Τεράστια η επιδείνωση της καθαρής επενδυτικής θέσης της Ελλάδος
Η υπερχρέωση του δημοσίου τομέα της Ελλάδος αποτελεί μεγάλο βαρίδι για την καθαρή επενδυτική θέση της χώρας, το δείκτη δηλαδή που αποτυπώνει τις σωρευτικές μεταβολές των απαιτήσεων και υποχρεώσεων έναντι του εξωτερικού και δείχνει με ακρίβεια τα επίπεδα ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Στις αρχές του 2018 η καθαρή επενδυτική θέση της χώρας μας ήταν αρνητική κατά 250,5 δισ. ευρώ, επίπεδα που αποτελούν ιστορικό υψηλό. Συγκεκριμένα, οι υποχρεώσεις έναντι του εξωτερικού ανήλθαν σε 449,410 δισ. ευρώ, ενώ οι απαιτήσεις έναντι του εξωτερικού ήταν 198,899 δισ. ευρώ.
Πρέπει να σημειωθεί πως οι υποχρεώσεις έναντι του εξωτερικού έχουν μειωθεί σε σχέση με τις αρχές του 2016 όταν και είχαν ανέλθει σε 483,088 δισ. ευρώ. Το γεγονός αυτό οφείλεται κυρίως στη μείωση της χρηματοδότησης των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από το ευρωσύστημα.
Στο ίδιο διάστημα μειώθηκαν κατά 44 δισ. ευρώ περίπου και τα καθαρά περιουσιακά στοιχεία (απαιτήσεις) του ιδιωτικού τομέα έναντι του εξωτερικού. Η μείωση αυτή απεικονίζει εν μέρει τη σταδιακή επιστροφή καταθέσεων στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, ωστόσο κυρίως οφείλεται στην απόεπένδυση του τραπεζικού συστήματος από τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης!
Πρέπει να αποσαφηνιστεί πως τα στοιχεία για την καθαρή επενδυτική θέση δεν συμπίπτουν επακριβώς με αυτά για το καθαρό εξωτερικό χρέος της Ελλάδος. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους. Αφενός τα στοιχεία συμπεριλαμβάνουν τις καθαρές υποχρεώσεις από άμεσες επενδύσεις και μετοχές. Αφετέρου η μεταβολή της καθαρής επενδυτικής θέσης μεταξύ της αρχής και του τέλους μιας χρονικής περιόδου ισούται με το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αυτής της περιόδου συν την επίπτωση της μεταβολής των τιμών αγοράς, με τις οποίες αποτιμώνται τα χρηματοοικονομικά μέσα που διαμορφώνουν το ύψος των υποχρεώσεων και απαιτήσεων.
Για να γίνει καλύτερα αντιληπτό η πτώση των τιμών των μετοχών ελληνικών εταιρειών που κατέχουν επενδυτές εκτός Ελλάδος οδηγεί σε βελτίωση της καθαρής επενδυτικής θέσης της Ελλάδας!
Πρέπει να τονιστεί ότι η καθαρή επενδυτική θέση της Ελλάδος χειροτερεύει συστηματικά, τα τελευταία 20 έτη και από το -35,3% του ΑΕΠ το 1999 έφθασε στο -140,9% περίπου του ΑΕΠ στις αρχές του 2018.
Αυτό δείχνει πως η χώρα έχει συσσωρεύσει πολύ περισσότερες υποχρεώσεις έναντι του εξωτερικού από τις απαιτήσεις που έχει από το εξωτερικό. Για να αντιστραφεί αυτή η κατάσταση θα απαιτηθεί ταχεία αποπληρωμή του δημόσιου χρέους και αύξηση της παραγωγικότητας που θα αποτυπωθεί στην αύξηση των ελληνικών επενδύσεων εκτός Ελλάδος.