Τι αποκαλύπτει η Κομισιόν για το πολιτικό χρήμα στην Ελλάδα
Το «κρυφτούλι» που παίζουν τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα στο ζήτημα της χρηματοδότησής τους μέσω ανωνύμων κουπονιών, περιγράφει με πολύ χαρακτηριστικό τρόπο ειδική ανάλυση που εμπεριέχεται στην επικαιροποιημένη έκθεση συμμόρφωσή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την τρίτη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος.
Στην έκθεση της Κομισιόν τονίζεται πως η «Ομάδα κρατών κατά της διαφθοράς» (Group of States against corruption -GRECO) από το 2010 είχε διατυπώσει συστάσεις στην Ελλάδα στη βάση εκτεταμένης έρευνας που είχε κάνει στα οικονομικά των πολιτικών κομμάτων, οι οποίες ωστόσο άρχισαν να υιοθετούνται με πολλά προβλήματα το 2014, όταν και έγιναν μνημονιακά προαπαιτούμενα.
Σύμφωνα με την ΕΕ το 2009 έτος που ξεκίνησαν οι έρευνες της GRECO η κρατική επιχορήγηση ήταν η κύρια πηγή χρηματοδότησης των πολιτικών κομμάτων και ανερχόταν σε 68 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 90% των πόρων τους. Η δε ιδιωτική χρηματοδότηση ήταν περιορισμένη και το νομικό της πλαίσιο ήταν διάτρητο, κυρίως στο θέμα των ανώνυμων κουπονιών.
«Τα κουπόνια υποτίθεται ότι δεν ήταν ανώνυμα, αλλά στην πραγματικότητα τα ονόματα των δωρητών δεν αποκαλύπτονταν στην αρμόδια επιτροπή ελέγχου», σημειώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ανάλυσή της και προσθέτει πως ήδη από το 2010 η GRECO είχε ζητήσει να ενισχυθεί η ανεξαρτησία της επιτροπής ελέγχου, η οποία απαρτίζεται από την πλειοψηφία των μελών του Κοινοβουλίου.
«Η βελτίωση του πλαισίου κατέστη επείγουσα, διότι η κρατική χρηματοδότηση υποχώρησε και μειώθηκε σε περίπου 10 εκατ. ευρώ το 2015. Έτσι, ο καθορισμός κατάλληλου ελέγχου των δωρεών έγινε στρατηγικός στόχος», σημειώνεται σχετικά.
Τα παρατράγουδα
Αναφερόμενη στο νόμο 4304/2014 η Κομισιόν σημειώνει πως αν και προχώρησε στην κατάργηση των ανώνυμων κουπονιών, ωστόσο εισήγαγε ένα σύστημα που επέτρεπε την είσπραξη 150.000 ευρώ μετρητών από τα πολιτικά κόμματα σε «εκστρατείες συγκέντρωσης κεφαλαίων».
Η διάταξη αυτή καταργήθηκε τον Μάιο του 2017, αλλά με τον νομο που κατήργησε τις «εκστρατείες συγκέντρωσης κεφαλαίων» οι αρχές επανέφεραν τα ανώνυμα κουπόνια, μέχρι 100.000 ευρώ ή έως ποσοστό του 5% της ετήσιας κρατικής χρηματοδότησης.
«Το 2017 υπήρχαν τρία διαφορετικά νομικά πλαίσια και, στην πράξη, τα μέρη θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι είχαν δικαίωμα ανώνυμης χρηματοδότησης συνολικού ύψους 250.000 ευρώ», αναφέρει σε επικριτικό ύφος η ανάλυση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αναφέρει, τέλος, πως η νομοθεσία που πέρασε στο τέλος Δεκεμβρίου 2017 και θα εφαρμοστεί από το 2018 και μετά, έδωσε στα κόμματα τη δυνατότητα έκδοσης ανώνυμων κουπονιών σε περιορισμένα ποσά (εφόσον το ποσό της χρηματοδότησης δεν ξεπερνά τα 50) ευρώ), επιβεβαίωσε την κατάργηση των εκστρατειών συγκέντρωσης κεφαλαίων και μείωσε το ανώτατο όριο για τα ανώνυμα κουπόνια στο ποσό των 75.000 ευρώ ανά κόμμα ετησίως ή στο 4% της δημόσιας χρηματοδότησης.