Συνέχιση των μεταρρυθμίσεων και επαγρύπνηση ζητά το ΔΝΤ από την Κύπρο

Αποστολή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου επισκέφθηκε τη Λευκωσία από τις 19 μέχρι τις 30 Μαρτίου 2018 για τις δεύτερες συζητήσεις μετά το πρόγραμμα παρακολούθησης (PPM).

Η αποστολή του ΔΝΤ ήταν σε συντονισμό με την αποστολή εποπτείας μετά το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, και το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.

«Από την τελευταία μας επίσκεψη, η οικονομική ανάπτυξη της Κύπρου εξακολούθησε να επιταχύνεται, υποστηριζόμενη από κατασκευαστικές, τουριστικές και επαγγελματικές υπηρεσίες. Η ανεργία μετριάστηκε περαιτέρω. Η δημοσιονομική κατάσταση βελτιώθηκε σημαντικά και το δημόσιο χρέος μειώθηκε κάτω από το 100% του ΑΕΠ», αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Στην ανακοίνωσή του το ΔΝΤ σημειώνει ότι το ΑΕΠ της Κύπρου αναμένεται να αυξηθεί κατά 4%-4,25% κατά τη διάρκεια του 2018-2019, ενώ μεσοπρόθεσμα, η ανάπτυξη αναμένεται να μειωθεί στο 2,5%.

Ακόμη, τονίζεται πως η Κύπρος έκανε μια πρόωρη εξαγορά στο ΔΝΤ τον Ιούλιο του 2017. Ωστόσο, παρά την αρκετά μεγάλη και συνεχή βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών, το χρέος του ιδιωτικού τομέα παραμένει εξαιρετικά ψηλό και η συνεχιζόμενη αδυναμία στην πειθαρχία πληρωμής έχει διατηρήσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs) σε πολύ ψηλά επίπεδα. «Η ανάγκη για πρόσθετες προβλέψεις και περιορισμένες ευκαιρίες για νέο δανεισμό εξακολουθεί να επηρεάζει την κερδοφορία των τραπεζών», σημειώνεται σχετικά.

Στο πλαίσιο αυτού του βασικού σεναρίου, η ικανότητα αποπληρωμής του Ταμείου θεωρείται επαρκής, με τις αποπληρωμές που χρηματοδοτούνται από τα μεγάλα πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα και από τα πρόσφατα εκδοθέντα χρεόγραφα με βάση την αγορά, υπό σχετικά ευνοϊκούς όρους. Ωστόσο, τονίζεται, η ικανότητα αποπληρωμής θα μπορούσε να αποδυναμωθεί εάν δημιουργηθούν σημαντικές ενδεχόμενες υποχρεώσεις από τα περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών, εάν η υπερβολική προσφορά πολυτελών ακινήτων θα δημιουργούσε έναν νέο μπουμ ή εάν αποδυναμωθεί η δημοσιονομική πειθαρχία με πιέσεις στις δαπάνες.

Σημειώνεται ότι η ενίσχυση της πειθαρχίας των πληρωμών, η αποφυγή των προκυκλικών πολιτικών και η υιοθέτηση μακρο-κρίσιμων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων θα συμβάλει στη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, στην προστασία της καθοδικής τροχιάς του δημόσιου χρέους και στη στήριξη μιας ισορροπημένης και σταθερής ανάπτυξης.

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, μία αποφασιστική και σταθερή μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων απαιτεί την ενίσχυση της κουλτούρας πληρωμών της Κύπρου. Η τροποποίηση των νομικών πλαισίων για την αφερεγγυότητα και τις εκποιήσεις μπορεί να υποστηρίξει αυτόν τον στόχο με την παροχή κινήτρων στους δανειολήπτες να συνεργάζονται με τις τράπεζες για την επίτευξη αμοιβαία αποδεκτών λύσεων αναδιάρθρωσης που βασίζονται σε εμπορικούς όρους. Περιορισμένη, καλά στοχοθετημένη δημοσιονομική στήριξη προς τους δανειολήπτες με χαμηλότερα εισοδήματα μπορεί να ενισχύσει την οικονομική τους βιωσιμότητα και να προωθήσει τη συμμόρφωση των πληρωμών καθ 'όλη τη διάρκεια του δανείου.

Η εξάρτηση στις εταιρείες διαχείρισης δανείων θα πρέπει να συνεχιστεί και να καταστεί πλήρως λειτουργική και οι τυχόν μεταβιβάσιμες δανείων σε μη τραπεζικές οντότητες δεν πρέπει απλώς να αποθηκευτούν. «Η πρόσφατα ανακοινωθείσα αναζήτηση στρατηγικών επενδυτών στη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα είναι μια ευπρόσδεκτη εξέλιξη και πρέπει να προχωρήσει με ομαλό τρόπο», τονίζεται σχετικά.

Το ΔΝΤ αναφέρει ότι οι πρόσφατες δημοσιονομικές επιδόσεις επωφελήθηκαν από την κυκλική άνοδο και τα κίνητρα που στηρίζουν τον τομέα των κατασκευών. «Προκειμένου να αποφευχθεί η χρήση κυκλικών ή μεταβατικών εσόδων και να δημιουργηθεί χώρος για την απορρόφηση ενδεχόμενων δημοσιονομικών κρίσεων, τα ετήσια ανώτατα όρια των ονομαστικών δαπανών θα πρέπει να αυξηθούν σύμφωνα με τη μεσοπρόθεσμη αύξηση του ΑΕΠ, με προσαρμογή προς τα κάτω για την αντιστάθμιση τυχόν μελλοντικών περικοπών των φορολογικών συντελεστών ή της μείωσης της βάσης φόρων. Τα κίνητρα που στηρίζουν τον τομέα των κατασκευών θα πρέπει να αποσυρθούν. Πρέπει να θεσπιστεί ένας βιώσιμος μηχανισμός για τον έλεγχο των μισθών του δημόσιου τομέα. Θα πρέπει να υιοθετηθεί ένα σύστημα στενής παρακολούθησης των δημοσιονομικών δαπανών του νέου εθνικού σχεδίου υγείας και να θεσπιστούν σωστά σχεδιασμένες διασφαλίσεις δαπανών», σημειώνει.

Τέλος, το ΔΝΤ υπογραμμίζει πως η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής των εμπορικών αξιώσεων και η αποτελεσματικότητα των δικαστηρίων θα πρέπει να ενισχυθούν προκειμένου να βελτιωθεί η κουλτούρα των πληρωμών και το επενδυτικό περιβάλλον. Ομοίως υποστηρίζει πως τα σχέδια για ταχείες διαδικασίες επένδυσης, καθώς και η σταδιακή κατάργηση των κινήτρων κατασκευών, θα μπορούσαν να προσελκύσουν κεφάλαια σε καινοτόμους τομείς και να βοηθήσουν στη διαφοροποίηση των πηγών αύξησης του ΑΕΠ. «Η εταιρική διακυβέρνηση και η λειτουργική αποτελεσματικότητα θα πρέπει να ενισχυθούν σε βασικούς ημικρατικούς και ιδιωτικούς φορείς για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας και την αύξηση της ευελιξίας της», αναφέρει χαρακτηριστικά το Ταμείο.