Υπό αξιολόγηση η Ελλάδα για το πώς καταπολεμά το ξέπλυμα χρήματος

Την τρέχουσα εβδομάδα αναμένεται να βρεθεί στην Αθήνα κλιμάκιο αξιολογητών της Ομάδας Χρηματοοικονομικής Δράσης (Financial Action Task Force - FATF) προκειμένου να βαθμολογήσει την Ελλάδα στην αντιμετωπίσιμη του ξεπλύματος χρήματος.

Η FATF είναι μία ανεξάρτητη μονάδα που συγκροτήθηκε το 1989 και εξυπηρετείται γραμματειακά από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Είναι ο φορέας από τον οποίον προέρχονται οι κανόνες του διεθνούς δικαίου για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.

Σκοπός της FATF, είναι αφενός η καθιέρωση διεθνών προτύπων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και την καταστολή της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, αφετέρου η εφαρμογή των προτύπων από τα κράτη –μέλη. Στη βάση αυτή η FATF ελέγχει και αξιολογεί την εφαρμογή των προτύπων σε διεθνές επίπεδο και κατατάσσει τις χώρες ανάλογα με τις επιδόσεις τους.

Η τελευταία φορά που η χώρα μας είχε αξιολογηθεί από την Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης ήταν τον Ιούνιο του 2007. Να σημειωθεί δε πως από το 2011 η Ελλάδα είναι στην «πρώτη κατηγορία» της FATF, δεδομένου ότι εφαρμόζει τα διεθνή πρότυπα της με συνέπεια και καταγράφει θετικές επιδόσεις στην καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.

Αν και η εφετινή αξιολόγηση θα είναι εξαιρετικά απαιτητική -γίνεται επί αμερικανικής προεδρίας- στόχος της κυβέρνησης είναι να διατηρηθεί η Ελλάδα στην πρώτη ταχύτητα των χωρών που έχουν ορθές διαδικασίες και δομές για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος.

Ήδη η ελληνική κυβέρνηση έχει τους τελευταίους μήνες αναβαθμίσει το νομοθετικό οπλοστάσιο της χώρας μας για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος εναρμονίζοντας το με το ευρωπαϊκό. Παράλληλα, γίνονται προσπάθειες ώστε να βελτιωθεί και η λειτουργία των εποπτικών Αρχών και της Δικαιοσύνης σε σχέση με την πάταξη των σχετικών υποθέσεων.

Στη βάση αυτή, στην τρέχουσα αξιολόγηση η Γενική Γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών Έλενα Παπαδοπούλου και η Επιτροπή Στρατηγικής για την αντιμετώπιση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, θα παρουσιάσουν στους αξιολογητές της FATF το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων που έχει ήδη δημιουργηθεί πιλοτικά στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και το οποίο θα λειτουργήσει από τα τέλη Ιανουαρίου 2019.

Σύμφωνα με το ν. 4557/2018, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ από τις 30 Ιουλίου 2018, όλα τα νομικά πρόσωπα με έδρα στην Ελλάδα υποχρεούνται πλέον να συλλέγουν και να φυλάσσουν επαρκείς, ακριβείς και επίκαιρες πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους τους. Ως «πραγματικοί δικαιούχοι» ορίζονται τόσο τα φυσικά πρόσωπα στα οποία ανήκει ή τα οποία ελέγχουν έναν πελάτη (νομικό πρόσωπο ή νομικό μόρφωμα), μέσω άμεσης ή έμμεσης κατοχής ή ελέγχου ικανού ποσοστού μετοχών (το οποίο ορίζεται σε 25% και άνω σε μη εισηγμένη εταιρεία) ή με άλλα μέσα, όσο και κάθε φυσικό πρόσωπο για λογαριασμό του οποίου διενεργείται μια συναλλαγή ή δραστηριότητα.

Οι πληροφορίες για τους πραγματικούς δικαιούχους θα τηρούνται σε ειδικό μητρώο στην έδρα των νομικών προσώπων και θα καταχωρίζονται μέσω της πλατφόρμας Taxisnet στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων του υπουργείου Οικονομικών μέσα σε 60 ημέρες από την ημερομηνία που το Κεντρικό Μητρώο θα τεθεί σε λειτουργία, ήτοι το αργότερο έως το τέλος Μαρτίου 2019.

Το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων είναι το δυνατό χαρτί της κυβέρνησης στην αξιολόγηση της FATF και αναμένεται να δώσει πόντους στη χώρα μας, ειδικά από τη στιγμή που θα τεθεί σε λειτουργία.

Να σημειωθεί πως η Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης θα εξετάσει την ελληνική πρόοδο σε ολομέλεια της που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο του 2019.