Πώς και πότε θα δανείσουν ξανά οι τράπεζες

Για το τραπεζικό σύστημα η αποκατάσταση της κεφαλαιακής επάρκειας δεν μεταφράζεται αυτόματα σε ρευστότητα, οπότε η επιστροφή καταθέσεων είναι η μεγάλη πρόκληση από δω και πέρα. Οι τραπεζίτες υποστηρίζουν ότι χρειάζονται συνθήκες πολιτικής σταθερότητας, ώστε με ολοκληρωμένη την ανακεφαλαιοποίηση από ιδιώτες και μετά την άρση των capital controls, να ξεκινήσει η σταδιακή επιστροφή των καταθέσεων. «Χωρίς σημαντική δεξαμενή καταθέσεων δεν μπορεί να υπάρξει απρόσκοπτη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας», σημείωνε κορυφαίος τραπεζικός παράγοντας στο CNN Greece. Και τόνιζε ότι «για την αποκατάσταση της τραπεζικής πίστης και την επιστροφή των καταθέσεων από τα “σεντούκια” στα πιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να έχει προηγηθεί πολιτική και οικονομική σταθερότητα”.

Από τον Οκτώβριο του 2014 έως τον Οκτώβριο εφέτος «έφυγαν» από το τραπεζικό σύστημα περί τα 40 δισ. ευρώ. Οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι θα μπορούσαν εντός του 2016 περίπου οι μισές να «επαναπατριστούν» στις τράπεζες.
Σύμφωνα με αναλυτές, στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα υπάρχει πρόβλημα και στο παθητικό, δηλαδή στο κομμάτι των καταθέσεων και στο ενεργητικό, δηλαδή στα δάνεια. Η αντιμετώπιση των «κόκκινων δανείων», μέσα από την υλοποίηση βιώσιμων λύσεων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις είναι το κρίσιμο στοίχημα, με τις διαδικασίες να περνούν και μέσα από την διαπραγμάτευση κυβέρνησης - θεσμών.

«Η ουσιαστική αύξηση της ρευστότητας των τραπεζών θα επέλθει μόνο με την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των καταθετών και των διεθνών αγορών», ανέφερε στο CNN Greece διευθυντικό στέλεχος συστημικής τράπεζας.

Οι 4 παράγοντες

Οι τέσσερις προϋποθέσεις για να επιστρέψουν τα πιστωτικά ιδρύματα στις παραδοσιακές τους εργασίες και να ρίξουν ρευστότητα στην αγορά, συνοψίζονται στις εξής:

1. Να επιστρέψουν οι καταθέσεις που έχουν φύγει από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, γεγονός το οποίο θα γίνει ορατό αφού το πολιτικό σύστημα καταφέρει να κερδίσει πάλι την εμπιστοσύνη των καταθετών. Στόχος, το ύψος καταθέσεων να υπερβαίνει το ύψος των συνολικών δανείων, δηλαδή να βελτιώσουν την οργανική ρευστότητά τους. Οι καταθέσεις ιδιωτών και επιχειρήσεων στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι στην περιοχή των 121 δισ. ευρώ και τα δάνεια στα 205 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι καταθέσεις δεν επαρκούν για να καλύψουν τις χορηγήσεις.

2. Να εφαρμόσουν πλήρως τα προγράμματα αναδιάρθρωσης που σταδιακά θα τις θέσουν σε τροχιά επιστροφής στην κερδοφορία. Τα συμφωνημένα προγράμματα αναδιάρθρωσης μεταξύ ΕΚΤ και DGComp και τραπεζών, περιέχουν και πωλήσεις θυγατρικών και περιουσιακών στοιχείων, εντός και εκτός Ελλάδας. Από τα deal αυτά θα απελευθερωθούν ρευστότητα και εποπτικά κεφάλαια και θα συνδράμουν σημαντικά στην ταχύτερη επιστροφή των τραπεζών στις αγορές.

3. Να απεξαρτηθούν σταδιακά από τη ρευστότητα που αντλούν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τον Έκτακτο Μηχανισμό Παροχής Ρευστότητας της Τράπεζας της Ελλάδος (ELA). Οι τράπεζες λόγω της «φυγής» καταθέσεων και της μη αποδοχής των ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ αναγκάζονται από τον Φεβρουάριο του 2015 να δανείζονται από τον ELA. Η εξάρτησή του από τον Έκακτο Μηχανισμό έφτασε στα 91 δισ. ευρώ στις 22 Ιουλίου. Ήδη τους τελευταίους μήνες κάνουν προσπάθειες να μειώσουν την έκθεσή τους στον Έκτακτο Μηχανισμό, και έχουν... ρίξει την έκθεσή τους στα 77,9 δισ. ευρώ σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος ωστόσο εκτιμάται ότι θα έχουν «ξεχρεώσει» σε εύρος τριετίας, εφόσον όλα εξελιχθούν ομαλά στη χώρα.

4. Να βγουν στις αγορές και να μπορέσουν να αντλήσουν ρευστότητα που θα μπορέσει να χρηματοδοτήσει νέα δάνεια σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.