Κλιμακωτή υποχώρηση στο διπλό μέτωπο της ιδιωτικής εκπαίδευσης

Αντιμέτωπη με τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν από τη σχεδιαζόμενη εφαρμογή ΦΠΑ 23% στην ιδιωτική εκπαίδευση, η κυβέρνηση προχωρά στην καθιέρωση τριών διαφορετικών συντελεστών:

• 0% σε παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία
• 6% σε φροντιστήρια, ΙΕΚ, σχολές χορού και ωδεία
• 13% σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Την απόφαση έλαβαν σε σημερινή (20/10/2015) κοινή τους σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής και το Κυβερνητικό Συμβούλιο Κοινωνικής Πολιτικής, αν και οι πρώτες πληροφορίες είχαν διαρρεύσει από χθες το βράδυ.

«Θα υπάρξουν κυβερνητικές ανακοινώσεις, δεν θέλω να προτρέξω, υπάρχει πολύ καλή εξέλιξη», δήλωσε για το θέμα ο υπουργός Παιδείας, Νίκος Φίλης, εξερχόμενος της σύσκεψης.

Σε χθεσινοβραδινό ρεπορτάζ του CNN Greece, κυβερνητικές πηγές ανέλυαν το σκεπτικό αυτής της απόφασης, υποστηρίζοντας ότι τα ιδιωτικά σχολεία είναι μία προσωπική επιλογή των γονέων, ενώ τα φροντιστήρια -είτε υποστηρικτικών μαθημάτων είτε ξένων γλωσσών- σχεδόν θεωρούνται επιβεβλημένα και ως εκ τούτου θα πρέπει να εντάσσονται σε ηπιότερο καθεστώς φορολόγησης.

Ως προς τους παιδικούς σταθμούς, οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι η σχεδιαζόμενη κυβερνητική πολιτική στήριξης των οικογενειών –με δεδομένες τις ελλείψεις θέσεων στους αντίστοιχους δημόσιους- υπαγορεύει την εξαίρεση των πρώτων από τον ΦΠΑ.

Το ανοιχτό μέτωπο των ιδιωτών

Όλο το προηγούμενο διάστημα, η κυβέρνηση δέχτηκε έντονες πιέσεις τόσο από μερίδα του Τύπου όσο και από σχετιζόμενους φορείς, ώστε να αποσύρει το μέτρο επιβολής ΦΠΑ 23% στο σύνολο των υπηρεσιών ιδιωτικής εκπαίδευσης.

Αυτό, όμως, συγκαταλεγόταν ανάμεσα στο προαπαιτούμενα που ψηφίστηκαν τον Αύγουστο μαζί με την κύρωση της δανειακής σύμβασης. Για την ακρίβεια, ενέπιπταν στις ρυθμίσεις του κώδικα ΦΠΑ και τη σχετική περίπτωση απαλλαγής από το φόρο. Μονομερή απόσυρση του προτεινόμενου μέτρου ενδεχομένως να έφερνε την κυβέρνηση σε σύγκρουση με τους εκπροσώπους των δανειστών, οι οποίοι όμως φάνηκαν να αφήνουν περιθώρια αναζήτησης ισοδύναμων.

Παρά το πλήθος θεμάτων που ανοίχτηκαν με την υπερψήφιση του τρίτου μνημονίου, το ζήτημα του ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση δεν χάθηκε στη μετάφραση, αλλά παρέμεινε ψηλά στην πολιτική επικαιρότητα και τη σχετική αρθρογραφία.

Οτιδήποτε που προσδιορίζεται ως «ιδιωτικό» -εν προκειμένω η ιδιωτική εκπαίδευση- δεν θα μπορούσε να ειδωθεί ξέχωρα από τις προσπάθειες της κυβέρνησης να βρει ταξικές αναφορές στο λεγόμενο παράλληλο πρόγραμμά της.

Αντίστοιχα, οτιδήποτε που προσδιορίζεται ως «ιδιωτικό» αποτελούσε ιδανική ευκαιρία για την αντιπολίτευση να δώσει εν μέσω προεκλογικής περιόδου το δικό της ιδεολογικό της στίγμα, ώστε να διαφοροποιηθεί ανάλογα από την κοινή υπερψήφιση του τρίτου προγράμματος. Υπενθυμίζεται ότι όλο το προηγούμενο διάστημα Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι είχαν συγκρουστεί μετωπικά με την κυβέρνηση για τις μεταρρυθμίσεις που προώθησε ο πρώην υπουργός Παιδείας, Αριστείδης Μπαλτάς.

Ισοδύναμη αντιπολίτευση

Όπως φάνηκε τις επόμενες εβδομάδες, η κυβέρνηση προσπάθησε να βρει ισοδύναμα, αναβάλλοντας την εφαρμογή του μέτρου, και η αντιπολίτευση προσπάθησε να οργανώσει επιχειρήματα κατά του μέτρου με δημόσιες παρεμβάσεις των στελεχών της και μέσα από τα φιλικά προς αυτήν ΜΜΕ.

Το ζήτημα του ΦΠΑ στην εκπαίδευση οδήγησε σε πλήρη αντιστροφή ρόλων. Τα προηγούμενα χρόνια, ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ που επικαλούνταν τη μικρή συνεισφορά τέτοιων μέτρων στα έσοδα του προϋπολογισμού, σε αντίθεση με τα κόμματα της τότε συγκυβέρνησης που υπερασπίζονταν την αναγκαιότητά τους.

Τελικά, η κυβέρνηση φαίνεται να αποσύρει οριστικά τον συντελεστή 23%, αφήνοντας ανοιχτά ιδεολογικά μέτωπα εντός των υποστηρικτών της, και καταφεύγει στη λύση της κλιμακωτής φορολόγησης, αναζητώντας συμπληρωματικά ισοδύναμα.

Η λύση αυτή φέρνει κάτι από την περίοδο των διαπραγματεύσεων, ιδίως προς τα τελευταία της, όταν το όλο πράγμα κινούνταν γύρω από το πόσες κλίμακες ΦΠΑ θα θεσπιστούν, ποια προϊόντα και υπηρεσίες θα ενταχθούν πού και αν.

Τα τεχνικά κλιμάκια πιθανόν να αναγνωρίσουν στη σημερινή απόφαση κάτι από το πρόσφατο παρελθόν των διαπραγματεύσεων και να πράξουν αναλόγως, πάντα στο πλαίσιο του «ηπιότερου» και «πιο ευέλικτου» αυτού τρίτου προγράμματος, που όλοι θέλουν να πετύχει. Το εξωτερικό μέτωπο δεν έχει κλείσει ακόμα.