοντας τα αναμενόμενα αναπτυξιακά οφέλη, λόγω του υψηλότερου πολλαπλασιαστή του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους, δημιουργώντας δημοσιονομικό όφελος περί τα 170 εκατ. ευρώ.
• Επισκόπηση δαπανών και εσόδων με σκοπό οι υπηρεσίες που παρέχουν οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης να έχουν μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα για τούς πολίτες. Ειδικότερα, η επισκόπηση δαπανών και εσόδων καλύπτει περισσότερες από 20 ειδικές δράσεις που αφορούν τομείς όπως η εισιτήριοδιαφυγή, η βελτιστοποίηση μεθόδων είσπραξης δημοτικών εσόδων, η εξοικονόμηση ενέργειας, η ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων, η αξιοποίηση δημόσιων κτιρίων κ.α. Επίσης βελτιώνεται η αποτελεσματικότητα των δαπανών και προγραμμάτων του ΟΑΕΔ.
• Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η μείωση της παραοικονομίας και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μειωθούν περαιτέρω τα φορολογικά βάρη στους πολίτες πού είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τούς. Η ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών είναι αποδεδειγμένα το πιο αποτελεσματικό μέτρο σε αυτή την κατεύθυνση. Για αυτά το σκοπό θεσμοθετείται αυξημένος συντελεστής 30% κατά τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.
• Η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών με βάση τις πραγματικές αξίες. Αυτή η παρέμβαση Θα δώσει τη δυνατότητα για περαιτέρω μείωση των βαρών στους πολίτες που κατέβαλαν δυσανάλογα υψηλούς φόρους ακίνητης περιουσίας.
• Η ενίσχυση των ελέγχων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων.