Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης και ESM τα «όπλα» της ευρωζώνης για τραπεζικές διασώσεις
Στο συμπέρασμα ότι η προβληματική σύνδεση μεταξύ των τραπεζών και των κρατών της ευρωζώνης που χρειάσθηκαν διάσωση, όπως η Ελλάδα, δεν λύθηκε ούτε κόπηκε, αλλά υποκαταστάθηκε από μια νέα σχέση στην οποία προστέθηκε και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) προχωρούν αναλυτές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Σύμφωνα με τη σχετική έκθεση της ΕΚΤ ο εγχώριος τραπεζικός κίνδυνος μπορεί να αποδυναμώσει τα δημόσια οικονομικά μιας χώρας σε περίπτωση που οι προβληματικές τράπεζες χρειάζονται κρατική στήριξη, ενώ ο κίνδυνος χώρας μπορεί να αποδυναμώσει τους τραπεζικούς ισολογισμούς, μέσω των κρατικών ομολόγων που κατέχουν τα πιστωτικά ιδρύματα.
Κατά την έκθεση, ο κίνδυνος του τραπεζικού τομέα σε χώρες που δέχθηκαν έντονη πίεση κατά την κρίση δεν απορροφήθηκε από το δημόσιο χρέος τους, αλλά ως επί το πλείστον μεταφέρθηκε σε άλλα κράτη της ζώνης του ευρώ, κυρίως μέσω του ESM.
Χρησιμοποιώντας στοιχεία για τη ζώνη του ευρώ μεταξύ 2003 και 2013, τεκμηρίωσαν ότι ο δεσμός μεταξύ τραπεζών και του κρατικού χρέους ήταν τυπικά αυστηρότερος, όσο μεγαλύτερο ήταν το πακέτο διάσωσης του τραπεζικού τομέα. Όμως, στις Ιρλανδία, Ελλάδα και Πορτογαλία, αυτός ο δεσμός διακόπηκε επειδή ο τραπεζικός κίνδυνος μεταφέρθηκε, τουλάχιστον εν μέρει, σε άλλα κράτη.
«Τέτοιοι διασυνοριακοί μηχανισμοί κατανομής κινδύνου επιτρέπουν την ασφαλιστική κάλυψη έναντι ιδιοσυγκρασιακών κραδασμών σε χαμηλό κόστος και με τον τρόπο αυτό η ευρωζώνη ως σύνολο είναι πιο ανθεκτική», αναφέρεται στην έκθεση.
Στην έκθεση σημειώνεται πως εάν προχωρήσει η τραπεζική ενοποίηση στη ζώνη του ευρώ και υπάρξει πρόοδος στην ένωση των κεφαλαιαγορών μια μεγαλύτερη κατανομή του κινδύνου στον ιδιωτικό τομέα θα μπορεί να επιτευχθεί μέσω κοινών συστημάτων στήριξης.
Ένα τέτοιο σύστημα είναι το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης (Single Resolution Fund - SRF) που χρηματοδοτείται από συνεισφορές των τραπεζών και το οποίο θα μπορούσε να συμβάλει στη μετατόπιση της εξάρτησης για στήριξη από τον δημόσιο τομέα στον ιδιωτικό τομέα (δηλαδή στους μετόχους των τραπεζών).
Σκοπός του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης είναι να εξασφαλίσει την εύτακτη εξυγίανση των προβληματικών τραπεζών, με το ελάχιστο δυνατό κόστος για τους φορολογουμένους και την πραγματική οικονομία. Σύμφωνα με τα σημερινά σχέδια, ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης θα πρέπει να έχει ένα μέγεθος περίπου 55 δισ. ευρώ το 2022.