Σε διαρκή πτώση οι δημόσιες δαπάνες για συντάξεις
Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση του 2016 με το νόμο Κατρούγκαλου και οι παρεμβάσεις που ακολούθησαν, όπως η υποχρέωση της περικοπής της προσωπικής διαφοράς από την 1η Ιανουαρίου 2019, έχουν δημοσιονομικά τιμολογηθεί και ενσωματωθεί στα σχετικά μοντέλα που τρέχουν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Eurostat.
Μάλιστα, οι παρεμβάσεις αυτές φέρνουν την Ελλάδα σε πολύ καλύτερη θέση σε σχέση με πολλές άλλες χώρες της ΕΕ στο σχετικό δείκτη που μετρά τις δημόσιες δαπάνες για συντάξεις σε βάθος χρόνου.
Σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Γήρανση του Πληθυσμού 2018», το συνολικό δημοσιονομικό κόστος της γήρανσης του πληθυσμού στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να αυξηθεί κατά 1,1 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ έως το 2070, από περίπου 26% του ΑΕΠ σήμερα σε 28,2% το 2040, και στη συνέχεια στο 27,1% το 2070.
Η έκθεση δείχνει ότι το κόστος της γήρανσης του πληθυσμού στη ζώνη του ευρώ θα κορυφωθεί στις αρχές της δεκαετίας του 2040 με τη συνταξιοδότηση της γενιάς των λεγομένων «baby boomers» και κατόπιν θα αρχίσει να μειώνεται εν μέρει από το 2050.
Η ανάλυση της Κομισιόν αναδεικνύει σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των χωρών όσον αφορά το εκτιμώμενο κόστος της γήρανσης του πληθυσμού, οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν προς το τέλος του χρονικού ορίζοντα προβολής. Το 2070 το υψηλότερο κόστος γήρανσης του πληθυσμού θα σημειωθεί στο Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, την Αυστρία και τη Φινλανδία, όπου θα υπερβεί το 30% του ΑΕΠ, έναντι περίπου 15% στη Λεττονία και τη Λιθουανία.
Στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα προβολής το κόστος της γήρανσης του πληθυσμού αναμένεται να αυξηθεί σε 11 χώρες, να διατηρηθεί ουσιαστικά αμετάβλητο σε τέσσερις και να μειωθεί σε άλλες τέσσερις. Οι σημαντικότερες αυξήσεις θα σημειωθούν στο Λουξεμβούργο, στη Μάλτα, τη Σλοβενία και το Βέλγιο και οι σημαντικότερες μειώσεις στην Ελλάδα και τη Γαλλία.
Οι προβολές για το συνολικό κόστος της γήρανσης του πληθυσμού επηρεάζονται κυρίως από τις δημόσιες δαπάνες για συντάξεις και, σε μικρότερο βαθμό, από τις δαπάνες για περίθαλψη και μακροχρόνια φροντίδα.
Κατά μέσο όρο, οι δημόσιες δαπάνες για συντάξεις στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να αυξηθούν κατά 1,3% του ΑΕΠ έως το 2040, αλλά στη συνέχεια θα μειωθούν κατά 0,4% του ΑΕΠ στο υπόλοιπο του συνολικού χρονικού ορίζοντα προβολής και θα διαμορφωθούν σε επίπεδο 11,9% του ΑΕΠ το 2070. Εντούτοις, παρατηρείται σημαντική ανομοιογένεια μεταξύ των χωρών.
Οι δημόσιες δαπάνες για συντάξεις θα αποτελέσουν τον κυριότερο παράγοντα της ανόδου του κόστους της γήρανσης του πληθυσμού στο Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, τη Σλοβενία, τη Γερμανία, τη Μάλτα και την Κύπρο, ενώ θα έχουν σημαντική συμβολή στη μείωσή του στην Ελλάδα και τη Γαλλία.
Αντίθετα, σε όλες τις χώρες, οι δαπάνες για περίθαλψη και μακροχρόνια φροντίδα θα ασκήσουν αυξητική επίδραση στο συνολικό κόστος της γήρανσης του πληθυσμού, παρότι υπάρχει μεγάλη ανομοιογένεια μεταξύ των χωρών.