Στο επίκεντρο των θεσμών δικαστικό σύστημα και Κράτος Δικαίου
Πρόσθετο βάρος στα μεταμνημονιακά προαπαιτούμενα που σχετίζονται με το Κράτος Δικαίου και τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, αναμένεται να δώσουν οι θεσμοί κατά την τέταρτη αξιολόγηση ενισχυμένης εποπτείας που θα εκκινήσει στις 23 Σεπτεμβρίου.
Η Ελλάδα έχει αναλάβει ήδη από την δεύτερη μεταμνημονιακή αξιολόγηση συγκεκριμένες υποχρεώσεις στο μέτωπο της Δικαιοσύνης τις οποίες όμως δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει, κάτι για το οποίο εν πολλοίς ευθύνονται οι διπλές εκλογές.
Ωστόσο, οι θεσμοί αναμένεται να δώσουν μεγάλο βάρος στα εν λόγω προαπαιτούμενα, καθώς διεθνείς οργασμοί όπως ο ΟΟΣΑ, αλλά και προσωπικότητες διεθνούς κύρους, έχουν το τελευταίο διάστημα εμφανιστεί επικριτικοί για τη λειτουργία της Δικαιοσύνης στην Ελλάδα.
Σε αυτό συνέβαλε ο νέος Ποινικός Κώδικας που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ και οποίος μετέτρεψε από κακουργήματα σε πλημμελήματα σοβαρά οικονομικά εγκλήματα. Ακόμη, συνέβαλε η υπόθεση Novartis, αλλά και η εκκρεμούσα στα δικαστήρια υπόθεση του πρώην επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ Ανδρέα Γεωργίου. Δεν είναι τυχαίο πως γνωστοί οικονομολόγοι κάλεσαν τον Ντιντιέ Ρέιντερς, ο οποίος θα είναι ο νέος Επίτροπος αρμόδιος για το χαρτοφυλάκιο της Δικαιοσύνης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μεριμνήσει για την ελληνική κατάσταση.
Σε κάθε περίπτωση, οι θεσμοί σε αυτή την αξιολόγηση θα έχουν στο «μπλοκάκι» τους αρκετά θέματα που σχετίζονται με τη Δικαιοσύνη και το Κράτος Δικαίου.
Οι ελληνικές αρχές πρέπει να προχωρήσουν στο προπαρασκευαστικό στάδιο της δεύτερης φάσης του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων, το οποίο έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί έως τα μέσα του 2020. Στο πλαίσιο αυτό, αποτελεί ειδική δέσμευση η ολοκλήρωση της διαδικασίας υποβολής προσφορών για την ηλεκτρονική κατάθεση των δικογράφων στα δικαστήρια. Επιπλέον, πρέπει να προχωρήσει η εφαρμογή της ηλεκτρονικής κατάθεσης των δικαστικών εγγράφων (δικογράφων), που είναι ήδη διαθέσιμη σε διάφορα δικαστήρια, προκειμένου να διευκολυνθεί η πλήρης ανάπτυξή της.
Στον τομέα της καταπολέμησης της διαφθοράς, οι ελληνικές αρχές έχουν δεσμευθεί να καταβάλλουν προσπάθειες, σχετικά με τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, αλλά και να επιταχύνουν τις εργασίες για τη δημιουργία μηχανισμού συντονισμού για τις υποθέσεις διαφθοράς. Υπενθυμίζεται πως πέρυσι τον Ιούνιο 2018 η Γενική Γραμματεία για την Καταπολέμηση της διαφθοράς κατήρτισε το επικαιροποιημένο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς 2018-2021. Εκεί προβλεπόταν η δημιουργία ενός μηχανισμού παρακολούθησης της δικαστικής εξέλιξης σημαντικών οικονομικών εγκλημάτων, ιδίως υποθέσεων διαφθοράς και νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες Στόχος της δράσης ήταν η καθιέρωση ενός αξιόπιστου τρόπου καταγραφής και παρακολούθησης της διαδικασίας δίωξης και επιβολής κυρώσεων σε αυτά τα εγκλήματα. Ωστόσο, η συγκεκριμένη δράση κάλυψε υποθέσεις έως το Σεπτέμβριο του 2018 και εν συνεχεία ο μηχανισμός παρακολούθησης ατρόφησε, κάτι που ήδη από το Μάιο έχουν επισημάνει οι θεσμοί.
Παράλληλα, οι θεσμοί παρακολουθούν τις εξελίξεις σε σχέση με τις νομικές διαδικασίες κατά των μελών του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων του ΤΑΙΠΕΔ και του πρώην προέδρου και ανώτερων στελεχών της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ). Στην υπόθεση κατά του πρώην προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ, Ανδρέα Γεωργίου, σχετικά με κατηγορίες που αφορούσαν δημοσιονομικά στατιστικά στοιχεία, το Εφετείο Αθηνών εξέδωσε απόφαση υπέρ του, η οποία δημοσιεύτηκε στις 8 Μαρτίου 2019. Δεδομένου ότι ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου δεν άσκησε αναίρεση, η απόφαση έχει νομική ισχύ και η υπόθεση σχετικά με το υπερβολικό έλλειμμα έχει απορριφθεί αμετάκλητα. Όσον αφορά σε άλλες εκκρεμείς υποθέσεις, η εκδίκαση της έφεσης που άσκησε ο κ. Γεωργίου στην αγωγή για συκοφαντική δυσφήμηση έχει προγραμματιστεί για να εκδικαστεί αύριο Πέμπτη.