Σε κλοιό σφικτής εποπτείας έως το 2022 η Ελλάδα

Σύμφωνα με τις κοινοτικές πηγές μπορεί η επιτυχημένη έξοδος από το τρίτο πρόγραμμα να είναι εφικτή, αλλά ακόμη δεν έχει διασφαλιστεί η βιώσιμη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.

«Θα πρέπει να συνεχιστεί η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων σε βάθος πενταετίας», ανέφεραν και πρόσθεσαν πως υπάρχουν δυο προϋποθέσεις για βιώσιμη ανάπτυξη της Ελλάδος, ήτοι η μείωση του χρέους μέσω της εφαρμογής αξιόπιστων μέτρων που θα πείσουν για τη βιωσιμότητα και η επίτευξη ανάπτυξης μέσα από συγκεκριμένες παρεμβάσεις.

Οι ίδιες πηγές ανάφεραν πως υπάρχουν ζητήματα που επηρεάζουν το πρόγραμμα, ήτοι εξωγενείς παράγοντες όπως οι εξελίξεις με την Τουρκία ή οι ιταλικές εκλογές, αλλά και τα stress tests των τραπεζών. «Είναι μια αβεβαιότητα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε το Μάιο», ανέφεραν οι ίδιες πηγές.

Για τα 88 προαπαιτούμενα είπε πως τα πλέον ευαίσθητα και χρονοβόρα μέτρα σχετίζονται με το αφορολόγητο και τα αντίμετρα όπου υπάρχει μεγάλη διαφορά προβλέψεων μεταξύ της ΕΕ και του ΔΝΤ.

Όπως τονίστηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί πως τόσο το 2019 όσο και το 2020 η δημοσιονομική κατάσταση θα επιτρέψει την ενεργοποίηση των αντίμετρων, ενώ το ΔΝΤ βλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% και θεωρεί πως θα πρεπει να ενεργοποιηθεί η μείωση του αφορολόγητου από την 1η Ιανουαρίου 2019 και να μην ισχύσουν τα αντίμετρα που έχει θεσπίσει η Βουλή.

Ακόμη, οι πηγές της ΕΕ χαρακτήρισαν ως σημαντικά και χρονοβόρα προαπαιτούμενα τον επαναυπολογισμό του ΕΝΦΙΑ και τα ζητήματα που σχετίζονται με την ενέργεια και τις αποκρατικοποιήσεις.

Για την παρουσία του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα οι πηγές ανάφεραν πως η συμμετοχή του Ταμείου είναι σημαντική για μια σειρά από χώρες.

«Προς το παρόν βλέπουμε πως το ΔΝΤ θέλει να ενεργοποιήσει το πρόγραμμα του αλλά αυτό δεν έχει ακόμη κλειδώσει . Η μπάλα είναι στο μέτωπο του ΔΝΤ που πρέπει να γίνει πιο ρεαλιστικό στο ζήτημα του χρέους για να έρθει πιο κοντά σε αυτά που έχει ορίσει το Eurogroup», είπαν και διευκρίνισαν πως εάν υπάρξει πρόγραμμα του Ταμείου θα είναι δίμηνο και θα εκπνεύσει με το πρόγραμμα του ESM.

Οι πηγές ανέφεραν πως η επόμενη τριετία είναι εξαιρετικά κρίσιμη στο σκέλος της υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων. Αλλά υπάρχουν και κίνδυνοι. Όπως τόνισαν υπάρχει εκλογικός κύκλος και ενδεχομένως να μην υπάρχει ισχυρή ιδιοκτησία του προγράμματος. Υπάρχουν ρίσκα σχετικά με την αδύναμη δημόσια διοίκηση και την πιθανότητα να υπάρχουν υπαναχωρήσεις από τις εφαρμοσμένες πολιτικές. Κίνδυνοι πηγάζουν και από τη μειωμένη ικανότητα της κυβέρνησης να αντισταθεί στα κατεστημένα συμφέροντα.

Στην ίδια βάση ένα ρίσκο είναι να παρερμηνευτεί η αναπτυξιακή δυναμική και να υπάρξει εφησυχασμός. «Η ανάπτυξη θα διατηρηθεί μόνο μέσα από τις μεταρρυθμίσεις», τόνισαν οι πηγές και προσέθεσαν πως «η Ελλάδα έχει πρόβλημα με την εικόνα της (image problem) διότι υπάρχει σκεπτικισμός για τη μεταρρυθμιστική της προσήλωση».

Για το χρέος ανέφεραν πως αυτό που προέχει είναι να υπάρξει μια αξιόπιστη στρατηγική ελάφρυνσης του χρέους που θα είναι σχεδιασμένη ώστε να δίνει «κίνητρα» στην Ελλάδα να συνεχίζει τις μεταρρυθμίσεις.

Η ελάφρυνση του χρέους θα περιλαμβάνει ένα μηχανισμό απομείωσης συνδεδεμένο με την ονομαστική ανάπτυξη της χώρας, ένα πακέτο με μεσοπρόθεσμα μέτρα που θα προβλέπει επεκτάσεις ωριμάνσεων έως και 15 έτη, τη χρησιμοποίηση των αδιάθετων κεφαλαίων του ESM για τη βελτίωση του προφίλ του ελληνικού χρέους (εξαγορά δανείων ΔΝΤ), αλλά και την επιστροφή των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που διακρατούν οι κεντρικές τράπεζες (SMP) ύψους 4 δις ευρώ έως το 2022 για να κατευθυνθούν σε δημόσιες επενδύσεις.

Για την προληπτική γραμμή στήριξης οι πηγές εμφανίσθηκαν αρνητικές. «Δεν θεωρούμε πως η δωδεκάμηνη προληπτική γραμμή από τον ESM συγκεντρώνει πολλά πλεονεκτήματα έναντι του μαξιλαριού ασφαλείας των 20 δις ευρώ ειδικά όταν μια προληπτική γραμμή θα απαιτήσει κοινοβουλευτικές εγκρίσεις», ανάφεραν.

Αν και δέχθηκαν πλήθος ερωτήσεων για το ενδεχόμενο τεχνικής παράτασης του προγράμματος οι πηγές της ΕΕ επεσήμαναν πως αυτό δεν εξετάζεται και δεν είναι και πολιτικά εύκολο. Αναγνώρισαν πάντως πως υπάρχουν πολλά μετακινούμενα κομμάτια για να πάμε στη συμφωνία - πακέτο τον Αύγουστο.

Για τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών ανέφεραν ότι το πως θα καλυφθούν θα εξαρτηθεί από το εάν θα εμφανιστούν στο βασικό ή στο ακραίο σενάριο. «Τα τεστ αντοχής των τραπεζών γίνονται από τον ESM και όχι από το ΔΝΤ», σημείωσαν οι πηγές.

Για τους συμβιβασμούς που πρέπει να γίνουν οι πηγές ανάφεραν πως η Ελλάδα θέλει να δει πως θα επιβραβευθεί για τις προσπάθειες της και πως δεν θα υπάρξει μετά το μνημόνιο ένα πλαίσιο που θα μοιάζει με νέο πρόγραμμα. Το Eurogroup δεν θέλει να υπάρξει αντιστροφή μεταρρυθμίσεων και για αυτό θα συνδέσει το χρέος με τις μεταρρυθμίσεις.

Οι ίδιες πηγές τόνισαν πως απαραίτητες για την ανάπτυξη στην Ελλάδα είναι η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, να καταστεί η χώρα πιο ελκυστική στις επενδύσεις, να εκμοντερνιστεί η δημόσια διοίκηση και να καταστούν οι κρατικές δαπάνες και οι φόροι πιο φιλικοί σε ανάπτυξη και κοινωνία.

Κατά τις κοινοτικές πηγές τα κλιμάκια των θεσμών θα επιστρέψουν στην Αθήνα στις αρχές Μαΐου όταν και θα είναι διαθέσιμα και τα στοιχεία για τα stress test των τραπεζών.