Η αντισυνταγματικότητα του νόμου Κατρούγκαλου «αγκάθι» της τέταρτης αξιολόγησης

Ωστόσο, η εξέλιξη αυτή δεν αιφνιδίασε τους δανειστές οι οποίοι είχαν προεξοφλήσει πως το Συμβούλιο της Επικρατείας θα έκρινε μη συμβατό με το ελληνικό σύνταγμα μέρος της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης του 2016.

Άλλωστε ήδη από πέρυσι το Φεβρουάριο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είχε προειδοποιήσει για νομικούς κινδύνους που περιέβαλαν την ασφαλιστική μεταρρύθμιση του νόμου Κατρούγκαλου. Είναι χαρακτηριστικό πως στην έκθεση του άρθρου 4 για την ελληνική οικονομία που είχε παρουσιάσει τον Φεβρουάριο του 2017 το Ταμείο έκανε λόγο για αυξημένα ρίσκα.

«Η μεταρρύθμιση εξακολουθεί να υπόκειται σε υψηλούς νομικούς κινδύνους, καθώς διατηρεί τη δομή των περικοπών του 2012, οι οποίες είχαν κριθεί αντισυνταγματικές και προσθέτει νέες προοδευτικές περικοπές σε ορισμένες από τις ίδιες ομάδες συνταξιούχων», ανέφερε το ΔΝΤ.

Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έως σήμερα οχυρωνόταν πίσω από την αναλογιστική μελέτη του νόμου 4387/2016, η οποία υποστήριζε πως ο νόμος Κατρούγκαλου συμβάλλει καθοριστικά στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος και στη διατήρηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης σε επίπεδα που δημιουργούν τον απαραίτητο δημοσιονομικό χώρο στο κράτος προκειμένου να επιτελεί και τους λοιπούς συνταγματικά κατοχυρωμένους σκοπούς του.

Αλλά αυτή η αναλογιστική μελέτη έχει καταρριφτεί στη πράξη από την απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου που έκρινε πως είναι αντισυνταγματική η ένταξη των ελεύθερων επαγγελματικών, των αυτοαπασχολούμενων επιστημόνων (μηχανικοί, γιατροί, δικηγόρο) αλλά και των αγροτών στον ΕΦΚΑ, καθώς και ο υπολογισμός της εισφοράς του ΕΦΚΑ με βάση το εισόδημα που δηλώνουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες (26,95% επί του εισοδήματος).

Πάντως, το ΔΝΤ είχε από το 2016 προειδοποιήσει πως ο νόμος Κατρούγκαλου έχει μεγάλες αδυναμίες, καθώς είναι άδικος όσον αφορά στην αντιμετώπιση των σημερινών και των μελλοντικών συνταξιούχων, περιορίζει τα κίνητρα εργασίας, δεν συνδέει τις παροχές με τις εισφορές και κυρίως δεν μειώνει το έλλειμμα του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος μεσοπρόθεσμα.