Η ελληνική «περιπέτεια» αλλάζει τους κανόνες εμπλοκής του ΔΝΤ

Η εμπειρία που συγκέντρωσε το Ταμείο από τα ελληνικά προγράμματα εσωτερικής υποτίμησης της τελευταίας οκταετίας, αλλά και από την εποπτεία των χωρών μελών της ευρωζώνης, σε μια περίοδο που η εξωτερική ζήτηση ήταν αδύναμη και η νομισματική πολιτική δεν λειτουργούσε ομοίως για όλους, το οδήγησε να καταρτίσει μια έκθεση με την οποία προσδιορίζονται επακριβώς οι όροι της εμπλοκής του σε μελλοντικά προγράμματα χώρων που μετέχουν σε νομισματικές ενώσεις.

Η έκθεση αυτή που πέρασε από «σαράντα κύματα» και πολλές διαβουλεύσεις εντός του Ταμείου – καθώς έχει ευαίσθητο περιεχόμενο και οδηγεί σε έμμεση αναγνώριση πολλών λαθών- θα παρουσιαστεί σήμερα στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ στην Ουάσινγκτον.

Κατά πληροφορίες, στην έκθεση τονίζεται πως σε χώρες που η ονομαστική υποτίμηση δεν αποτελεί ρεαλιστική επιλογή λόγω της συμμετοχής τους σε νομισματικές ζώνης , η εναλλακτική διαδρομή της εσωτερικής υποτίμησης καθίσταται πολύ απαιτητική, καθώς προϋποθέτει φιλόδοξη μακροοικονομική προσαρμογή και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που διατηρούνται σε μια περίοδο που μπορεί να υπερβεί κατά πολύ την τυπική περίοδο των 3-4 ετών των προγραμμάτων που υποστηρίζονται από το ΔΝΤ.

Στη βάση αυτή το ΔΝΤ θα ξεκαθαρίζει πως πλέον η εμπλοκή του σε προγράμματα χωρών που μετέχουν σε νομισματικές ενώσεις θα πρέπει να γίνεται μόνον εφόσον του δίνεται πλήρης προτεραιότητα στο μέτωπο της μακροοικονομικής ανάλυσης και στο μέτωπο της ανάλυσης της βιωσιμότητας του χρέους, αλλά και διασφαλίσεις πως οι πολιτικές προσαρμογής δεν θα είναι υπερβολικές σε βαθμό που θα επηρεάσουν την ικανότητα υλοποίησης του κράτους μέλους της νομισματικής ένωσης.

Η απαίτηση αυτή του ΔΝΤ δεν είναι τυχαία, καθώς στην ελληνική περίπτωση αποδείχτηκε πως η στάση των Ευρωπαίων το 2010 με τη μη έγκαιρη αναδιάρθρωση του χρέους και την επιβολή μεγάλης εμπροστοβαρούς λιτότητας (προκειμένου να περιοριστεί στο ελάχιστο η χρηματοδοτική τους συμβολή) βάθυνε την ύφεση και κατέστησε το χρέος ακόμη λιγότερο βιώσιμο. Ακόμη, από τα προγράμματα του ΔΝΤ σε Ελλάδα και ευρωζώνη προέκυψε πως η εσωτερική υποτίμηση είναι πιο δύσκολο να επιτευχθεί εάν ο πληθωρισμός είναι πολύ χαμηλός και η εξωτερική ζήτηση είναι αδύναμη, κάτι που πλέον το Ταμείο έχει ενσωματώσει στην ανάλυσή του.

Με τους νέους όρους που θα παρουσιάσει το ΔΝΤ σήμερα θα ξεκαθαρίζει με απλό τρόπο πως εφόσον καλείται να συνδράμει σε χώρες που μετέχουν σε νομισματικές ενώσεις τότε θα παίρνει τον πλήρη έλεγχο. Αυτό που δεν είναι ακόμη σαφές είναι το εάν η υιοθέτηση των νέων όρων εκ μέρους του ΔΝΤ θα επηρεάσει τον υφιστάμενο σχεδιασμό της ευρωζώνης για την Ελλάδα.

Πρέπει να σημειωθεί πως ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Bild δήλωσε χθες πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να συζητήσει την ελάφρυνση χρέους για την Ελλάδα και ενδεχομένως να προχωρήσει ακόμα και χωρίς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αυτή η αναφορά δείχνει ενδεχομένως πως ήδη το Ταμείο έχει ξεκαθαρίσει πως είτε η ζώνη του ευρώ θα ακολουθήσει τις συστάσεις του στο ελληνικό ζήτημα, είτε δεν θα πρέπει να υπολογίζει στην εμπλοκή του.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως προχθές ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπρούνο Λεμέρ προσερχόμενος στο Eurogroup απεκάλυψε πως μέσα στους επομένους μήνες πρέπει να επιτευχθεί μια συμφωνία μεταξύ του ΔΝΤ και της Ελλάδας για τα πρωτογενή πλεονάσματα.

Να σημειωθεί πως η Ελλάδα επιθυμεί την παρουσία του ΔΝΤ στο πρόγραμμα στο βαθμό που αυτό θα επιβάλει τις θέσεις του για την ελάφρυνση του χρέους και θα δώσει τη «σφραγίδα βιωσιμότητας» που θέλουν οι αγορές.