Στο μικροσκόπιο της ΕΛΤΕ όλες οι Επιτροπές Ελέγχου των εισηγμένων εταιρειών

Η υπόθεση της Folli Follie ανέδειξε πολλά ζητήματα πλημμελούς ελέγχου και έθεσε σε συναγερμό το Διοικητικό Συμβούλιο της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων, στο οποίο συμμετέχουν εκπρόσωποι του υπουργείου Οικονομικών, της Τράπεζας της Ελλάδος και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.

Στη βάση αυτή εστάλη προσφάτως ειδικό ερωτηματολόγιο προς τις Επιτροπές Ελέγχου Οντοτήτων Δημοσίου Συμφέροντος (ΟΔΣ), ώστε να διαπιστωθεί εάν συμμορφώνονται με νέο θεσμικό πλαίσιο που αφενός ενισχύει τον ρόλο και τις αρμοδιότητες τους, αφετέρου διευρύνει και τις ευθύνες τους.

Το ερωτηματολόγιο της ΕΛΤΕ συντάχθηκε από την Επιτροπή Ευρωπαϊκών Φορέων Εποπτείας Ελεγκτών (ΕΕΦΕΕ) – Committee of European Authority Oversight Boards (CEAOB), με πρωτοβουλία του Αντιπρόεδρου της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων Παναγιώτη Γιαννόπουλου και περιλαμβάνει αναφορές τόσο στο ευρωπαϊκό όσο και στο εθνικό θεσμικό πλαίσιο, καθώς επίσης και σχετικές οδηγίες για τη συμπλήρωση του και τη χρονική περίοδο αναφοράς.

Στο Ελληνικό λογιστικό δίκαιο ως Οντότητες Δημόσιου Συμφέροντος ορίζονται εκείνες που υπόκεινται στον Ελληνικό νόμο και των οποίων οι μετοχές ή άλλες κινητές αξίες είναι εισηγμένες σε οργανωμένη αγορά κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ακόμη περιλαμβάνονται οι ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές επιχειρήσεις, οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις που καθορίζονται από τη νομοθεσία ως δημόσιου συμφέροντος, κ.α..

Με μία ευρεία προσέγγιση του όρου, ως «οντότητες του δημόσιου συμφέροντος» νοούνται οι οντότητες εκείνες που λόγω του μεγέθους τους, της φύσης των δραστηριοτήτων τους ή λόγω της διαπραγμάτευσης των κινητών αξιών (μετοχές ή ομολογίες) που έχουν εκδώσει σε οργανωμένα χρηματιστήρια, ενδιαφέρουν ιδιαίτερα την εθνική ή τη διεθνή επιχειρηματική κοινότητα αλλά και την κοινωνία συνολικά.

Το άρθρο 44 του ν. 4449/2017 προβλέπεται ότι κάθε οντότητα δημόσιου συμφέροντος διαθέτει Επιτροπή Ελέγχου η οποία αποτελείται από τρία τουλάχιστον μέλη. Όσον αφορά στα προσόντα και την καταλληλότητα των μελών των Επιτροπών Ελέγχου με το νέο νομικό πλαίσιο απαιτείται από αυτά να διαθέτουν στο σύνολό τους επαρκή γνώση στον τομέα στον οποίο δραστηριοποιείται η ελεγχόμενη οντότητα. Η παρ. 1 του άρθρου 44 του ν. 4449/2017 προβλέπει ότι ένα τουλάχιστον μέλος της επιτροπής ελέγχου πρέπει να είναι ορκωτός ελεγκτής λογιστής σε αναστολή ή συνταξιούχος ή διαθέτει επαρκή γνώση στην ελεγκτική και λογιστική.

Περαιτέρω, τα μέλη των Επιτροπών ελέγχου πρέπει να είναι στην πλειονότητά τους ανεξάρτητα από την ελεγχόμενη οντότητα. Σχέση εξάρτησης υπάρχει όταν: α) διατηρείται επιχειρηματική ή άλλη επαγγελματική σχέση με την εταιρεία ή με συνδεδεμένη με αυτή επιχείρηση, η οποία σχέση από τη φύση της επηρεάζει την επιχειρηματική της δραστηριότητα, όταν ιδίως είναι σημαντικός προμηθευτής ή πελάτης της εταιρείας, β) είναι πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου ή διευθυντικό στέλεχος της εταιρείας, ή διατηρεί σχέση εξαρτημένης εργασίας ή έμμισθης εντολής με την εταιρεία ή τις συνδεδεμένες με αυτή επιχειρήσεις, γ) έχει συγγένεια μέχρι δεύτερου βαθμού ή είναι σύζυγος εκτελεστικού μέλους του διοικητικού συμβουλίου ή διευθυντικού στελέχους ή μετόχου που συγκεντρώνει την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας ή συνδεδεμένης με αυτήν επιχείρησης και δ) έχει διορισθεί σύμφωνα με το άρθρο 18, παρ. 3 του κ.ν. 2190/1920.

Ενδεικτικά μεταξύ των νέων αρμοδιοτήτων των Επιτροπών Ελέγχου είναι:

• Η ενημέρωση του διοικητικού συμβουλίου της ελεγχόμενης οντότητας για το αποτέλεσμα του υποχρεωτικού ελέγχου και την επεξήγηση για το πώς συνέβαλε ο υποχρεωτικός έλεγχος στην ακεραιότητα της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης και για το ποιος ήταν ο ρόλος της επιτροπής ελέγχου στην εν λόγω διαδικασία.
• Η παρακολούθηση της διαδικασίας χρηματοοικονομικής πληροφόρησης και η υποβολή συστάσεων ή προτάσεων για την εξασφάλιση της ακεραιότητάς της.
• Η παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων του εσωτερικού ελέγχου, διασφάλισης της ποιότητας και διαχείρισης κινδύνων της επιχείρησης και, κατά περίπτωση του τμήματος εσωτερικού ελέγχου όσον αφορά στην χρηματοοικονομική πληροφόρηση της ελεγχόμενης οντότητας, χωρίς να παραβιάζει την ανεξαρτησία της οντότητας αυτής.
• Η παρακολούθηση του υποχρεωτικού ελέγχου των ετήσιων και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων.
• Η επισκόπηση και παρακολούθηση από την επιτροπή ελέγχου της ανεξαρτησίας των ορκωτών ελεγκτών λογιστών ή των ελεγκτικών εταιρειών.
• Η ευθύνη της Επιτροπής ελέγχου για τη διαδικασία επιλογής ορκωτών ελεγκτών λογιστών ή ελεγκτικών εταιρειών.

Από τα παραπάνω προκύπτει πως εάν η Folli Follie εναρμονιζόταν με το γράμμα του νόμου σε καμία περίπτωση δεν θα είχε βρεθεί με πρόεδρο της Επιτροπής Ελέγχου τον Ζαχαρία Μαντζαβίνο, πεθερό του CEO της εταιρείας Τζώρτζη Κουτσολιούτσου!