Η Τουρκία μπορεί να δανειστεί από το ΔΝΤ, αλλά η Ελλάδα όχι

Το ιστορικό παράδειγμα της Τουρκίας, ήτοι το παράδειγμα μιας χώρας που μετά από δέκα χρόνια ανάκαμψης αναγκάζεται να δεχθεί ξανά οικονομική στήριξη από το ΔΝΤ, είναι πολύ χρήσιμο για την Ελλάδα.

Ειδικά από τη στιγμή που η χώρα μας θα πρέπει να καταγράφει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης προκειμένου να κρατήσει σε βιώσιμη τροχιά το δημόσιο χρέος της. Και πέραν αυτής της απαιτητικής πορείας, θα χρειαστεί πάλι το 2032 να λάβει πρόσθετη ελάφρυνση χρέους από την Ευρώπη, ώστε να κρατήσει σε λογικά επίπεδα το κόστος εξυπηρέτησης του κόστους της σε ετήσια βάση έως το 2060.

Ωστόσο, σε αντίθεση με την Τουρκία που μπορεί να λάβει στήριξη από το ΔΝΤ εφόσον το ζητήσει, η Ελλάδα δεν μπορεί να το κάνει. Για να το θέσουμε πιο ευκρινώς, στην υποθετική περίπτωση που η Ελλάδα ζητούσε ξανά από το ΔΝΤ δανεικά, το Ταμείο θα ζητούσε πρώτα επαρκείς διασφαλίσεις από την ευρωζώνη και την Ελλάδα πως το ελληνικό χρέος θα καταστεί βιώσιμο – καθώς θεωρεί πως μετά το 2038 παύει να είναι βιώσιμο – και μετά θα χορηγούσε την όποια χρηματοδότηση στη χώρα μας. Με τα σημερινά δεδομένα ο δανεισμός αυτός δεν θα μπορούσε να δοθεί, διότι αν και οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδος είναι εξασφαλισμένες, το υπέρογκο ελληνικό χρέος δεν θεωρείται βιώσιμο από το ΔΝΤ και η ευρωζώνη δεν δίνει την ελάφρυνση που επιθυμεί το Ταμείο.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του «επί της αρχής» προγράμματος (Stand-By Arrangement) ύψους 1,6 δισ. ευρώ που είχε εγκρίνει τον Ιούλιο του 2017 το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την Ελλάδα. Το εν λόγω πρόγραμμα είχε λάβει «επί της αρχής» έγκριση και θα ενεργοποιείτο από τη στιγμή που το ΔΝΤ λάμβανε τις διαβεβαιώσεις που επιθυμούσε από τους Ευρωπαίους για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Αλλά αυτές οι διαβεβαιώσεις δεν παρασχέθηκαν ποτέ και έτσι το πρόγραμμα δεν ενεργοποιήθηκε.

Μια ιδέα για τις «τριβές» που δημιούργησε εντός του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΔΝΤ η στάση των κρατών της ευρωζώνης στο ζήτημα του ελληνικού χρέους, δόθηκε από την ανακοίνωση που δημοσιοποίησε την το Συμβούλιο του ΔΝΤ στη βάση της έκθεσης του άρθρου 4 για την ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με αυτή, οι μη Ευρωπαίοι Διευθυντές του Εκτελεστικού Συμβουλίου προειδοποίησαν ότι η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους παραμένει αβέβαιη και υπογράμμισαν την ανάγκη για περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους και ρεαλιστικότερές εκτιμήσεις για τους στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων και τις προβλέψεις για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.

Ο επικεφαλής του ΔΝΤ για την Ελλάδα Πίτερ Ντόλμαν απαντώντας στο γιατί δεν ενεργοποιήθηκε το «επί της αρχής» πρόγραμμα του ΔΝΤ ξεκαθάρισε πως αυτό δεν έγινε διότι «δεν δόθηκαν έγκαιρα επαρκείς διασφαλίσεις για την ελάφρυνση του χρέους». Ο ίδιος ξεκαθάρισε πως η συμφωνία «θα ενεργοποιούνταν όταν το Ταμείο θα ελάμβανε συγκεκριμένες και αξιόπιστες διασφαλίσεις από τους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους, και με την προϋπόθεση ότι θα συνεχίζονταν η εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος της Ελλάδας». Αλλά αυτές οι συγκεκριμένες και αξιόπιστες διασφαλίσεις δεν δόθηκαν ποτέ.