Κρατικές ενισχύσεις στις τράπεζες: Ελλάδα, Κύπρος, Ιταλία και DG COMP στο «στόχαστρο»

Αυτή η φειδώ σχετίζεται με το γεγονός πως το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο έχει ξεκινήσει έλεγχο με αντικείμενο το κατά πόσο ήταν ορθή η παρακολούθηση από την Κομισιόν της δημόσιας στήριξης που χορηγήθηκε στον χρηματοπιστωτικό τομέα της ΕΕ τα τελευταία έτη. Καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θέτει και επιβάλλει τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων, στο πλαίσιο του ελέγχου θα αξιολογηθεί τόσο ο σχεδιασμός όσο και η εκτέλεση του ελέγχου εκ μέρους της.

Σύμφωνα με πληροφορίες του CNN Greece στο στόχαστρο των ελεγκτών είναι οι υποθέσεις της Ιταλίας, της Ελλάδος και της Κύπρου.

Οι ελεγκτές εξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διασφαλίσει ότι οι ενισχύσεις που παρασχέθηκαν στις τράπεζες των χωρών αυτών είχαν εξαιρετικό χαρακτήρα και ότι περιορίσθηκαν στις απολύτως αναγκαίες, ενώ αξιολογούν επίσης την καταλληλότητα και την αποτελεσματικότητα των εφαρμοζόμενων διαδικασιών για τον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων.

Μεταξύ του 2008 και του 2017, η ΕΕ ενέκρινε ενισχύσεις για τον χρηματοπιστωτικό τομέα συνολικού ύψους 1,459 τρισ. ευρώ για κεφαλαιακή ενίσχυση, και επιπλέον 3,65 τρισ. ευρώ για ενίσχυση ρευστότητας. Δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα για τον έλεγχο των εν λόγω κρατικών ενισχύσεων, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο διερευνά τις ελεγκτικές δραστηριότητες σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, αρχής γενομένης από την έκδοση της νέας ανακοίνωσης για τον τραπεζικό τομέα (από το 2013).

Πρέπει να σημειωθεί πως οι κρατικές ενισχύσεις (δηλαδή η δημόσια χρηματοπιστωτική στήριξη) απαγορεύονται βάσει του δικαίου της ΕΕ, επειδή στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά. Βάσει, όμως, των κοινοτικών κανόνων η κρατική παρέμβαση μπορεί να κριθεί αναγκαία και να επιτραπεί υπό ορισμένες ειδικές περιστάσεις, όπως η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.

Στη βάση του προγράμματος που έχουν θέσει οι ελεγκτές θα εξετάσουν κατά πόσον η Επιτροπή διαθέτει τα κατάλληλα εργαλεία και πόρους για τον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων, συμπεριλαμβανομένων αυστηρών εσωτερικών ελέγχων, κατά πόσον οι ισχύοντες κανόνες και διαδικασίες σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις επιτρέπουν τον εντοπισμό και τον έλεγχο των κρατικών ενισχύσεων προς τις τράπεζες, διατηρώντας, παράλληλα, τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στο ελάχιστο αναγκαίο επίπεδο, αλλά και το κατά πόσον η Κομισιόν επαληθεύει ότι επιτυγχάνονται πράγματι τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.

Να σημειωθεί πως η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της ΕΕ έχει εγκρίνει καθολικά την μεγάλη κρατική ενίσχυση που δέχθηκαν οι ελληνικές τράπεζες τα τελευταία χρόνια. Οι Έλληνες φορολογούμενοι διέσωσαν τις τράπεζες άμεσα με 46 δισ. ευρώ φρέσκου χρήματος και έμμεσα με 16 δισ. ευρώ αναβαλλομένης φορολογίας, ωστόσο σήμερα μόλις ένα μικρό ποσό των χρημάτων αυτών είναι ανακτήσιμο, κάτι για το οποίο έχει ευθύνη και η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της ΕΕ.