Μαρκοπουλιώτης: Τα συμπλέγματα επιχειρήσεων κλειδί για την ανάκαμψη της οικονομίας
Στην επισήμανση πως η Ελλάδα οφείλει να αφήσει πίσω ένα παρωχημένο οικονομικό μοντέλο, που εν πολλοίς την οδήγησε στην κρίση, και να θεμελιώσει την οικονομική της δραστηριότητα σε προϊόντα και υπηρεσίες συγκριτικού πλεονεκτήματος προχώρησε ο επικεφαλής του γραφείου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα Γιώργος Μαρκοπουλιώτης.
Σε άρθρο του υποστηρίζει πως εξαιτίας της δομής της ελληνικής οικονομίας που συναπαρτίζεται από μικρές επιχειρήσεις, η χώρα χρειάζεται στρατηγική ιδίας ιδιοκτησίας, με σημείο αναφοράς τα συμπλέγματα επιχειρήσεων (clusters). «Το επιχείρημα είναι ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να επωφεληθούν από συνέργειες και συμπληρωματικότητα προκειμένου να αναδείξουν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας και να καταλήξουν σε προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας», υπογράμμισε σχετικά.
Παράλληλα, σημείωσε πως μέσω στρατηγικής επιλογής κλάδων, στο πλαίσιο ενός εθνικού σχεδιασμού, οι ελληνικές επιχειρήσεις θα μπορούσαν να πετύχουν παγκοσμίου κλάσης διατηρήσιμη ανταγωνιστικότητα, στηριζόμενη στην έμπρακτη αρωγή της Ευρώπης. «Η ευημερία δημιουργείται, δεν κληρονομείται. Στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία η βάση του ανταγωνισμού έχει μεταφερθεί στη δημιουργία και διασπορά γνώσης, τομείς όπου ο ρόλος του κράτους έχει αναβαθμιστεί», ανέφερε σχετικά.
Στο σημείο αυτό τόνισε πως καμία εθνική οικονομία στον κόσμο δεν είναι ανταγωνιστική σε όλα, καθώς η απόκτηση διατηρήσιμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος εξαρτάται αφενός από τα εθνικά και κλαδικά πλεονεκτήματα και αφετέρου από την αξιοποίηση των υπαρχόντων εθνικών πόρων, που βασίζεται μεν στα κλαδικά και εθνικά πλεονεκτήματα, αλλά προχωρά πέρα από αυτά.
«Αυτό συμβαίνει γιατί συναφείς κλάδοι και ανταγωνιστικοί προμηθευτές δημιουργούν κάθετα clusters γνώσης και πλεονεκτήματα έναντι ξένων ανταγωνιστών που δεν έχουν γειτνίαση και πρόσβαση (π.χ. η περιοχή της Τουλούζης στη Γαλλία που αποτελεί κέντρο αεροναυπηγικής). Επιπροσθέτως, τα clusters ενισχύουν τον εσωτερικό ανταγωνισμό, τη μεταφορά γνώσης και τις συμπράξεις, δημιουργώντας παράλληλα μια καινοτόμο κουλτούρα σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων (παράδειγμα αποτελεί το Station F στο Παρίσι, Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Καινοτομίας 2017)», ανάφερε ενδεικτικά.
Κατά τον κ. Μαρκοπουλιώτη τα εθνικά πλεονεκτήματα που ορίζουν τη συλλογική ανταγωνιστικότητα και την πλουτοπαραγωγική ικανότητά της Ελλάδος είναι πολλαπλά.
«Η χώρα μας, ως κέντρο ήπιας ευρωπαϊκής ισχύος, περιφερειακής σταθερότητας και ανυπέρβλητης ιστορικής κληρονομιάς, αποτελεί προορισμό ποιότητας, γεγονός που αποτελεί ισχυρό εθνικό πλεονέκτημα. Κλάδοι που και κατά την περίοδο της κρίσης ανέπτυξαν διεθνώς ανταγωνιστική εξωστρέφεια όπως η ναυτιλία και η βιομηχανία τροφίμων και ποτών, σε αυτά ακριβώς τα πλεονεκτήματα πάτησαν και εξελίχθηκαν και βεβαίως στο υψηλά κατηρτισμένο και ευπροσάρμοστο ανθρώπινο κεφάλαιο», σημείωσε.
Κατά τον ίδιο, η στρατηγική επιλογή των κλάδων στους οποίους μπορεί να προσβλέπει η Ελλάδα είναι το στοίχημα της επόμενης μέρας. Αρχικά, ο εξειδικευμένος τουρισμός, πέρα του πακέτου «ήλιος, χωριάτικη και θάλασσα», που περιλαμβάνει τον πολιτιστικό, γαστρονομικό, ιατρικό, θρησκευτικό, συνεδριακό και υψηλότατου εισοδήματος τουρισμό, ευνοεί και παρεμφερείς κλάδους (π.χ. κατασκευαστικός κλάδος, marketing τοπικών προϊόντων ΠΟΠ κ.ά.) και διευρύνει την ολιστικότητα του προϊόντος φιλοξενίας. Ακόμα, η ανάπτυξη υπηρεσιών logistics ευνοείται από τη γεωγραφική μας θέση και την ελληνική εμπορική ναυτιλία. Ο κλάδος ενέργειας είναι πολλά υποσχόμενος, καθώς ο ήλιος και ο άνεμος είναι σε αφθονία στη χώρα μας, σε συνδυασμό με τις πρόσφατες εξελίξεις στις έρευνες κοιτασμάτων υδρογονανθράκων και ενεργειακής διασύνδεσης. Μεταξύ άλλων, η πανεπιστημιακή εκπαίδευση μπορεί να γίνει εξαγώγιμο προϊόν ειδικά σε τομείς όπως οι κλασικές σπουδές, το ναυτιλιακό ή τουριστικό μάνατζμεντ. Τέλος, οι προοπτικές στον κλάδο των νέων τεχνολογιών είναι εξαιρετικές καθώς οι φοιτητές και τα εργαστήριά μας διαπρέπουν και η σχετική έναρξη επιχείρησης απαιτεί μικρό κεφάλαιο.
Ο επικεφαλής του γραφείου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα σημείωσε πως η Ευρώπη μπορεί να ενισχύσει αυτή τη προσπάθεια. Συγκεκριμένα, το EU Cluster Portal παρέχει εργαλεία για ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες και εκδηλώσεις για clusters και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με σκοπό τη δημιουργία περισσότερων clusters παγκόσμιας κλάσης. Αυτήν την πρωτοβουλία συμπληρώνει το Smart Specialisation Platform, που βοηθά τους διαμορφωτές τοπικών και εθνικών πολιτικών να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν στρατηγικές έρευνας και καινοτομίας για έξυπνη εξειδίκευση. Ακόμα, η Επιτροπή στο πλαίσιο του COSME και του Horizon 2020 υποστηρίζει την ανάπτυξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω clusters.