Τσακαλώτος: Έως τέλος Απριλίου παρουσιάζουμε το δικό μας στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης

Στη διάρκεια του Eurogroup της Δευτέρας, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών φέρεται να είχε μια «έντονη συζήτηση» με τον πρόεδρο της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Επί της «φερόμενης διαφωνίας» ο Ευκλείδης Τσακαλώτος μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο είπε μεταξύ άλλων:

«Χθες στο Eurogroup έγινε συζήτηση για το ομόλογο που εξέδωσε η Ελλάδα την προηγούμενη εβδομάδα και νομίζω ότι και ο Mario Draghi και ο Klaus Regling ήταν υπερβολικά απαισιόδοξοι. Εγώ υποστήριξα ότι δεδομένης της κατάστασης στις αγορές, η έκδοση τα πήγε εξαιρετικά, ότι ήταν επιτυχημένη. Υπήρξε πολύ φιλική συζήτηση πάνω σε αυτό. Στη συνέχεια έγινε συζήτηση για τα προαπαιτούμενα που δεν έχουν ολοκληρωθεί και δη επί της ανεμπόδιστης ροής των πλειστηριασμών που προβλέπεται να διασφαλιστεί. Εγώ θεωρώ ότι έχουν γίνει αρκετά για να κλείσει αυτό το προαπαιτούμενο και ότι η ΕΚΤ ήταν πιο αυστηρή στο θέμα αυτό απ’ όσο θα έπρεπε. Τρέφω μεγάλο σεβασμό για τον επικεφαλής της ΕΚΤ, νομίζω ότι είναι αμοιβαίος ο σεβασμός. Υπήρξαν διαφωνίες και στο παρελθόν και είμαι σίγουρος ότι θα υπάρξουν και στο μέλλον».

Από τις τοποθετήσεις του υπουργού σχετικά με την ενεργοποίηση των ψηφισμένων μέτρων και αντίμετρων για την περίοδο 2019-20, προκύπτει μια πιθανότητα επαναδιαπραγμάτευσής τους, η οποία όμως δεν φαίνεται να είναι της παρούσης.

«Για τα μέτρα και αντίμετρα για την περίοδο μετά τη λήξη του προγράμματος, πρόκειται στην πραγματικότητα για ένα δημοσιονομικά ουδέτερο πακέτο. Προβλέπονται μεταξύ άλλων μειώσεις σε ορισμένες συντάξεις αλλά και στήριξη οικογενειών. Δεν έχει γίνει συζήτηση με τους θεσμούς επ’ αυτών των μέτρων. Είναι πολύ νωρίς να πει κανείς, εάν αυτά θα αποτελέσουν μέρος των επερχόμενων διαπραγματεύσεων», είπε ο κ. Τσακαλώτος .

Παραμένοντας σταθερός στις τοποθετήσεις του το τελευταίο διάστημα, ο κ. Τσακαλώτος επανέλαβε τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης ότι δεν χρειάζεται προληπτική γραμμή στήριξης μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος.

«Θεωρώ ότι η Ελλάδα έχει οικοδομήσει σημαντική αξιοπιστία τα τελευταία 2,5 χρόνια. Αυτό φάνηκε σε επίπεδο αγορών, θεσμών και Eurogroup. Έχει βέβαια να κάνει και με αδιάσειστα δεδομένα (hard facts), όπως το γεγονός ότι πετύχαμε τους δημοσιονομικούς μας στόχους για τρίτη συνεχόμενη χρονιά. Και ασφαλώς δεν θα υποτιμήσω τις δυσκολίες που πέρασε ο ελληνικός λαός. Επιστρέψαμε στην ανάπτυξη. Τα "υποκείμενα" στοιχεία για την ελληνική οικονομία είναι πολύ ισχυρά. Αυτό είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό.

Οι εξαγωγές είναι σε πολύ καλό δρόμο και σε άλλους τομείς που δεν είναι εμφανείς, τα στοιχεία είναι ισχυρά.

Δεν είμαι σίγουρος ότι μία προληπτική πιστωτική γραμμή προσδίδει περισσότερη αξιοπιστία σε μία

χώρα. Μάλλον περνάει το αντίθετο μήνυμα στις αγορές, ότι δηλαδή “δεν εμπιστευόμαστε την Eλλάδα”. Λειτουργεί με ανάποδο τρόπο. Ο πραγματικός στόχος ενός τέτοιου προγράμματος είναι να υπάρξει έξοδος από αυτό.

Είναι καλή συγκυρία. Και η δική μας, αλλά και προηγούμενες ελληνικές κυβερνήσεις, δεν ήταν και τόσο τυχερές όσον αφορά τη διεθνή συγκυρία. Κάποια στιγμή θα πρέπει να ειπωθεί “εμπιστευόμαστε την ελληνική κυβέρνηση, τα ελληνικά κόμματα, τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, τις εργοδοτικές ενώσεις και τον ιδιωτικό τομέα στη χώρα να σταθούν στα πόδια τους χωρίς μηχανική υποστήριξη”.

Ο δεύτερος λόγος που δεν είμαι οπαδός της προληπτικής γραμμής είναι επειδή τη θεωρώ υποκατάστατο και όχι κάτι συμπληρωματικό προς το cash buffer. Δεν μπορείς να έχεις και "μαξιλαράκι ασφαλείας" και προληπτική πιστωτική γραμμή. Κάτι τέτοιο δεν έχει νόημα».

«Υπάρχει αβεβαιότητα στις αγορές σε σχέση με την Ελλάδα, αλλά ας μην υπερβάλλουμε. Τα spreads είναι σήμερα πολύ χαμηλότερα απ’ ό,τι προβλεπόταν πριν την πρώτη μας έξοδο στις αγορές και μάλιστα είχαμε και μία μίνι-κρίση στις ΗΠΑ. Σ’ αυτό το πλαίσιο είχαμε μία πολύ επιτυχημένη έκδοση ομολόγων. Πιστεύω ότι η αξιοπιστία μας θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο, εάν υπάρξει ένας έντιμος συμβιβασμός στο θέμα του χρέους.

Αυτό σίγουρα θα αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού. Και σε αυτό "κουμπώνει" και ο επονομαζόμενος "γαλλικός μηχανισμός", που εμείς είχαμε προτείνει πρώτοι, αλλά θα μείνει γνωστός πια ως "γαλλικός

μηχανισμός", ο οποίος συμβιβάζει τις απαισιόδοξες προβλέψεις του ΔΝΤ για τους ρυθμούς ανάπτυξης και την πιο αισιόδοξη προσέγγιση της ΕΕ. Εάν αυτός ο μηχανισμός καθησυχάσει το ΔΝΤ, πιστεύω ότι θα καθησυχάσει και τις αγορές. Είτε πάντως το ΔΝΤ συμμετάσχει είτε όχι, έχει συμφωνηθεί να υπάρξουν μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Αυτή η απόφαση θα ενισχύσει σε μακροπρόθεσμο επίπεδο την αξιοπιστία της Ελλάδας».

Σχετικά με το εάν θα ήταν σκόπιμο να ειπωθεί στην ΕΚΤ να μην αγοράσει ελληνικά ομόλογα για να φανεί ότι η χώρα μπορεί να σταθεί μόνη της απέναντι στις αγορές, ο υπουργός σημείωσε, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Το να ενταχθεί η Ελλάδα για ένα μικρό διάστημα στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ θα ήταν μία θετική ένδειξη αλλά όχι απαραίτητο. Μπορούμε να βγούμε από το πρόγραμμα και χωρίς να ενταχθούμε στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ».

«Μπορεί να αναβαθμιστήκαμε πρόσφατα από τον οίκο Fitch, αλλά δεν είμαστε ακόμη -αλλά πλησιάζουμε- σε επενδυτική βαθμίδα. Το να μην αγοράζει η ΕΚΤ ελληνικά ομόλογα είναι πρόβλημα αλλά όχι αξεπέραστο. Είναι δυσανάλογο να ζητήσεις προληπτική πιστωτική γραμμή μόνο και μόνο για να αποκτήσεις waiver (δυνατότητα να γίνονται αποδεκτά τα ελληνικά ομόλογα από την ΕΚΤ). Μπορούμε πάντως να αποκτήσουμε αξιοπιστία χωρίς να φτάσουμε σε τέτοια μήκη που προτείνετε…».

Stress tests

Επί των stress tests, στα οποία θα υποβληθούν οι ελληνικές τράπεζες κι αν αυτά κρύβουν κινδύνους και επί των μεσοπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους σε συνδυασμό με την αναπτυξιακή στρατηγική της χώρας μετά το τέλος του προγράμματος, ο υπουργός επεσήμανε, μεταξύ άλλων, τα εξής:

«Υποσχεθήκαμε να παρουσιάσουμε το ελληνικό αναπτυξιακό πρόγραμμα τον Απρίλιο, μετά το ελληνικό Πάσχα. Στη συνέχεια νομίζω ότι θα συζητηθεί στο Eurogroup. Θα είμαστε έτοιμοι για τη συζήτηση αυτή. Είμαστε σε φάση επεξεργασίας του προγράμματος.

Πρώτος στόχος είναι μην επιστρέψουμε στο μοντέλο της περιόδου πριν το 2008 και δεύτερος να διαμορφώσουμε ένα ολιστικό πρόγραμμα. Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ποιο είναι το προφίλ της Ελλάδας, ότι δηλαδή έχει πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις και μεγάλο αγροτικό τομέα, όπως και άλλες ιδιαιτερότητες της χώρας και όλα να συγκεραστούν για να οικοδομηθεί ένα καινούργιο μοντέλο. Είναι έργο που εξελίσσεται συνεχώς. Παλιά, πολλά κονδύλια πήγαιναν σε μεγάλα έργα υποδομής (το 80%), τώρα επενδύουμε πιο πολύ στις ΜμΕ. Αλλάζει ο συνολικός σχεδιασμός, πρόκειται για άλλου τύπου διακυβέρνηση, διότι εμείς δεν ακολουθούμε τη λογική του πελατειακού συστήματος, αλλά συγκεκριμένους κανόνες που προσφέρουν απόλυτη διαφάνεια. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για εμάς».

«Όσον αφορά το χρέος, είμαστε κοντά στις συζητήσεις, αλλά η Ελλάδα θα έπρεπε να συμμετέχει από την αρχή στις συζητήσεις αυτές. Δεν είναι τρόπος αυτός να κυβερνάται η Ευρώπη. Είναι επίσης αλήθεια ότι εάν είχε σχηματιστεί νωρίτερα και λειτουργούσε πλήρως η κυβέρνηση στη Γερμανία, πολλά θέματα θα είχαν προχωρήσει γρηγορότερα».

«Για τα τεστ αντοχής, ειλικρινά δεν ξέρω, κανείς δεν ξέρει, φαντάζομαι ούτε ο Μ. Ντράγκι το γνωρίζει. Κοιμάμαι πάντως πιο ήσυχος σε σχέση με πριν από ένα μήνα, που δεν ήξερα τα ποσοστά ανάπτυξης».

Απογοητευτική η απόφαση ΣτΕ για παραγραφές

Σχετικά με το μέτωπο της φορολογίας και της φοροεισπρακτικής ικανότητας των ελληνικών Αρχών, ο υπουργός είπε, μεταξύ άλλων, τα εξής:

«Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής αποδείχθηκε πολύ πιο δύσκολη απ’ ό,τι περιμέναμε. Αλλά προχωράμε. Έχει προχωρήσει πολύ και η απόδοση του ΦΠΑ. Πολύ σπουδαίο έργο ήταν το λογισμικό για τη διασταύρωση στοιχείων, η οποία ήταν πολύ δύσκολο και κοπιώδες έργο. Το σύστημα διασταυρώνει καταθέσεις και προηγούμενες επιστροφές φόρου. Κάποτε αυτή η διαδικασία απαιτούσε 5 μήνες, τώρα θέλει 5 λεπτά. Ατυχές ήταν κατά τη γνώμη μου το θέμα της σχετικής παραγραφής που ορίστηκε από τα δικαστήρια. Ήταν απογοητευτική η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά τη σεβόμαστε ασφαλώς. Εάν δεν ήταν αυτό, θα τα πηγαίναμε καλύτερα».

Σχετικά με τη Δημόσια Διοίκηση και τα σχέδια της κυβέρνησης με τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων καθώς και το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, ο υπουργός παρατήρησε, μεταξύ άλλων, τα εξής:

«Δύο πτυχές υπάρχουν στο πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων. Υπάρχουν αυτές που ήταν ήδη στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και υπάρχει και το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων. Και στα δύο μέτωπα είχαμε πρόοδο. Το Ελληνικό προχωράει πιο γρήγορα από την αποκρατικοποίηση του ΔΕΣΦΑ. Υπάρχουν πάντως πολλοί τρόποι για να αξιοποιηθούν τα ακίνητα του Δημοσίου, οι εκμισθώσεις, οι συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα κ.ά.».

«Είναι σημαντικό να διδαχθούμε από την ελληνική εμπειρία. Η διαχείριση της ελληνικής κρίσης με βραχυπρόθεσμη λογική δεν βοήθησε τη χώρα. Θα ήταν σε κάθε περίπτωση ευπρόσδεκτη η συνδρομή του Ευρωκοινοβουλίου στο να προχωρήσει η Ελλάδα σε καθαρή έξοδο. Πέρα από αυτό, το θέμα της διαφάνειας και της δημοκρατίας είναι κρίσιμο και το Ευρωκοινοβούλιο έχει ισχυρό ρόλο να παίξει σε αυτό τον τομέα. Οι όποιες μεταρρυθμίσεις σε ΕΕ και Ευρωζώνη πρέπει να οδηγήσουν σε περισσότερη δημοκρατία και

περισσότερη λογοδοσία.

Οι Ευρωπαίοι πολίτες διακατέχονται από σκεπτικισμό απέναντι στην ΕΕ, όχι επειδή πιστεύουν ότι είναι κοινωνικά ευαίσθητη αλλά επειδή νιώθουν ότι δεν έχουν ρόλο και επιρροή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων».

«Στην Ελλάδα γίνεται συζήτηση σχετικά με το εάν η χώρα πάσχει από έλλειψη χρηματοδότησης ή από έλλειψη projects. Η Ελλάδα πιστεύω στερείται και τα δύο. Πρέπει να διαμορφωθούν προγράμματα από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για να στηριχθούν οι ΜμΕ, η κοινωνική οικονομία και οι δυνατότητες για να παράγονται καλά projects».