Οδηγός φορολογικών δηλώσεων: Οι αλλαγές, οι παγίδες και οι κωδικοί για μείωση φόρου

Ωστόσο και φέτος, όπως και τις υπόλοιπες χρονιές, η υποβολή της φορολογικής δήλωσης κρύβει παγίδες ενώ υπάρχουν και ορισμένες βασικές πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι.

Οδηγός για τις φορολογικές δηλώσεις

• Η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων φυσικών προσώπων λήγει στις 30 Ιουνίου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποκλείεται το ενδεχόμενο να δοθεί κάποια παράταση.
• Εκτός από τη βασική φόρμα της φορολογικής δήλωσης Ε1, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να υποβάλουν και δύο συνοδευτικά έντυπα -δηλαδή την αναλυτική κατάσταση ενοικίων Ε2 και τα πληροφοριακά στοιχεία επιχειρηματικής δραστηριότητας Ε3.
• Ο φόρος εισοδήματος θα πρέπει να πληρωθεί σε τρεις διμηνιαίες δόσεις (Ιούλιο, Σεπτέμβριο και Νοέμβριο).
• Τα έγγαμα ζευγάρια υποβάλλουν κοινή φορολογική δήλωση, εφόσον φυσικά κάποιος από τους συζύγους δεν έχει δηλώσει πως επιθυμεί να ξεχωριστή υποβολή.
• Φέτος κάθε σύζυγος θα λάβει ξεχωριστό εκκαθαριστικό σημείωμα και θα εισπράξει τη δική του επιστροφή φόρου. Αυτό σημαίνει πως δεν θα γίνει συμψηφισμός μεταξύ του φόρου ή της επιστροφής κάθε συζύγου.
• Η υποβολή της φορολογικής δήλωσης γίνεται μόνο ηλεκτρονικά, μέσω Taxisnet. Η χειρόγραφη υποβολή επιτρέπεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Οι αλλαγές στο Ε1

Φέτος υπάρχουν και επτά σημαντικές αλλαγές στο βασικό έντυπο E1 της φορολογικής δήλωσης:

1) Στο κάτω μέρος του πίνακα 1, στην 1η σελίδα του εντύπου, όπου αναγράφονται τα στοιχεία του φορολογούμενου, προστέθηκε νέα ένδειξη για όσους συζύγους έχουν επιλέξει την υποβολή χωριστών δηλώσεων. Δίπλα από την φράση «χωριστή δήλωση συζύγων», ο σύζυγος που έχει εκδηλώσει την επιθυμία να υποβάλει χωριστή δήλωση πρέπει να κάνει κλικ πάνω στη λέξη «ΝΑΙ» και στη συνέχεια να αναγράψει τον ΑΦΜ του άλλου συζύγου.
2) Από τον πίνακα 2 της 1ης σελίδας, όπου δηλώνονται διάφορα πληροφοριακά στοιχεία, απαλείφθηκε η παράγραφος που περιείχε την ερώτηση «Εμπίπτετε στις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 73 του ν. 3842/2010;».
3) Από τον πίνακα 4Α στον οποίο δηλώνονται τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις απαλείφθηκαν οι παράγραφοι και οι κωδικοί όπου προσυμπληρώνονταν από την ΑΑΔΕ οι φόροι που αναλογούν στα συγκεκριμένα εισοδήματα.
4) Στον πίνακα 4Γ2, όπου δηλώνεται το εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, προστέθηκε παράγραφος 13 και οι κωδικοί 607-608, στους οποίους πρέπει να αναγραφεί ο φόρος που προσδιορίστηκε με τις διατάξεις του άρθρου 5 του ν.δ. 1146/1972.
5) Στον πίνακα 5, στην παράγραφο 2δ, στην 3η σελίδα, όπου δηλώνονται τα ποσά των τεκμηρίων απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, προστέθηκε νέα ένδειξη για να δηλωθούν τα ποσά δαπάνης για τα ασφαλιστικά επενδυτικά συμβόλαια, τα οποία θεωρούνται πλέον τεκμήρια.
6) Στον πίνακα 6 στην 4η σελίδα προστέθηκε νέα παράγραφος 17 και οι κωδικοί 435-436, όπου πρέπει να αναγραφούν τα μη εισαχθέντα μερίσματα πλοιοκτητριών εταιρειών του ν. 27/1975.
7) Από τον πίνακα 7 της 4ης σελίδας, όπου αναγράφονται τα ποσά των δαπανών που αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα ή από τον φόρο, τροποποιήθηκαν οι ενδείξεις στις οποίες αναγράφεται το ποσό της επένδυσης για κινηματογραφικές ταινίες.

Οι κωδικοί για μείωση φόρου

Την ίδια ώρα, οι φορολογούμενοι πρέπει να γνωρίζουν πως με συγκεκριμένες κινήσεις έχουν τη δυνατότητα να «ξεφουσκώσουν» τον λογαριασμό της εφορίας, να αποφύγουν παγίδες και να γλιτώσουν έξτρα φόρους.

Οι κωδικοί που οδηγούν – ανά περίπτωση- σε μείωση φόρου είναι οι εξής:

• Αφορολόγητο χωρίς αποδείξεις (κωδικοί 023-024). Συμπληρώνονται από τους φορολογουμένους που εξαιρούνται από την προσκόμιση αποδείξεων για τη διατήρηση της έκπτωσης φόρου 1.900 - 2.100 ευρώ και συνεπώς έχουν τη μείωση φόρου, ακόμη κι αν δεν έχουν συγκεντρώσει αποδείξεις για δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών. Σημειώστε «Χ» πάνω στη λέξη «ΝΑΙ» εάν ο ίδιος ή και η σύζυγός σας ή και το άλλο μέλος του συμφώνου συμβίωσης είστε υπάλληλος του υπουργείου Εξωτερικών, ή στρατιωτικός που υπηρετείτε στην αλλοδαπή ή υπηρετείτε στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο ίδιος κωδικός αφορά και όσους διαμένουν σε οίκο ευγηρίας ή σε ψυχιατρικό κατάστημα ή είναι φυλακισμένοι.
  • Φορολογούμενοι με ανείσπρακτα ενοίκια (κωδικοί 125-126). Ενοίκια που δεν εισπράχθηκαν το 2018 απαλλάσσονται από τον φόρο εφόσον οι ιδιοκτήτες των ακινήτων έχουν ασκήσει αγωγή κατά του ενοικιαστή που δεν καταβάλλει εγκαίρως τα οφειλόμενα ενοίκια. Πριν από την υποβολή της δήλωσης, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να επισκεφθούν την Εφορία τους για να καταθέσουν φωτοαντίγραφο διαταγών πληρωμής, δικαστικών αποφάσεων ή αγωγών έξωσης.
  • Δαπάνες με πλαστικό χρήμα (κωδικοί 049-050). Συμπληρώνοντας τους συγκεκριμένους κωδικούς, μισθωτοί, συνταξιούχοι και αγρότες κερδίζουν την έκπτωση φόρου 1.900 – 2.100 ευρώ που οδηγεί σε έμμεσο αφορολόγητο όριο. Αρκεί να έχουν συμπληρώσει το απαραίτητο ποσό δαπανών ανάλογα με το εισόδημά τους.
  • Ανάλωση κεφαλαίου (κωδικοί 787-788). Είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος κάλυψης τεκμηρίων. Εισοδήματα και έσοδα που αποκτήθηκαν τα έτη προ του 2018, δεν ξοδεύτηκαν έως τις 31/12/2017 και αναλώθηκαν εντός του 2018. Πρόκειται για τη μέθοδο κάλυψης τεκμηρίων μέσω «ανάλωσης κεφαλαίου παρελθόντων ετών». Με την «ανάλωση κεφαλαίου», οι φορολογούμενοι μπορούν να καλύψουν την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενοι εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη και πριν από 10, 20 ή 30 χρόνια. Με τον τρόπο αυτό θα γλιτώσουν από έξτρα φόρο.
  • Δάνεια, δωρεές, γονικές παροχές χρηματικών ποσών, ποσά από πώληση ή πλειστηριασμό ακινήτων, κοινωνικό μέρισμα, κέρδη από λαχεία (κωδικοί 781-782). Αποτελούν τα βασικότερα όπλα στη μάχη των τεκμηρίων αρκεί να υπάρχουν τα σχετικά παραστατικά και να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, γιατί σε διαφορετική περίπτωση ο φορολογούμενος μπορεί να βρεθεί μπλεγμένος.
  • Κενές κατοικίες. Εξαιρούνται από το τεκμήριο διαβίωσης οι κενές κατοικίες οι οποίες δηλώνονται στο έντυπο Ε2. Ωστόσο, για τις κατοικίες που παραμένουν κενές για διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών, απαιτείται ο φορολογούμενος να έχει φωτοαντίγραφα λογαριασμών της ΔΕΗ ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο (π.χ. λογαριασμοί ύδρευσης, κοινοχρήστων) από το οποίο να αποδεικνύεται ότι το ακίνητο ήταν κενό για όλο το υπόψη διάστημα.
  • Δωρεάν παραχώρηση κατοικίας. Απαλλάσσεται από τον φόρο το τεκμαρτό εισόδημα που αφορά δωρεάν παραχώρηση κατοικίας μέχρι 200 τ.μ. προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως κύρια κατοικία προς ανιόντες ή κατιόντες συγγενείς (παππούδες, παιδιά, εγγόνια και αντιστρόφως). Για παράδειγμα, δεν υπολογίζεται τεκμαρτό εισόδημα και απαλλάσσεται του φόρου η κατοικία 100 τ.μ. που παραχωρεί ο πατέρας στην κόρη του.
  • Φιλοξενούμενοι (κωδικοί 091- 095). Γλιτώνουν από το τεκμήριο κατοικίας οι φορολογούμενοι που δηλώνουν ότι φιλοξενούνται από συγγενείς ή φίλους.
  • Άτομα με αναπηρία από 67% και άνω (κωδικοί 001-002). Δικαιούνται μείωση φόρου 200 ευρώ.
  • Αγρότες - επιχειρηματίες ασφαλισμένοι στον ΕΦΚΑ (ΟΓΑ) (κωδικοί 021-022). Κερδίζουν έκπτωση φόρου 1.900 – 2.100 ευρώ, η οποία υπολογίζεται επί του φόρου του αγροτικού εισοδήματος.
  • Επαγγελματίες αγρότες (κωδικοί 037-038). Ο κωδικός αυτός είναι προσυμπληρωμένος με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Οι κατ΄ επάγγελμα αγρότες δικαιούται το αφορολόγητο όριο των μισθωτών και συνταξιούχων το οποίο εξασφαλίζουν με δαπάνες που έγιναν με πλαστικό χρήμα.
  • Νέοι φορολογούμενοι με εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα (κωδικοί 327-328). Το ποσό της προκαταβολής φόρου περιορίζεται στο 50% και δεν βεβαιώνεται προκαταβολή φόρου μέχρι 30 ευρώ.
  • Νέοι επαγγελματίες (κωδικοί 017- 018). Όσοι έχουν κάνει έναρξη για πρώτη φορά από 1/1/2016 και μετά απαλλάσσονται από το τέλος επιτηδεύματος. Οι φορολογούμενοι κερδίζουν φόρο τουλάχιστον 650 ευρώ. Η απαλλαγή παρέχεται για πέντε χρόνια από την πρώτη έναρξη εργασιών.
  • Μισθωτοί με μπλοκάκι (κωδικοί 019-020). Θα φορολογηθούν με την κλίμακα των μισθωτών - συνταξιούχων και θα δικαιούνται την έκπτωση φόρου 1.900 - 2.100 ευρώ που οδηγεί σε έμμεσο αφορολόγητο. Για να θεωρηθεί ο φορολογούμενος μισθωτός θα πρέπει να έχει σύμβαση με φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που δεν υπερβαίνουν τα τρία ή, εφόσον υπερβαίνουν τα τρία, ποσοστό 75% του ακαθάριστου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα προέρχεται από έναν που λαμβάνουν τις υπηρεσίες «και εφόσον δεν έχει την εμπορική ιδιότητα, ούτε διατηρεί επαγγελματική εγκατάσταση που είναι διαφορετική από την κατοικία του».
  • Έμποροι 62 ετών (κωδικοί 027- 028). Εξαιρούνται από το τέλος επιτηδεύματος όσοι ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα με ιδιότητα εμπορική και γεννήθηκαν μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1956. Το μέτρο ισχύει για επιτηδευματίες που απέχουν τρία χρόνια από τη συνταξιοδότησή τους. Ως έτος ηλικίας συνταξιοδότησης θεωρείται το 65ο.
  • Συνταξιούχοι 65 ετών και άνω (κωδικοί 013-014). Κερδίζουν έκπτωση 30% στα τεκμήρια διαβίωσης για κατοικίες, αυτοκίνητα κ.λπ. Το μέτρο ισχύει για όσους γεννήθηκαν μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1953. Με δεδομένη τη μείωση του εισοδήματος των συνταξιούχων τα τελευταία χρόνια, μπορεί η ηλικία και μόνο να αποδειχθεί χρήσιμη.