Να περάσει ο ESM υπό «ευρωπαϊκό έλεγχο» ζητεί η ΕΚΤ - Διαφωνεί ο Βάιντμαν

Πρέπει να σημειωθεί πως ο ESM είναι σήμερα διακυβερνητικός οργανισμός δηλαδή δεν διέπεται από την Ευρωπαϊκή Συνθήκη και λογοδοτεί μόνον στους μετόχους του που είναι τα κράτη της ευρωζώνης, τα οποία όμως έχουν διαφορετικά δικαιώματα ψήφου και δεν αποφασίζουν με την ίδια βαρύτητα.

Η Γερμανία διαθέτει το 27%, η Γαλλία το 20%, η Ιταλία το 18%, η Ισπανία το 11% και η Ελλάδα μόλις το 2,8% των δικαιωμάτων ψήφου. Ουσιαστικά η θέση της ΕΚΤ για υπαγωγή του ESM στην Ευρωπαϊκή Συνθήκη συνεπάγεται πως η Κεντρική Τράπεζα θεωρεί πως ο Μηχανισμός θα πρέπει να μην «άγεται και φέρεται» από τις επιδιώξεις των μεγαλομετόχων του.

Ειδικότερα, την 1η Φεβρουαρίου 2018, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έλαβε από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αίτημα για γνωμοδότηση σχετικά με πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου. Η αρμοδιότητα της ΕΚΤ για διατύπωση γνώμης βασίζεται στα άρθρα 127 παράγραφος 4 και 282 παράγραφος 5 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεδομένου ότι ο προτεινόμενος κανονισμός έχει σχέση με τον πρωταρχικό στόχο του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών για τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών.

Η ΕΚΤ στην γνωμοδότησή της υποστηρίζει την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «να φέρει τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας εντός του νομικού πλαισίου της Ένωσης». Επικαλείται δε προς τούτο την έκθεση των πέντε προέδρων για την ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, η οποία εκπονήθηκε από τους προέδρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ευρωομάδας και της ΕΚΤ.

Σύμφωνα με την ΕΚΤ η θεσμοθέτηση ου ESM ως οργάνου της Ένωσης θα του επέτρεπε να επιτύχει καλύτερα τον στόχο του, ήτοι τη διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της ζώνης του ευρώ, καθώς και των κρατών μελών που συμμετέχουν στην τραπεζική ένωση. Η ΕΚΤ σημειώνει επίσης ότι σε περίπτωση που ο ESM παραμείνει όπως έχει δηλαδή εκτός της ενωσιακής έννομης τάξης ως διακυβερνητικό όργανο, οποιαδήποτε μελλοντική συζήτηση σχετικά με τα καθήκοντα που θα μπορούσε να του ανατεθούν στον τομέα της οικονομικής διακυβέρνησης θα πρέπει να σέβεται τις υφιστάμενες αρμοδιότητες που ανατίθενται στην ΕΕ και σύμφωνα με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ΕΚΤ υπογραμμίζει ότι ο προτεινόμενος κανονισμός είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα και ότι η περαιτέρω μεταρρύθμιση του ESM είναι απαραίτητη. Στη βάση αυτή προτείνει να ενισχυθούν τα χρηματοδοτικά μέσα για την επίτευξη των στόχων του και την εκπλήρωση των καθηκόντων του Μηχανισμού.

Ειδικότερα, υποστηρίζει πως πρέπει να βελτιωθούν τα μέσα προληπτικής χρηματοδοτικής συνδρομής, με επαρκείς όρους, προκειμένου να συμβάλουν καλύτερα στην πρόληψη των κρίσεων, αλλά και να ενισχυθούν οι ρυθμίσεις διακυβέρνησης του ESM, προκειμένου να επιτευχθούν ταχείες και αξιόπιστες διαδικασίες λήψης αποφάσεων, με βάση ανεξάρτητες τεχνικές συμβουλές υψηλής ποιότητας.

Τέλος, η ΕΚΤ κρατά αποστάσεις από την επιλογή της Κομισιόν για μετονομασία του ESM σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο και αναφέρει πως μπορεί το προτεινόμενο νέο όνομα να έχει εμπνευστεί από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ωστόσο, το ΔΝΤ ιδρύθηκε υπό διαφορετικές συνθήκες και με διαφορετικούς στόχους.

Διαφωνεί ο Βάιντμαν

Σύμφωνα με το Reuters ο πρόεδρος της Bundesbank, Γενς Βάιντμαν κράτησε αποστάσεις από τη θέση της ΕΚΤ όσον αφορά στην πρόταση μεταρρύθμισης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.

Ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης, υποστήριξε πως η πρόταση θα αποτύγχανε αν περιόριζε τον έλεγχο των κρατών μελών στον ESM. «Αν το βήμα αυτό υπονόμευε το υφιστάμενο δικαίωμα των κρατών μελών να έχουν λόγο, θα έπρεπε να απορριφθεί γιατί θα οδηγούσε σε μια απόκλιση των ευθυνών και των δράσεων, γιατί είναι τα κράτη μέλη αυτά που προσφέρουν τις εγγυήσεις για τα ρίσκα που αναλαμβάνει ο ESM» σημείωσε ο Βάιντμαν από το Βερολίνο.