Τουρκία και Ιταλία δυσκολεύουν τη μεταμνημονιακή πορεία της Ελλάδας
Η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τον οίκο Fitch κατά δυο μονάδες σε «ΒΒ-» από «Β», τοποθετεί την Ελλάδα τρεις θέσεις μακριά από την επενδυτική βαθμίδα, κάτι που σημαίνει πως θα χρειαστεί πρόσθετος χρόνος και προσπάθεια για να εξέλθουν τα ελληνικά ομόλογα από την κατηγορία «σκουπίδια» (junk).
Ωστόσο, η προσπάθεια αυτή θα γίνει μέσα σε ένα περιβάλλον που η Ελλάδα δεν θα έχει το δίκτυ προστασίας που παρείχε το Μνημόνιο και μέσα σε μια περίοδο που κρίσεις, όπως η αστάθεια στην Τουρκία και οι αναταράξεις στην Ιταλία, απομακρύνουν τους επενδυτές από τα ομόλογα της ευρωπαϊκής περιφέρειας και ως εκ τούτου και από τα ελληνικά ομόλογα.
Οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων, οι οποίες είχαν υποχωρήσει τον περασμένο Μάρτιο έως και το 3,6%, κινούνται έντονα ανοδικά. Χθες στους δεκαετείς τίτλους η απόδοση ήταν πάνω από 4,2% και στους πενταετείς πάνω από 3,2%, κάτι που καθιστά απαγορευτικό το κόστος για άμεση έκδοση νέων ομολόγων.
Αυτό εν μέρει οφείλεται και σε ανησυχίες ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί από τον Σεπτέμβριο. Σε λίγες μέρες, η ιταλική κυβέρνηση θα μπει στην τελική ευθεία για τη κατάρτιση του προϋπολογισμού του επομένου έτους. Λέγκα και Πέντε Αστέρια έχουν δώσει υποσχέσεις για τη μείωση των φορολογικών συντελεστών στο εισόδημα και παράλληλη καθιέρωση μιας μορφής ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, συνολικού κόστους, σύμφωνα με αναλυτές, άνω των 100 δισ. ευρώ. Η Κομισιόν, αν προχωρήσουν τα σχέδια, δεν θα μπορεί παρά να βγάλει κόκκινη κάρτα στην Ιταλία με το δημόσιο χρέος των 2,3 τρισ. ευρώ.
Αυτή η εξέλιξη θα μπορούσε να πυροδοτήσει πιέσεις για τα ελληνικά ομόλογα, τα οποία επηρεάζονται άμεσα από την εξέλιξη των αποδόσεων των ιταλικών χρεογράφων. Και μέσα στο αρνητικό αυτό περιβάλλον οι ελληνικές τράπεζες θα έχουν ένα ακόμη πονοκέφαλο. Η ΕΚΤ ανακοίνωσε χθες το τέλος του waiver στα ελληνικά ομόλογα, που σημαίνει ότι από τις 21 Αυγούστου, μετά το τέλος του τρίτου προγράμματος του ESM, οι ελληνικοί τίτλοι δεν θα γίνονται αποδεκτοί ως ενέχυρο φθηνού δανεισμού.
Το μόνο θετικό είναι πως η Ελλάδα βγαίνει από το πρόγραμμα του ESM με ένα αποθεματικό ύψους 24,1 δισ. ευρώ ικανό να καλύψει τις ανάγκες χρηματοδότησης της χώρας για 22 μήνες (έως τα μέσα του 2020). Μάλιστα ο οίκος Fitch εκτίμησε χθες ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί πλήρως μέχρι το 2022 ξεπερνώντας ενδεχόμενους χρηματοδοτικούς κινδύνους για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
Αν και αυτό θα έπρεπε να στηρίξει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, ωστόσο δεν συμβαίνει διότι η Ελλάδα πρέπει να πείσει τις αγορές πως θα πετύχει τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους για τους οποίους έχει δεσμευτεί, ανεξαρτήτως των διεθνών συνθηκών.