Τα οκτώ ορόσημα για την πλήρη άρση των capital controls

Η όλη συζήτηση εκκίνησε από το Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων που εξέδωσε χθες το υπουργείο Οικονομίας και στο οποίο αναφερόταν μεταξύ άλλων πως «τα capital controls έχουν χαλαρώσει και αναμένεται σύντομα να αρθούν καθολικά». Η αναφορά αυτή έλαβε ειδικής προβολής από κάποια ΜΜΕ που σύνδεσαν την άρση των capital controls με τη λήξη του προγράμματος στις 20 Αυγούστου. Ωστόσο, η σχετική σπέκουλα δεν επιβεβαιώθηκε.

Η αποκατάσταση της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων προς το εξωτερικό που είναι το τελικό στάδιο της χαλάρωσης των κεφαλαιακών περιορισμών προϋποθέτει ένα ειδικό περιβάλλον για την ελληνική οικονομία και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα που ακόμη δεν έχει δημιουργηθεί. Πιο κοντινή είναι η αποκατάσταση της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων στο εσωτερικό της χώρας με την πλήρη απελευθέρωση των αναλήψεων μετρητών από επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα, κάτι που οι αρμόδιοι δεν διαψεύδουν πως μπορεί να αποτελέσει το επόμενο βήμα.

Σύμφωνα με τον οδικό χάρτη που έχουν καταρτίσει κυβέρνηση και θεσμοί, τα ορόσημα που θα πρέπει να επιτευχθούν για να υπάρξει πλήρης άρση των capital controls είναι τα εξής:

• Να υπάρξει συνεχιζόμενη πρόοδος στην αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους. Μετά τις αποφάσεις του Eurogroup στις 21 Ιουνίου αυτό σε μεγάλο βαθμό έχει συντελεστεί.
• Να υπάρχει ισχυρή εμπιστοσύνη στον τραπεζικό τομέα που θα αντανακλάται στην ανοδική τάση των καταθέσεων. Αυτό εν μέρει συμβαίνει καθώς τον Ιούνιο είχαμε αύξηση των καταθέσεων των ιδιωτών κατά 1,4 δισ. ευρώ.
• Οι ελληνικές τράπεζες να ανακτήσουν πρόσβαση στις αγορές για μακροχρόνια χρηματοδότηση. Αυτό δεν έχει συντελεστεί στον επιθυμητό βαθμό.
• Να υπάρξει αισθητή μείωση των δεικτών μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των τραπεζών και βελτίωση άλλων δεικτών λειτουργικής αναδιάρθρωσης με βάση τους συμφωνηθέντες στόχους. Και στο πεδίο αυτό ακόμη οι επιδόσεις είναι φτωχές.
• Να επέλθει μόνιμη βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων και της ανταγωνιστικότητας των τραπεζών. Η κερδοφορία των τραπεζών είναι σε χαμηλά επίπεδα και το 2018 δεν αναμένεται αυτό να αλλάξει.
• Να υπάρξει επαρκής πρόσβαση του Ελληνικού Δημοσίου στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές. Αν και το Δημόσιο έχει κάνει δύο επιτυχημένες εκδόσεις ομολόγων ακόμη δεν έχει αποκτήσει μόνιμη επαφή με τις αγορές.
• Να καταγράφονται καλές επιδόσεις σε θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη, όπως σταθερή βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών, βελτίωση των δεικτών οικονομικού κλίματος, ισχυρή εμπιστοσύνη στις προοπτικές της εγχώριας οικονομίας. Και στο μέτωπο αυτό η εικόνα παραμένει μεικτή, καθώς η καταναλωτική εμπιστοσύνη διολισθαίνει και δεν βελτιώνεται.
• Να υπάρξει σθεναρή δέσμευση των αρμοδίων αρχών για τη διασφάλιση της γενικότερης οικονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Σε μεγάλο βαθμό αυτή η προϋπόθεση ήδη υπάρχει, αν και μια πιο αγαστή συνεργασία κυβέρνησης και Τραπέζης της Ελλάδος θα μπορούσε να επιφέρει καλυτέρα αποτελέσματα.