Ινστιτούτο Peterson: H κρίση του ευρώ μπορεί να διαιωνίζεται απεριόριστα

Σύμφωνα με τον Ζετελμάγιερ η κρίση του ευρώ ξεκίνησε το 2010 ως μια δημοσιονομική κρίση στην Ελλάδα και μια τραπεζική κρίση στην Ιρλανδία, δύο μικρές χώρες οι οποίες μαζί συνιστούσαν περίπου το 4% του ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ.

«Τα προγράμματα στήριξης του ΔΝΤ και της ΕΕ που υποστηρίχθηκαν από την ΕΚΤ αποσκοπούσαν στην ταχεία αντιμετώπιση των δημοσιονομικών και οικονομικών προβλημάτων και στην πρόληψη της μετάδοσης κρίσης. Αντί αυτού, η κρίση ξέφυγε από τον έλεγχο. Στις αρχές του 2011, είχε φτάσει στην Πορτογαλία, από το τρίτο τρίμηνο του 2011 την Ιταλία και την Ισπανία. Μέχρι το 2012, ολόκληρη η ζώνη του ευρώ βρισκόταν σε ύφεση. Ακόμη και μετά την ανάκαμψη, το 2014, οι μετασεισμοί της κρίσης συνέχισαν να στοιχειώνουν τη ζώνη του ευρώ», αναφέρει ο Γερμανός οικονομολόγος. Τονίζει δε πως «μετά την κατάληψη της εξουσίας από μια κυβέρνηση που αντιτίθετο στην ΕΕ και στο ΔΝΤ, η Ελλάδα σχεδόν εξήλθε του ευρώ το 2015» και πως πιο πρόσφατα, ένας κυβερνητικός συνασπισμός που κρύβει αντιευρωπαϊκά συναισθήματα στην Ιταλία έρχεται να αποτελέσει σοβαρή, ίσως υπαρξιακή πρόκληση για το ευρώ και την ΕΕ.

«Με παρόμοιες πολωμένες απόψεις σε άλλες χώρες, φαίνεται ότι η κρίση του ευρώ μπορεί να διαιωνίζεται απεριόριστα (μέχρι να καταρρεύσει το ευρώ)», αναφέρει ο Ζετελμάγιερ.

Στο σημείο αυτό ο οικονομολόγος του Ινστιτούτου Peterson υπογραμμίζει πως ούτε οι χώρες οφειλέτες ούτε οι χώρες πιστωτές δεν μπορούν να κατηγορηθούν για το ότι προσπαθούν να επιλύσουν την κρίση με τους όρους τους. «Υπήρξε μια πραγματική σύγκρουση συμφερόντων. Υπό αυτό το πρίσμα, οι χώρες πιστωτές και τα θεσμικά όργανα που τις συμβουλεύουν και καθορίζουν τους όρους της προσαρμογής - η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ - έπρεπε να συνειδητοποιήσουν ότι πιέζοντας υπερβολικά τις δανειζόμενες χώρες κινδύνευαν να υπονομεύσουν τη στρατηγική επίλυσης κρίσεων τόσο από οικονομικής όσο και από πολιτικής άποψης.

«Πάνω από οκτώ χρόνια μετά τη συμφωνία για το πρώτο πρόγραμμα της Ελλάδας, η Ευρώπη εξακολουθεί να υφίσταται τις συνέπειες», σημείωσε σχετικά ο Ζετελμάγιερ.

Ο διάσημος οικονομολόγος αναφέρει πως στην κοινή γνώμη χωρών που δανείζουν (πιστωτών), τα σχέδια για περισσότερο επιμερισμό των κινδύνων μεταξύ των μελών της ΟΝΕ - που προτάθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία - θεωρούνται τώρα ως προσπάθειες δημιουργίας ενός καθεστώτος στο οποίο οι ενάρετοι θα πληρώνουν για τις αμαρτίες των χωρών που δεν ήταν ενάρετες.

Κατά τον ίδιο δεν είναι περίεργο το γεγονός ότι πολλοί Γερμανοί ψηφοφόροι έχουν «αγοράσει» την ιδέα ότι οποιαδήποτε μορφή προσθέτου επιμερισμού των κινδύνων στη ζώνη του ευρώ αντιβαίνει στα γερμανικά συμφέροντα. «Προωθώντας την ιδέα ότι η μεγαλύτερος επιμερισμός των κινδύνων πιθανόν θα οδηγήσει σε μεταβιβάσεις από Βορρά προς το Νότο, η γερμανική κυβέρνηση έχει δώσει πνευματική υπόσταση στα επιχειρήματα των ευρωσκεπτικιστών και έχει κάνει κακό στα γερμανικά και ευρωπαϊκά συμφέροντα», υπογραμμίζει ο γνωστός οικονομολόγος.

Την ίδια στιγμή, ο Ζετελμάγιερ τονίζει πως στις χώρες οφειλέτες , η έλλειψη προόδου όσον αφορά στη μεταρρύθμιση της ζώνης του ευρώ ερμηνεύεται ευρέως ως ένδειξη ότι οι χώρες πιστωτές δεν επιθυμούν να δείξουν αλληλεγγύη, υποχρεώνοντας το Νότο σε πολιτικές λιτότητας και άλλες μορφές «αυτοτραυματισμού».

«Και οι δύο αφηγήσεις οδηγούν στο ίδιο συμπέρασμα: ότι το ευρώ αποτελεί απειλή για τη Δημοκρατία, είτε διότι αναγκάζει τις χώρες να λάβουν μέτρα κατά της βούλησης των εκλογέων τους (γνωστό επιχείρημα στην Ιταλία), είτε επειδή δημιουργεί ενδεχόμενες δημοσιονομικές δεσμεύσεις και θεσμούς που αλληλοενισχύουν τους κίνδυνους, εξαναγκάζοντας τους πολιτικούς να παραδώσουν τον δημοσιονομικό έλεγχο (συχνό επιχείρημα στη Γερμανία). Η δημιουργία ή η άνοδος των λαϊκιστικών κομμάτων, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, το AfD, η Λέγκα και το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, συνδέονται άμεσα με αυτές τις αφηγήσεις», υποστηρίζει ο Ζετελμάγιερ.