Μεγάλες προκλήσεις βλέπει το ΔΝΤ για την Ελλάδα

Σύμφωνα με τα σχετικά συμπεράσματα που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου υπογράμμισε πως μετά από μια βαθιά και παρατεταμένη ύφεση, η ανάπτυξη επιστρέφει επιτέλους στην Ελλάδα. Η μεγάλη προσπάθεια μακροοικονομικής σταθεροποίησης, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και ένα καλύτερο εξωτερικό περιβάλλον συνέβαλαν στην αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 1,4% το 2017, μαζί με την επίσης σημαντική στήριξη των Ευρωπαίων εταίρων, οι οποίοι διασφάλισαν τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα και αποκατέστησαν τη πρόσβαση στις αγορές. Ωστόσο, ζητήματα που αποτελούν κληρονομιά της κρίσης επιμένουν. Η ανεργία παραμένει υψηλή και οι δημόσιοι και ιδιωτικοί ισολογισμοί παραμένουν αδύναμοι.

Η ανάκαμψη προβλέπεται ότι θα ενισχυθεί βραχυπρόθεσμα με την ανάπτυξη να εκτιμάται ότι θα φτάσει το 2% εφέτος και στο 2,4% το 2019, με την ανεργία να υποχωρεί καθώς θα κλείνει το παραγωγικό κενό.

Ωστόσο, εσωτερικοί και εξωτερικοί κίνδυνοι παραμένουν, συμπεριλαμβανομένων των λιγότερο υποστηρικτικών συνθηκών χρηματοδότησης διεθνώς, του εσωτερικού πολιτικού - εκλογικού ημερολογίου, και των ρίσκων που σχετίζονται με τη μεταρρυθμιστική κόπωση. Επιπλέον, η γήρανση του πληθυσμού εκτιμάται ότι μακροπρόθεσμα θα αποτελέσει βαρίδι για τη δυναμική της ανάπτυξης, αυξάνοντας έτσι την ανάγκη να ενισχυθεί η παραγωγικότητα.

Τα μέλη του Εκτελεστικού Συμβουλίου επαίνεσαν τις ελληνικές αρχές για τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις και πολιτικές επιλογές των τελευταίων χρόνων που έχουν σε μεγάλο βαθμό εξαλείψει τις δημοσιονομικές ανισορροπίες, έχουν σταθεροποιήσει τον χρηματοοικονομικό τομέα, έχουν μειώσει την ανεργία, και έχουν αποκαταστήσει την ανάπτυξη. Αυτές οι σημαντικές προσπάθειες, σε συνδυασμό με την καλοδεχούμενη ελάφρυνση του χρέους από τους Ευρωπαίους εταίρους, έχουν βάλει την Ελλάδα σε τροχιά για να εξέλθει με επιτυχία από το πρόγραμμα του ESM τον Αύγουστο του 2018.

Παρόλο που η ανάκαμψη βρίσκεται σε εξέλιξη, οι εκτελεστικοί διευθυντές του ΔΝΤ τόνισαν ότι παραμένουν σημαντικά προβλήματα και κοινωνικές πιέσεις, που αποτελούν κληρονομιές της κρίσης, αλλά και καθοδικοί κίνδυνοι που συνδέονται με τις προοπτικές της οικονομίας. Για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, συνέστησαν περαιτέρω προσπάθειες για την εξισορρόπηση της δημοσιονομικής πολιτικής, την ενίσχυση των ισολογισμών των τραπεζών και τη μεταρρύθμιση των αγορών εργασίας και αγαθών με σκοπό την ενίσχυση μιας βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης.

Δεδομένης της σημαντικής προσαρμογής που έχει γίνει μέχρι σήμερα οι εκτελεστικοί διευθυντές του ΔΝΤ συμφωνούν ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται περαιτέρω δημοσιονομική εξυγίανση, τονίζοντας επιπλέον ότι η επίτευξη των υψηλών στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα συνεπάγεται κόστος για την ανάπτυξη, λόγω των υψηλών φόρων και του περιορισμού των κοινωνικών και επενδυτικών δαπανών.

Οι διευθυντές του ΔΝΤ στήριξαν τη μετάβαση σε ένα πιο περιεκτικό και φιλικό προς την ανάπτυξη μείγμα δημοσιονομικής πολιτικής και καλωσόρισαν τη δέσμευση των ελληνικών αρχών να εφαρμόσουν πλήρως το προνομοθετημένο δημοσιονομικό πακέτο για το 2019 και το 2020.

Οι εκτελεστικοί διευθυντές του Ταμείου ζήτησαν περαιτέρω δημοσιονομική εξισορρόπηση για τον περιορισμό των άμεσων φόρων, την αύξηση των στοχευμένων κοινωνικών δαπανών, τη στήριξη της ανάπτυξης και τον περιορισμό της ακόμα υψηλής φτώχειας.

Οι εκτελεστικοί διευθυντές παρότρυναν τις αρχές να αντιμετωπίσουν τον υψηλό αριθμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) για την ταχύτερη αποκατάσταση της δυνατότητας των τραπεζών να χορηγούν δάνεια.

Σχετικά με αυτό, ενθάρρυναν τις τράπεζες να εντείνουν τη χρήση των ενισχυμένων νομοθετικών και ρυθμιστικών πλαισίων του χρηματοπιστωτικού τομέα, που έχουν δημιουργήσει ένα καλύτερο περιβάλλον για την αντιμετώπιση της υψηλής έκθεσης τους σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Για τις τράπεζες τα μέλη του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΔΝΤ ζήτησαν τη δημιουργία κεφαλαιακών αποθεμάτων, περαιτέρω μέτρα για την άμβλυνση των κινδύνων ρευστότητας και χρηματοδότησης, αλλά και ισχυρότερη διακυβέρνηση.

Υποστήριξαν τη σταδιακή χαλάρωση των κεφαλαιακών περιορισμών σύμφωνα με τον οδικό χάρτη που βασίζεται σε συγκεκριμένα ορόσημα και λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τη ρευστότητα των τραπεζών.

Οι εκτελεστικοί διευθυντές σημείωσαν ότι δεδομένου του περιορισμένου χώρου μακροοικονομικής πολιτικής, απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την τόνωση της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας και της άρσης των κοινωνικών αποκλεισμών.

Παρά την σημαντική πρόοδο, η Ελλάδα εξακολουθεί να σημειώνει χαμηλότερα αποτελέσματα στους δείκτες ανταγωνιστικότητας συγκριτικά με άλλες χώρες και έχει μείνει πίσω στην απελευθέρωση των περισσότερων επαγγελμάτων στον τομέα παροχής υπηρεσιών.

Οι εκτελεστικοί διευθυντές κάλεσαν τις αρχές να βελτιώσουν περαιτέρω το επιχειρηματικό περιβάλλον με στόχο την ενίσχυση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και τη διατήρηση της ευελιξίας της αγοράς εργασίας μέσω μιας συνετής πολιτικής για τους κατώτατους μισθούς και τη διατήρηση των μεταρρυθμίσεων στις συλλογικές συμβάσεις. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα βοηθήσουν στην εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητας και θα διατηρήσουν τη δυναμική της ανάκαμψης της απασχόλησης.

Οι εκτελεστικοί διευθυντές υπογράμμισαν τη σημασία της περαιτέρω βελτίωσης της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα, επισημαίνοντας ειδικότερα τις επιδόσεις του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Εκτός από τις προσπάθειες στη διοίκηση των δημόσιων εσόδων, ενθάρρυναν τις αρχές να εφαρμόσουν το Σχέδιο Δράσης κατά της Διαφθοράς με έμφαση στη βελτίωση της συλλογής δεδομένων και της διαφάνειας και να λάβουν μέτρα για τον εκσυγχρονισμό της δικαστικής εξουσίας.

Τόνισαν επίσης την ανάγκη να προστατευθούν τα επιτευχθέντα οφέλη στην ποιότητα της συλλογής των επίσημων στατιστικών, υπερασπίζοντας τη στατιστική υπηρεσία από κάθε προσπάθεια υπονόμευσης της αξιοπιστίας της και διασφαλίζοντας την επαγγελματική της ανεξαρτησία.

Τα μέλη του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΔΝΤ καλωσόρισαν τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους που παρείχαν οι Ευρωπαίοι εταίροι για τη βελτίωση της μεσοπρόθεσμης βιωσιμότητας του χρέους. Συμφώνησαν ότι αυτή η ανακούφιση σε συνδυασμό με το μεγάλο «μαξιλαράκι» ρευστότητας θα διευκολύνει τη μεσοπρόθεσμη πρόσβαση στις αγορές.

Ορισμένοι εκτελεστικοί διευθυντές έκριναν ότι αυτά τα μέτρα θα μειώσουν σημαντικά τις μακροπρόθεσμες ακαθάριστες ανάγκες χρηματοδότησης της χώρας. Πολλοί άλλοι, ωστόσο, προειδοποίησαν ότι η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα παραμένει αβέβαιη και υπογράμμισαν την ανάγκη για ρεαλιστικές εκτιμήσεις για τους στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων και τις προβλέψεις για την ανάπτυξη.

Οι εκτελεστικοί διευθυντές χαιρέτισαν τη συνεχιζόμενη δέσμευση των Ευρωπαίων εταίρων της Ελλάδας να στηρίξουν τη χώρα στο μέλλον, μεταξύ άλλων και με περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους, εάν χρειαστεί.

Οι εκτελεστικοί διευθυντές περιμένουν τη στενή συνεργασία ανάμεσα στις ελληνικές αρχές και το Ταμείο μέσα στο πλαίσιο της μεταπρογραμματικής εποπτείας.

Αναμένεται ότι η επόμενη διαβούλευση με την Ελλάδα για το άρθρο 4 θα πραγματοποιηθεί στον τυπικό δωδεκάμηνο κύκλο.