Από τους οίκους αξιολόγησης θα κριθεί ο βαθμός της μεταμνημονιακής εποπτείας
Η μορφή που θα έχει η εποπτεία της Ελλάδος μετά την ολοκλήρωση του Μνημονίου στα τέλη Αυγούστου 2018 είναι το κεντρικό ζήτημα που θα απασχολήσει τις συζητήσεις της κυβέρνησης με τους θεσμούς και την ευρωζώνη στο πρώτο εξάμηνο του 2018.
Ανώτερα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών δεν κρύβουν ότι η μεγαλύτερη ανησυχία συνδέεται κυρίως με την επόμενη ημέρα, δηλαδή με όσα θα επικρατήσουν μετά τη λήξη του προγράμματος διάσωσης.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη, η παρούσα περίοδος ολοκλήρωσης της αξιολόγησης, όπως και αυτή της προετοιμασίας εξόδου στις αγορές, θα προχωρήσει κανονικά χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, εκτός και αν επικρατήσουν απρόβλεπτες καταστάσεις και διεθνώς ανεπιθύμητες συνθήκες.
Και αυτό γιατί η δημοσιονομική διαχείριση αποδίδει και η διπλή ή τριπλή έξοδος στις αγορές το 2018 θα είναι σχετικά ευχερής και με επιτόκια λογικά ή καλύτερα επιθυμητά, σε επίπεδα ίσως και μικρότερα του 3,5%.
Κατά την κυβέρνηση αυτά μπορούν μάλιστα να βελτιωθούν έτι περαιτέρω αν επιβεβαιωθούν οι αναμενόμενες στην αρχή του νέου χρόνου αναβαθμίσεις κατά δύο επίπεδα της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης.
Ήδη υπάρχει απόθεμα ασφαλείας 1,4 δισ. ευρώ, το οποίο θα εμπλουτιστεί με 9 δισ. ευρώ που θα προσφέρει ο ESM από τα εναπομείναντα του προγράμματος, τα οποία θα δοθούν μετά και το επίσημο κλείσιμο της αξιολόγησης, και άλλα περίπου 5,5 - 6 δισ. ευρώ θα συγκεντρωθούν από τις εξόδους στις διεθνείς αγορές.
Οι ανησυχίες των θεσμών
Εντός της εβδομάδος πάντως η Τράπεζα της Ελλάδος ξεκαθάρισε πως η αποσαφήνιση της μορφής που θα λάβει η στήριξη της ελληνικής οικονομίας μετά το τέλος του προγράμματος είναι σημαντική, «στην περίπτωση που μέχρι τότε δεν θα έχει βελτιωθεί η πιστοληπτική διαβάθμιση της χώρας».
Όπως εξήγησε, εάν η πιστοληπτική διαβάθμιση της Ελλάδος από τους οίκους αξιολόγησης δεν έχει βελτιωθεί έως τον Αύγουστο, τότε θα χρειαστεί το προληπτικό πρόγραμμα για να μην χαθεί η δυνατότητα των ελληνικών ομολόγων να χρησιμοποιούνται ως εγγυήσεις στις πράξεις νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος, από τις οποίες αντλούν πολύτιμη ρευστότητα οι ελληνικές τράπεζες.
Από τις τοποθετήσεις στις οποίες προχώρησαν τις προηγούμενες εβδομάδες ο επικεφαλής του κλιμακίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ελλάδα Ντέκλαν Κοστέλο, ο οποίος είπε ότι «ο όρος καθαρή έξοδος δεν είναι ίσως η καταλληλότερη και πιο χρήσιμη ορολογία», αλλά και ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι ο οποίος δήλωσε στις 14 Δεκεμβρίου πως «εάν η ελληνική οικονομία εμφανίζει αδυναμίες η αντιμετώπιση των οποίων απαιτεί την ύπαρξη ενός προγράμματος, η απόφαση για αυτό θα ληφθεί από την κυβέρνηση», καθίσταται σαφές πως οι θεσμοί δεν βλέπουν «καθαρή» έξοδο από τα Μνημόνια.
Το εάν θα επιβεβαιωθούν ή όχι θα εξαρτηθεί από το εάν οι οίκοι θα αναβαθμίσουν την Ελλάδα σε βαθμό που τα ελληνικά ομόλογα θα είναι επιλέξιμα από την ΕΚΤ. Εάν αυτό δεν συμβεί έως τον Αύγουστο, τότε η προληπτική γραμμή στήριξης είναι μονόδρομος.