Κρίσιμες οι επόμενες 180 ημέρες για τον «οδικό χάρτη» της μετά-μνημονιακής εποχής
Με τη λήξη του τρίτου μνημονίου τον Αύγουστο του 2018, δύσκολα βλέπει κανείς πώς θα ακολουθήσει ένα άλλο επίσημο πρόγραμμα. Ωστόσο, η επιτήρηση της Ελλάδος θα είναι στενή και αυστηρή, δεδομένου ότι η χώρα μας θα έχει χρέος άνω των 260 δισ. ευρώ προς ευρωζώνη και ESM.
Η κυβέρνηση αναζητεί μια «καθαρή έξοδο», ώστε για λόγους πολιτικής κατανάλωσης να φύγουν από τη δημόσια συζήτηση οι όροι «Μνημόνιο», «προαπαιτούμενα» και «θεσμοί». Οι Ευρωπαίοι από την πλευρά τους δεν μιλούν για νέο πρόγραμμα, αλλά θέλουν να εδραιώσουν μια εποπτεία που δεν θα αφήνει κανένα περιθώριο στις αγορές να θεωρήσουν πως η Ελλάδα δεν βρίσκεται στο «σωστό δρόμο».
Σημειώνεται πως η Ελλάδα θα πρέπει να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ για την περίοδο ως και το 2022, ενώ μετά ο πήχης του πρωτογενούς πλεονάσματος θα κατέβει κατά μέσον όρο στο 2% του ΑΕΠ έως το 2060. Η φύση του μηχανισμού που θα διασφαλίζει τους στόχους αυτούς θα αποτελέσει ένα από τα προς συζήτηση ζητήματα μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών πριν από το τέλος του Μνημονίου. Ωστόσο, για να φτάσουμε στο τέλος του Μνημονίου, θα πρέπει ως το τέλος Ιουνίου να έχουν επιλυθεί σειρά δύσκολων ζητημάτων.
Πρώτο στην ατζέντα κυβέρνησης, Ευρωπαίων και ΔΝΤ είναι το θέμα της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους και τα μέτρα που θα ενεργοποιηθούν προς αυτή την κατεύθυνση έως τις 18 Αυγούστου.
Αυτή θα είναι η πιο δύσκολη και συνάμα κρίσιμη διαπραγμάτευση, καθώς οι τρεις πλευρές που εμπλέκονται θα καθίσουν στο τραπέζι με διαφορετικές θέσεις. Τα βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα διαχείρισης του δημόσιου χρέους θα καθιστούν την πορεία εξυπηρέτησης εφικτή, αλλά μόνο υπό όρους και όσο η οικονομία θα μεγεθύνεται. Δεν μπορεί κανείς να αναμένει σημαντικότερες παρεμβάσεις, μακροπρόθεσμου χαρακτήρα, πριν η ελληνική οικονομία τεθεί αποφασιστικά σε στέρεο έδαφος και τροχιά ανάπτυξης.
Δεύτερο ζήτημα είναι να ξεκαθαρίσει τι θα γίνει με τα αδιάθετα κονδύλια του τρίτου μνημονίου, τα οποία εκτιμάται ότι τότε θα ξεπερνούν τα 27 δισ. ευρώ. Υπάρχουν ήδη συζητήσεις, εισηγήσεις και προτάσεις ώστε μέρος των χρημάτων αυτών να κατευθυνθεί για να αποπληρώσει ακριβότερα δάνεια όπως αυτά του ΔΝΤ ή τα ομολόγα που διακρατούν η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης.
Τρίτο ζήτημα είναι να ολοκληρωθούν και τα τελευταία προαπαιτούμενα κατά την τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση που θα γίνει τον Μάιο. Αυτά έχουν να κάνουν με την ολοκλήρωση πολιτικών που δεν έχουν υλοποιηθεί, όπως το πρόγραμμα διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων, η προώθηση των μεγάλων επενδύσεων και η ολοκλήρωση των αποκρατικοποιήσεων και της αξιοποίησης περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου, η ολοκλήρωση του κτηματολογίου, η ολοκλήρωση της μεταφοράς περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου στο νέο Υπερταμείο, ο εκσυγχρονισμός του δημόσιου τομέα και η τήρηση του κανόνα μιας πρόσληψης για κάθε πέντε αποχωρήσεις και στο μέλλον.