Γαλλογερμανικές προτάσεις για τη μεταρρύθμιση της ευρωζώνης

Οι οικονομολόγοι προτείνουν έξι μεγάλες μεταρρυθμίσεις για την ευρωζώνη. «Καταρχάς πρέπει να σπάσει ο φαύλος κύκλος εξάρτησης κρατών και τραπεζών», τόνισε ο Μαρσέλ Φράτσερ. Αυτό θα συμβεί με τον περιορισμό των κρατικών ομολόγων που αγοράζουν εθνικές τράπεζες. Εάν έχουν υπερβολικά ομόλογα ενός κράτους – κατά κανόνα του δικού τους – θα πρέπει να διαθέτουν τα αντίστοιχα ίδια κεφάλαια. Η ευρωπαϊκή εποπτική Αρχή υποχρεώνει όλες τις τράπεζες να μειώσουν τα κόκκινα δάνεια. Επιπρόσθετα, θεσπίζονται σαφείς κανόνες bail-in για μετόχους και ασφάλειες.

Η εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας βάθυνε ακόμα περισσότερο την κρίση, αυτό είναι το συμπέρασμα των οικονομολόγων, ενώ συνεχώς παραβιάζεται χωρίς να επιβάλλονται ποτέ κυρώσεις, σημείωσε ο Κλέμενς Φούεστ. Πρέπει λοιπόν να αλλάξουν οι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, έτσι ώστε να είναι αυστηρό και να απαιτεί περισσότερα σε περιόδους ανάπτυξης, αλλά να παρέχει μεγαλύτερη ελαστικότητα σε περιπτώσεις κρίσεων. Προτείνεται η αντικατάσταση των κανόνων για το έλλειμμα 3% με τη θέσπιση οροφής στις δαπάνες και διασύνδεσής τους με το ονομαστικό ΑΕΠ. Όσο μεγαλύτερο το χρέος μιας χώρας τόσο λιγότερο θα αυξάνουν οι δαπάνες.

Ο προϋπολογισμός κάθε χώρας θα επιβλέπεται από ανεξάρτητα Εθνικά Δημοσιονομικά Συμβούλια, που θα ελέγχονται από ένα «θεσμό στο επίπεδο της ευρωζώνης». Εάν μία κυβέρνηση παραβιάζει τους κανόνες, θα πρέπει να χρηματοδοτεί τις πρόσθετες δαπάνες με ομόλογα δευτερεύουσας αξίας, τα οποία επιμηκύνονται αυτόματα σε περίπτωση που η χώρα μπει σε πρόγραμμα του ESM. To κόστος για την κυβέρνηση θα εξαρτάται από την αξιοπιστία με την οποία αντιμετωπίζει την κρίση της χώρας.

Οι οικονομολόγοι ζητούν νέες δυνατότητες για ασφαλή ομόλογα στην ευρωζώνη, ώστε ο ESM να μην χρειάζεται να χορηγεί δάνεια διάσωσης σε χώρες που απειλούνται με πτώχευση. Έτσι δεν θα επέρχεται αυτόματα η αναδιάρθρωση του χρέους και θα αποτρέπεται ο κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης όπως συνέβη το 2010- 2012. Χρειάζεται σταδιακή εφαρμογή των νέων κανόνων σε καλές εποχές όπως σήμερα.

Οι οικονομολόγοι προτείνουν Κοινό Ταμείο «κακοκαιρίας». Οι χώρες της ευρωζώνης θα καταβάλλουν εισφορές στο κοινό Ταμείο που θα ενεργοποιείται σε περιπτώσεις μεγάλης οικονομικής κρίσης. Η χώρα που θα χρησιμοποιεί κεφάλαια του Ταμείου θα πληρώνει και μεγαλύτερες εισφορές. Θα έχει συγκεκριμένο ποσό στη διάθεσή του προερχόμενο από εθνικές εισφορές π.χ. 0,1% του ΑΕΠ.

Στην ίδια βάση προτείνουν να υιοθετηθεί το ευρωπαϊκό ομόλογο. Αυτό θα προσφέρει σε επενδυτές εναλλακτική στα εθνικά κρατικά ομόλογα χωρίς ανάληψη ευθύνης μιας χώρας για την άλλη. Δεν θα είναι ευρωομόλογο. Θα λειτουργεί ως ασφάλεια σε περίπτωση απροσδόκητης κάμψης της ζήτησης κρατικών ομολόγων στις αγορές.

Τέλος, για τη θεσμική ενίσχυση της ευρωζώνης προτείνουν ένας ανεξάρτητος ευρωπαϊκός θεσμός να επιβλέπει την οικονομική πολιτική των χωρών-μελών. Τον ρόλο αυτόν μπορεί να αναλάβει ένας επίτροπος της Κομισιόν, είτε άλλος θεσμός (υπουργός Οικονομικών της ευρωζώνης), αλλά στην περίπτωση αυτή απαιτείται αλλαγή των συνθηκών. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας - ESM θα έχει την ευθύνη των προγραμμάτων διάσωσης και των προϋποθέσεών τους και θα ενημερώνει για τα προγράμματα επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου.