«Εκτοξεύθηκαν» οι τιμές πετρελαίου μετά την απόφαση Τραμπ για το Ιράν

Έτσι οι εταιρείες διύλισης της Ασίας προσπαθούν να βρουν εναλλακτικές πηγές παροχής πετρελαίου, καθώς ετοιμάζονται για την επιβολή νέων αμερικανικών κυρώσεων σε βάρος του Ιράν, σημαντικού εξαγωγέα πετρελαίου.

Το Ιράν είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον Οργανισμό Πετρελαιοεξαγωγικών Κρατών (ΟΠΕΚ) και βασικός προμηθευτής, ιδιαίτερα για εταιρίες διύλισης στην Ασία.

Η απειλή νέων κυρώσεων έρχεται την ώρα που η ζήτηση στη Ασία, την περιοχή με τη μεγαλύτερη κατανάλωση πετρελαίου στον κόσμο, ανήλθε σε επίπεδα ρεκόρ και οι παραγωγοί, μεταξύ των οποίων η Σαουδική Αραβία – ο μεγαλύτερος εξαγωγέας- και η Ρωσία – ο μεγαλύτερος παραγωγός- περιορίζουν την προσφορά αργού για να ενισχύσουν τις τιμές.

Οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να επιβάλουν νέες μονομερείς κυρώσεις αφού εγκατέλειψαν τη συμφωνία που συνήφθη στα τέλη του 2015, η οποία περιόρισε τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων ΗΠΑ-Ευρώπης, οι οποίες περιελάμβαναν αυστηρούς περιορισμούς στις εξαγωγές του αργού πετρελαίου.

Η οικονομία του Ιράν εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα έσοδα από το πετρέλαιο. Οι νέες αμερικανικές κυρώσεις θα περιλαμβάνουν μέτρα που έχουν στόχο τους κλάδους του πετρελαίου και της ναυτιλίας, με μια εξάμηνη περίοδο «σταδιακής επιβολής» προκειμένου να επιτραπεί σε αμερικανικές και ξένες εταιρίες να τερματίσουν συμβόλαια, να ολοκληρώσουν τις δραστηριότητές τους και να «βγάλουν έξω τα χρήματά τους», σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών.

«Ο πρόεδρος Τραμπ δηλώνει ξεκάθαρα ότι επιθυμεί ελάχιστα μια εναλλακτική συμφωνία με το Ιράν», δήλωσε ο Εχσάν Κομάν, επικεφαλής ανάλυσης για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στη Mitsubishi UFJ Financial Group.

Η κυβέρνηση του Ιράν εξαπέλυσε επίθεση στον Τραμπ, με τον πρόεδρο της Βουλής του Ιράν να δηλώνει ότι ο Αμερικανός πρόεδρος «δεν έχει τη διανοητική ικανότητα να χειρίζεται τα θέματα».

Οι ΗΠΑ δεν διαβουλεύθηκαν με επιχειρήσεις πριν λάβουν την απόφαση να αποχωρήσουν από τη συμφωνία. «Δεν έχουμε μιλήσει σε καμία εταιρία του ιδιωτικού τομέα πριν από την ανακοίνωση του προέδρου», δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος σε άτυπη ενημέρωση από το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών.

Κατά τον τελευταίο γύρο των κυρώσεων, η παραγωγή πετρελαίου του Ιράν μειώθηκε κατά περίπου 1 εκατ. βαρέλια την ημέρα, αλλά η χώρα αναδείχθηκε εκ νέου σημαντικός εξαγωγέας πετρελαίου μετά την άρση των κυρώσεων τον Ιανουάριο του 2016.

Από τότε, το Ιράν αύξησε την παραγωγή του, παράγοντας 3,81 εκατ. βαρέλια την ημέρα τον Μάρτιο του 2018, σχεδόν το 4% της παγκόσμιας παραγωγής. Οι εξαγωγές αργού διαμορφώθηκαν κατά μέσο όρο πάνω από 2 εκατ. βαρέλια την ημέρα το τρίμηνο Ιανουαρίου-Μαρτίου φέτος.

Αναλυτές αναμένουν τώρα η παραγωγή του Ιράν να μειωθεί κατά 300.000 βαρέλια έως 1 εκατ. βαρέλια την ημέρα, ανάλογα με το πόσες άλλες χώρες θα ευθυγραμμιστούν με την Ουάσινγκτον.

Αντιδράσεις από άλλες χώρες

Οι περισσότεροι σύμμαχοι των ΗΠΑ διαφωνούν με την απόφαση του Τραμπ.

«Η απόφαση του προέδρου Τραμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία του Ιράν… τυπικά θέτει την αμερικανική πολιτική για το Ιράν σε μια αισθητά διαφορετική πορεία σε σχέση με τους Ευρωπαίους συμμάχους, που βλέπουν το ΚΟΣΔ ( JCPOA, κοινό ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης) ως τον καλύτερο τρόπο να αποτραπεί το Ιράν από το να αναπτύξει ένα πρόγραμμα πυρηνικών όπλων», δήλωσε ο Πίτερ Κίερναν, επικεφαλής ανάλυσης σε θέματα ενέργειας στο Economist Intelligence Unit.

Οι κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσαν ότι θέλουν να παραμείνουν στη συμφωνία. Ανάλογο κλίμα επικρατεί στην Ασία. «Η Ρωσία, η Κίνα, η Τουρκία και η Ινδία πιθανόν να αντιταχθούν στις κυρώσεις και να διατηρήσουν τα τρέχοντα επίπεδα αγορών ιρανικού αργού», δήλωσε ο Κόμαν.

Ο μεγαλύτερος μεμονωμένος αγοραστής ιρανικού αργού είναι η Κίνα, που εισήγαγε περίπου 900.000 βαρέλια την ημέρα στα μέσα του 2016, ποσότητα που μειώθηκε σε περίπου 600.000 βαρέλια την ημέρα το 2018.

Υψηλόβαθμος αξιωματούχος σε μεγάλη κινεζική πετρελαϊκή εταιρία, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, δήλωσε ότι οι νέες κυρώσεις θα πλήξουν τις κινεζικές εταιρίες διύλισης οδηγώντας ανοδικά την τιμή του αργού. Κινεζικές εταιρίες διύλισης δήλωσαν, ωστόσο, ότι υπάρχουν εναλλακτικοί προμηθευτές, ιδιαίτερα στη Ρωσία, τη Σαουδική Αραβία και τη Δυτική Αφρική.

Στην Ινδία, που είναι επίσης σημαντικός αγοραστής ιρανικού πετρελαίου, οι εταιρίες διύλισης ελπίζουν ότι μπορούν να συνεχίσουν να εισάγουν ιρανικό αργό.

Λαμβάνει μέτρα η Σαουδική Αραβία

Η Σαουδική Αραβία, πρώτος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο, ανακοίνωσε ότι θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για να εμποδίσει ελλείψεις στην τροφοδοσία σε πετρέλαιο μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν.

«Το (σαουδαραβικό) βασίλειο θα συνεργασθεί με τους μεγάλους παραγωγούς πετρελαίου εντός και εκτός του ΟΠΕΚ, καθώς και με τους κύριους καταναλωτές, για να περιορίσει τις συνέπειες ελλείψεων στην τροφοδοσία», δήλωσε σήμερα ο υπουργός Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας σε ανακοίνωσή του.

Η σαουδαραβική παρέμβαση έγινε λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση από τον Ντόναλντ Τραμπ ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρονται από την διεθνή πυρηνική συμφωνία με το Ιράν.

Ο Ντόναλντ Τραμπ επανέφερε επίσης τις αμερικανικές κυρώσεις κατά της Τεχεράνης, πράγμα που είναι πιθανόν να περιορίσει την ικανότητα του Ιράν να εξαγάγει το πετρέλαιό του, που είναι και η κύρια πηγή εσόδων του.

Πριν από την άρση των διεθνών κυρώσεων κατά της Τεχεράνης που ακολούθησε την υπογραφή της διεθνούς συμφωνίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα το 2015, οι εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν ανέρχονταν σε ένα εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως και κατευθύνονταν προς την Ασία και προς ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες.

Η Σαουδική Αραβία, που αντλεί σήμερα 10 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, έχει ικανότητα άντλησης 12 εκατομμυρίων βαρελιών.

«Το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας δεσμεύθηκε να υποστηρίξει τη σταθερότητα της παγκόσμιας πετρελαϊκής αγοράς για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των παραγωγών και των καταναλωτών, καθώς και την βιωσιμότητα της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης», δήλωσε ο σαουδάραβας υπουργός Ενέργειας.

Οι μεγάλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες, μέλη και μη μέλη του ΟΠΕΚ, ανάμεσά τους η Ρωσία, συνδέονται με συμφωνία μέχρι το τέλος του έτους για τον περιορισμό της παραγωγής στο 1,8 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως ώστε να στηριχθούν οι τιμές.

Η τιμή του πετρελαίου κατέγραψε σημαντική άνοδο μετά την ανακοίνωση του Τραμπ. Η τιμή του Brent αυξήθηκε κατά 2,4% , άνω των 76,5 δολαρίων ανά βαρέλι, ενώ το αμερικανικό αργό είχε διαμορφωθεί στα 70 δολάρια σήμερα το πρωί.