Πώς και γιατί ναυάγησε ο διαγωνισμός για την πώληση των ΕΛΠΕ

Όπως έκανε χθες γνωστό μετά τις έξι το απόγευμα το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων: «Για λόγους που αφορούν τους ίδιους τους υποψήφιους επενδυτές και πρόσφατες εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον οι οποίες επηρεάζουν τις κοινοπραξίες, δεν κατατέθηκαν δεσμευτικές προσφορές από τα επενδυτικά σχήματα που συμμετείχαν στη β’ φάση του διαγωνισμού για την απόκτηση 50,1% του μετοχικού κεφαλαίου των Ελληνικών Πετρελαίων (από κοινού πώληση από το ΤΑΙΠΕΔ και την Paneuropean Oil and Industrial Holdings SΑ)».

Τα δύο υποψήφια κοινοπρακτικά σχήματα ήταν από τη μία πλευρά η ελβετικών συμφερόντων Glencore με το αμερικανικό επενδυτικό κεφάλαιο Carlyle και από την άλλη η ολλανδική Vitol με την κρατική πετρελαϊκή εταιρεία της Αλγερίας Sonatrach. Αρμόδιες πηγές, που παρακολούθησαν από κοντά τις διαδικασίες του διαγωνισμού και τις διαπραγματεύσεις των διεκδικητών με την ελληνική πλευρά, αποδίδουν και στις δύο κοινοπραξίες διαφωνία σε σχέση με όρους της σύμβασης αγοραπωλησίας μετοχών που είχαν να κάνουν με την εμπορική διαχείριση των πετρελαιοειδών προϊόντων.

Αναφορικά με το δεύτερο επενδυτικό σχήμα, οι ίδιοι κύκλοι σημειώνουν πως «τα τελευταία γεγονότα στην Αλγερία με το λεγόμενο “βελούδινο πραξικόπημα” δεν επέτρεψαν τη συμμετοχή της Sonatrach και άρα και της Vitol στον διαγωνισμό». Πάντως, κύκλοι του ΤΑΙΠΕΔ υπογραμμίζουν ότι στους συμβατικούς όρους για τη μεταβίβαση των μετοχών είχε ληφθεί υπόψη η διασφάλιση κρίσιμων ζητημάτων που είχαν να κάνουν με την άσκηση δικαιωμάτων βέτο σε στρατηγικής σημασίας θέματα, τη μη μεταφορά της έδρας των ΕΛΠΕ, τη συνέχιση της λειτουργίας των διυλιστηρίων, αλλά ακόμη και της εκπροσώπησης των μετόχων της μειοψηφίας στο διοικητικό συμβούλιο.

Η διαγωνιστική διαδικασία των Ελληνικών Πετρελαίων ξεκίνησε σχεδόν πριν από έναν χρόνο, όταν τον Ταμείο δημοσίευσε την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Εμφανίστηκαν πέντε επενδυτικά σχήματα, με τις Glencore και Vitol να προκρίνονται για τη δεύτερη φάση του διαγωνισμού. Δύο μεγάλα εμπόδια τρέναραν την πώληση. Το πρώτο ήταν η διχογνωμία, πέρυσι το φθινόπωρο, ανάμεσα σε ΤΑΙΠΕΔ και Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για το αν θα έπρεπε της πώλησης να ακολουθήσει και η διαδικασία υποβολής δημόσιας πρότασης των μετόχων, καθώς και η αλλαγή της στάσης του Δημοσίου που θέλησε την αύξηση του ποσοστού ελέγχου της θυγατρικής των ΕΛΠΕ για τις παραχωρήσεις δικαιωμάτων έρευνας υδρογονανθράκων. Περί τον περασμένο Δεκέμβριο οι δύο προαναφερόμενοι επενδυτές συνέπραξαν με την Carlyle και Sonatrach αντίστοιχα. Έπειτα ακολούθησαν διαπραγματεύσεις της ελληνικής πλευράς με τα κοινοπρακτικά σχήματα για τους όρους της σύμβασης μεταβίβασης των μετοχών.

Αναφορικά με το τι μέλλει γενέσθαι με την αποκρατικοποίηση των ΕΛΠΕ, μια και πρόκειται και για δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης έναντι των εταίρων της, οι ίδιες πηγές παραπέμπουν σε αποφάσεις των δύο μετόχων, δηλαδή του Εληνικού Δημοσίου και της Paneuropean Oil and Industrial Holdings. Οι δύο πλευρές θα αποτιμήσουν τις εξελίξεις και τα γεγονότα και αναλόγως θα αποφασίσουν, με όλα τα ενδεχόμενα να είναι ανοικτά. Οι ίδιοι κύκλοι θεωρούν δεδομένο ότι θα απαιτηθεί και συνεννόηση ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και τους θεσμούς. Πάντως, η πώληση του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών των Ελληνικών Πετρελαίων ήταν εκ των εμβληματικών αποκρατικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ. Πρέπει να σημειωθεί δε πως ίσως είναι και η μοναδική περίπτωση κατά την οποία δεν προσήλθαν στην τελική φάση τέτοιας πώλησης οι υποψήφιοι επενδυτές.