Η παραοικονομία επιβάρυνε την ύφεση στην Ελλάδα
Ανάλυση που περιλαμβάνεται στην Ενδιάμεση Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2017 που κατατέθηκε χθες στη Βουλή αποκαλύπτει πως η παραοικονομία στην Ελλάδα λειτουργεί ως «πολλαπλασιαστής» της ύφεσης.
Εξετάζοντας την περίοδο 2010-2015 και λαμβάνοντας ως παραδοχή ότι η Ελλάδα μπήκε το 2010 στα Μνημόνια με το μέγεθος του αθροίσματος παραοικονομίας και φοροδιαφυγής να είναι στο 25% του ΑΕΠ, οι αναλυτές της Τράπεζας της Ελλάδος κατέληξαν στο συμπέρασμα πως με την παραοικονομία σε αυτά τα δυσθεώρητα ύψη, κάθε αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 1% μείωνε κατά 2,8% το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν.
Εάν δεν υπήρχε παραοικονομία η μείωση του ΑΕΠ για κάθε αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά 1% θα ήταν 1,5% και αθροιστικά η Ελλάδα θα είχε γλυτώσει για το διάστημα 2010 -2015 συνολική ύφεση 7%!
Η ανάλυση υποστηρίζει πως όταν δεν υπάρχει παραοικονομία για να αυξηθούν τα έσοδα από φορολογία εισοδήματος κατά 1% του ΑΕΠ, απαιτείται αύξηση του φορολογικού συντελεστή κατά 2%, ενώ όταν υπάρχει παραοικονομία απαιτείται αύξηση κατά 3%!
Σύμφωνα με την ΤτΕ η παραοικονομία αποτελεί βασικό προσδιοριστικό παράγοντα της επίδρασης της δημοσιονομικής πολιτικής στην οικονομική δραστηριότητα. Όταν παραβλέπεται η ύπαρξη της παραοικονομίας στο σχεδιασμό της δημοσιονομικής πολιτικής, μπορεί να υπάρξει σημαντική υποεκτίμηση της επίδρασής της στο ΑΕΠ και την απασχόληση και υπερεκτίμηση των φορολογικών εσόδων. Ιδιαίτερα σε περιόδους δημοσιονομικής προσαρμογής, η ενσωμάτωση του ρόλου της παραοικονομίας είναι απαραίτητη ώστε να υπάρχει σωστή επιλογή του μεγέθους και του μίγματος της δημοσιονομικής πολιτικής.
«Οι αισιόδοξες εκτιμήσεις στην αρχή της κρίσης χρέους για το μέγεθος και τη διάρκεια της ύφεσης της ελληνικής οικονομίας ενδεχομένως σχετίζονται και με την υποεκτίμηση του ρόλου της παραοικονομίας», τονίζεται στην έκθεση.
Παράλληλα, υποστηρίζεται πως η ελληνική οικονομία θα κέρδιζε σε παραγωγικότητα από την πιο αποτελεσματική χρήση των παραγωγικών πόρων στην επίσημη οικονομία. Κατά συνέπεια, είναι αναγκαίο να ενταθούν οι προσπάθειες καταπολέμησης της παραοικονομίας και της φοροδιαφυγής, ώστε να αυξηθεί η φορολογική βάση και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μειώσεις των φορολογικών συντελεστών που θα τονώσουν την οικονομική δραστηριότητα και θα επιταχύνουν την ανάπτυξη. Η ανάγκη λήψης μέτρων γίνεται ακόμη πιο επιτακτική, δεδομένου ότι το μίγμα της δημοσιονομικής προσαρμογής που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα, με έμφαση στην αύξηση της φορολογίας, φαίνεται να έχει οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση της παραοικονομίας τα τελευταία χρόνια.